Янка Золак: розьніца паміж вэрсіямі

Змесціва выдалена Змесціва дададзена
д аздабленьне
Jarash (гутаркі | унёсак)
архівацыя спасылкі
Радок 8:
|Імя пры нараджэньні =
|Псэўданімы = Антось Вірок, Антось Пясьняр, А. Здрок, З. Ажына, К. Асьцюк, В, Асьцюк, К. Аса, М. Залескі, Н. Авадзень, П. Міранюк, П. Мурашка, Парыцкі, Яз. Дольны, Я. Цікаўны{{зноска|Zolak1|1988|Золак|26}}{{зноска|Savik|2001|Савік|241}}
|Дата нараджэньня = {{НарадзіўсяДата ў старым стылі|1|1114 лістапада|1912|0|1 лістапада}}
|Месца нараджэньня = в. [[Лучнікі]], [[Слуцкі павет]]
|Дата сьмерці = {{Памёр|30|12|2000}}
Радок 30:
|Сайт =
}}
'''Янка Золак''' (сапр. — '''Антон Міхайлавіч Даніловіч'''; {{НарадзіўсяДата ў старым стылі|1|1114 лістапада|1912|0|1 лістапада}}, в. [[Лучнікі]], [[Слуцкі павет]] (цяпер — прыгарад [[Слуцак|Слуцка]]) — [[30 сьнежня]] [[2000]], [[Саўт-Рывэр]], [[Нью-Джэрзі]]) — [[беларус]]кі [[паэт]]-эмігрант, [[празаік]], [[выдавец]]. Брат [[Алесь Змагар|Алеся Змагара]].
 
Адзін з заснавальнікаў і першых рэдактараў часопіса «[[Беларуская думка (1960)|Беларуская думка]]». Колішні ўладальнік выдавецтва «Адгук» у [[Саўт-Рывэр]]ы.
Радок 41:
Зь лета 1944 г. — у эміграцыі. Быў інтэрнаваны спачатку ў лягер «Гангофэр зідлюнг» у [[Рэгенсбург]]у, пазьней — у Міхэльсдорфе і Бакнангу{{зноска|Zolak1|1988|Золак|15}}. З 1945 па 1951 гг. працуе ў пачатковых беларускіх школках (Рэгенсбург, Віндышбэргердорф), а потым у беларускай гімназіі імя Янкі Купалы ў Міхэльсдорфе і Бакнангу{{зноска|Savik|2001|Савік|231}}. Некаторы час працаваў сакратаром [[Янка Станкевіч|Янкі Станкевіча]] ў беларускай адміністрацыі рэгенсбурскага лягеру. У 1945 далучыўся да літаратурнага згуртаваньня «Шыпшына»{{зноска|Zolak1|1988|Золак|19}}, якое заснаваў ў Рэгенсбургу [[Юрка Віцьбіч]]. У Міхэльсдорфе наладзіў выданьне рататарным спосабам часопісаў «Вызваленьне» і «Дзіда»{{зноска|Savik|2001|Савік|231}}. Увесну 1946 году адбылося знаёмства Золака зь Лідзіяй Каліноўскай (пам. 1963), таленавітай мастачкай, якая скончыла Варшаўскую акадэмію мастацтва. Каханай жанчыне Я. Золак прысьвяціў шэраг сваіх вершаў. Іхні шлюб цягнуўся нядоўга, пасьля сьмерці жонкі ў 1963 годзе Я. Золак застаўся сам-насам зь дзецьмі.
 
У 1951 пераехаў у Злучаныя Штаты Амэрыкі{{зноска|Savik|2001|Савік|239}}. Спачатку працаваў у старызьніка, потым на чугунцычыгунцы. Урэшце наняўся на трыкатажную фабрыку, дзе рабіў да самай пэнсіі. У 1957 годзе атрымаў амэрыканскае грамадзянства. Самастойна вывучыў друкарскую справу, перакупіў у а. Яна Пятроўскага друкарню і заснаваў выдавецтва «Адгук». Пра сваю друкарню Я. Золак згадваў наступным чынам:
{{Цытата|Друкарню я разьмясьціў у падвале сваёй хаты. Напачатку суткамі не вылазіў адтуль і хоць не адразу, але апанаваў новую для мяне прафэсію. Выдаваў газэту «Беларускі патрыёт», пасьля «Сялянскі кліч», літаратурны дадатак да «Беларускага патрыёта». З маёй друкарні выйшла некалькі нумароў часопіса «Палесьсе», адзін нумар «Прыйсьця». Друкаваў брашуры. Напрыклад, «Асновы маралі. (Фундамэнт этыкі)» Яўхіма Кіпеля. А калі добра асвоіў тэхналёгію друкаваньня, перайшоў на выданьне зборнікаў вершаў. Фактычна быў рэдактарам і друкаром кнігі Ўладзімера Клішэвіча «Далячынь», перавыдаў зборнік Нічыпара Чарнушэвіча «Дзіва»… Надрукаваў яшчэ некалькі кніжачак.}}
 
З 1960 году становіцца адным з арганізатараў і галоўным рэдактарам грмадзкаграмадзка-палітычнага і літаратурна-мастацкага часопіса «[[Беларуская думка (1960)|Беларуская думка]]».
 
У 1992 годзе, праз паўвека, Я. Золак прыехаў на Беларусь, дзе адзначыў свой 80-гадовы юбілей. Другі раз паэт прыязджаў на Беларусь у 1994 годзе, быў удзельнікам першага зьезду беларусаў сьвету, пабываў у Лучніках, сустрэўся з роднымі, зь Лявонам Случаніным{{зноска|Savik|2001|Савік|246}}.
Радок 70:
Пэрыяд знаходжаньня ў Нямеччыне (1944—1951) быў даволі плённым: паэт напісаў столькі ж вершаў, як і ў ваенныя гады на Бацькаўшчыне (больш за 80). Да ранейшай праблематыкі дадаліся настальгічныя матывы, адчуваньні выгнанца зь яго бяздомнасьцю, адзінотай, бясконцымі думкамі, успамінамі пра родных, блізкіх людзей{{зноска|Savik|2001|Савік|231}}.
 
Як адзначае Л. Савік, за паўстагодзьдзе актыўнага творчага жыцьця ў Амэрыцы паэт напісаў шмат вершаў, якія можна аб’яднаць у некалькі адпаведных цыкляў паводле тэматычна-філязофскага кірунку: духоўнае жыцьцё паэта і атмасфэра, якая яго атачала, роздум над пражытым і перажытым (50-60-я гады), гісторыя, родная мова, Бацькаўшчына (70-80-я гады), асэнсаваньне таго, што ўабчыўўбачыў на Беларусі пасьля прыезду на радзіму праз паўвека (90-я гады){{зноска|Savik|2001|Савік|243}}.
 
== Крыніцы ==
Радок 83:
 
== Вонкавыя спасылкі ==
* [{{Спасылка|url=http://www.rv-blr.com/biography/view/162 |загаловак=Янка Золак] на сайце|выдавец=сайт «Родныя вобразы»|копія=http://web.archive.org/web/20130514101105/http://www.rv-blr.com/biography/view/162}}
* {{Спасылка|url=http://hardzin.livejournal.com/52427.html|аўтар=Наталля Гардзіенка|загаловак=Эміграцыйная гісторыя ў асобах. 14 лістапада. Янка Золак|дата публікацыі=14 лістапада 2012}}
 
[[Катэгорыя:Нарадзіліся ў Слуцкім раёне]]
[[Катэгорыя:Нарадзіліся ў 1912 годзе]]
[[Катэгорыя:Нарадзіліся ў 14 лістапада]]
[[Катэгорыя:Беларускія паэты і паэткі]]
[[Катэгорыя:Беларускамоўныя паэты і паэткі]]