П’ер-Франсуа-Шарль Ажэро: розьніца паміж вэрсіямі

Змесціва выдалена Змесціва дададзена
Legobot (гутаркі | унёсак)
д Bot: Migrating 22 interwiki links, now provided by Wikidata on d:q314135 (translate me)
артаграфія
Радок 2:
|поўнае імя = П’ер-Франсуа-Шарль Ажэро
|арыгінальнае імя = {{мова-fr|Pierre-François-Charles Augereau}}
|пэрыяд жыцьця = {{Нарадзіўся|21|10|1777|0|1}} — {{Памёр|12|066|1816}}
|месца нараджэньня = [[Парыж]], [[Францыя]]
|месца сьмерці = [[Ля-ўсэ]]
Радок 8:
|подпіс = Маршал Ажэро
|мянушка =
|прыналежнасьць = {{Сьцяг каралеўства Францыя}} Каралеўства Францыя<br />{{Сьцяг Прусіі 1750-1801|25пкс}} Прусія<br />{{Сьцяг Нэапалітанскага Каралеўства|25пкс}} [[Нэапаль]]<br />{{Сьцяг Францыі}} Француская рэспубліка<br />{{Сьцяг Францыі}} Француская імпэрыя
|гады службы = 1764—1815
|званьне = [[Маршал Францыі]]
Радок 19:
|у адстаўцы =
}}
'''П’ер-Франсуа-Шарль Ажэро''' ({{мова-fr|Pierre-François-Charles Augereau}}; {{Нарадзіўся|21|10|1777|0|1}} — {{Памёр|12|066|1816}} ) — [[Маршал Францыі|маршал Францускай імпэрыі]], [[герцаг дэ Кастыльёнэ]]
 
== Маладыя гады ==
Ажэро нарадзіўся ў беднай сям'ісям’і. Жыў разам з маці, Мары-Жазэф Крэслін, нямецкага паходжання, якая нарадзіла Ажэро ад прадаўца прадмесьця Сэн-Марс у Парыжы. Ён атрымаў вельмі дрэнную адукацыю.
 
== Выгнаньне ==
У адрозьненьніадрозьненьне ад іншых маршалаў Напалеона, Ажэро, калі ваяваў супраць Асманскай імпэрыі й Аўстрыі, служыў у прускім войску. Калі ён стаў сэржантам, ён дэзэртаваў і дабраўся да мяжы Саксоніі. На працягу 1790 - 1791 1790—1791, ён знаходзіцца на службе войска Нэапалю, а затым Партугаліі . Падчас францускай рэвалюцыі ён вернуўся ў Францыю (канец 1796 году) .
 
== Жаўнер Рэвалюцыі ==
[[Файл:Charles Pierre François Augereau (1792).jpg|200px200пкс|thumbміні|leftзьлева|П’ер-Франсуа-Шарль Ажэро — ад'ютантад’ютант нямецкага легіёну (1798 год)]]
Як разьлютаваны якабінец, ён уступіў у Нацыянальную гвардыю й стаў сэржантам. У чыне капітана, а потым падпалкоўніка, ён удзельнічаў у падаўленьні паўстання Шуань ў Брэтані, а затым уступіў у войска ў Пірэнэях , дзе ён быў хутка падвышаны да генэрал-маёра [[23 сьнежня|23 сьнежня]] [[1797]]. Ягоная дывізія вельмі добра паказала сябе у час [[Італьянская кампанія (Напалеонаўскія войны)|італьянская кампаніі]] ў 1797 , дзе яна прымала ўдзел у бітве за [[Лёана]].
Як разьлютаваны якабінец , ён уступіў у Нацыянальную гвардыю й стаў сэржантам .
[[Файл:Charles Thévenin - Augereau au pont d'Arcole.jpg|thumbміні|250px|right250пкс|Ажэро на мосьце Арколь 15 лістапада 1796 году]]
У чыне капітана, а потым падпалкоўніка, ён удзельнічаў у падаўленьні паўстання Шуань ў Брэтані, а затым уступіў у войска ў Пірэнэях , дзе ён быў хутка падвышаны да генэрал-маёра [[23 сьнежня|23 сьнежня]] [[1797]]. Ягоная дывізія вельмі добра паказала сябе у час [[Італьянская кампанія (Напалеонаўскія войны)|італьянская кампаніі]] ў 1797 , дзе яна прымала ўдзел у бітве за [[Лёана]].
 
[[Файл:Charles Thévenin - Augereau au pont d'Arcole.jpg|thumb|250px|right|Ажэро на мосьце Арколь 15 лістапада 1796 году]]
== Італьянская кампанія ==
У 1796, дзейнічаючы па загадзе Банапарта, ён адзначыўся ў бітве пры [[Мантэнот]] і [[Мілезіма]], [[Лёды]], [[Кастэльёнэ]]. Напрыклад, пры Арколе ён узначаліў калёну й выйграў амаль прайграную бітву. У бітве пры Кастыльёнэ, па словах Стэндалю, П'ер Ажэро «быў вялікім вайскаводам, чаго ніколі больш зь ім не здаралася». Удалечыні ад войска, Ажэро прымаў удзел ва ўсіх палітычных інтрыгах якія адбываліся Парыжы й ў тэатры. Ён удзельнічаў у падаўленьні перавароту 18 фрюктыдора ( 4 верасьня 1797 ), які выключыў магчымасьць западозрыць яго ў сымпатыях да манархістаў.
 
Напрыклад, пры Арколе ён узначаліў калёну й выйграў амаль прайграную бітву. У бітве пры Кастыльёнэ, па словах Стэндалю, П'ер Ажэро «быў вялікім вайскаводам, чаго ніколі больш зь ім не здаралася»..
У падзяку за гэта ён быў прызначаны камандуючым самбра-мааскай і Рэйнскай арміяй. Ён быў абраны ў [[Савет пяцісот]]. Спачатку Ажэро процідзейнічаў задумам Банапарта, але неўзабаве сышоўся зь ім і быў прызначаны камандуючым Батаўскім войскам (з 28 верасьня 1799 году) у Галяндыі, і ў гэтай пасадзе прабыў да 1803 году. У наступным годзе ён быў заменены [[Клёд-Віктар Пэрэн|Віктарам]], і вольны на працягу некаторага часу. Затым ён пачынае свае напады супраць ураду консульства. Яго рэспубліканскі запал супакоіўся, калі імпэратар прызначыў яго маршалам Імпэрыі, 19 траўня 1804.
Удалечыні ад войска, Ажэро прымаў удзел ва ўсіх палітычных інтрыгах якія адбываліся Парыжы й ў тэатры. Ён удзельнічаў у падаўленьні перавароту 18 фрюктыдора ( 4 верасьня 1797 ), які выключыў магчымасьць западозрыць яго ў сымпатыях да манархістаў.
 
У падзяку за гэта ён быў прызначаны камандуючым самбра-мааскай і Рэйнскай арміяй. Ён быў абраны ў [[Савет пяцісот]]. Спачатку Ажэро процідзейнічаў задумам Банапарта, але неўзабаве сышоўся зь ім і быў прызначаны камандуючым Батаўскім войскам (з 28 верасьня 1799 году) у Галяндыі, і ў гэтай пасадзе прабыў да 1803 году.
У наступным годзе ён быў заменены [[Клёд-Віктар Пэрэн|Віктарам]] , і вольны на працягу некаторага часу. Затым ён пачынае свае напады супраць урада консульства. Яго рэспубліканскі запал супакоіўся, калі імпэратар прызначыў яго маршалам Імпэрыі , 19 траўня 1804.
== Напалеонаўскія войны ==
Удзельнічаў у кампаніях [[1805]], [[1806]] і [[1807]] гадоў. [[30 траўня]] 1805 году ўзначаліў 7-ы корпус, які забясьпечваў правы флянг войска. У лістападзе таго ж году нагнаў адыходзячыя войскі генэрала Элячыча й прымусіў яго да капітуляцыі ў Фэльдкірху. Падчас бітвы пры [[Бітва пры Прэйсыш-Эйлаў|Прэйсыш-Эйлаў]] ([[7 лютага|7]]—[[8 лютага]] 1807 году) корпус Ажэро зьбіўся са шляху й выйшаў на расейскую артылерыю, панёс велізарныя страты ійфактычнаі фактычна быў разгромлены. А сам маршал быў паранены.
 
У лютым [[1809]] году другім шлюбам (першая жонка Габрыэля Граш памерла ў 1806 годзе) жаніўся на Адэляідзе Агюстыне Бурлён дэ Шаванж ([[1789]]—[[1869]]), якая атрымала мянушку «Выдатная Кастыльёнэ». [[30 сакавіка]] 1809 году быў прызначаны камандзірам 8-га карпусу часткаў Войска ў Нямеччыне, але ўжо 1 чэрвеня перанакіраваны ў Гішпанію на пасаду камандзіра 7-га карпусу. З [[8 лютага]] [[1810]] году — камандуючы войскам. Нічым выбітным ягоныя дзеяньні ў Гішпаніі адзначаны не былі, і пасьля шэрагу няўдачаў Ажэро быў заменены [[маршал]]ам [[Эт’ен Жак Жазэф Аляксандар Макдональд|Макдональдам]].
Радок 44 ⟶ 45:
 
Марудлівасць Ажэро адбілася ў тым, што францускія войскі не змаглі ўзяць [[Жэнэва|Жэнэву]]. Пасьля гэтага Ажэро адвёў свае войскі на поўдзень і ўхіліўся ад актыўных дзеяньняў. У 1814 годзе адным з першых перайшоў на бок [[Бурбоны|Бурбонаў]], разаслаўшы [[16 красавіка]] у войскі дэклярацыю, якая вітае рэстаўрацыю Бурбонаў. 6 чэрвеня 1814 гады стаў губэрнатарам 19-й вайсковай акругі. Падчас «Ста дзён» беспасьпяхова спрабаваў заслужыць давер Напалеону, але сапхнуўся зь вельмі халодным да сябе стаўленьнем, быў названы «галоўным вінаватым пройгрышу кампаніі 1814» і [[10 красавіка]] [[1815]] году быў выключаны са сьпісу маршалаў Францыі. Пасля 2-й Рэстаўрацыі ніякіх пасадаў не ататрымаў і [[12 сьнежня]] 1815 году быў звольнены ў адстаўку, хоць званьне пэра за ім было захавана. Сканаў ад «грудное вадзянкі». У [[1854]] годзе перапахаваны на могілкі [[Пёр-Ляшэз]] (Парыж).
 
== Літаратура ==
* ''Тройцкі Н. А.'' [http://www.genstab.ru/nap_marsh.htm Маршалы Наполеона]. // Новая й найноўшая гісторыя. — 1993. № 5.
Радок 49 ⟶ 51:
{{Маршалы Напалеона I}}
 
{{САРТЫРОЎКА_ПА_ЗМОЎЧВАНЬНІ:Ажэро, П’ер-Франсуа-Шарль}}
[[Катэгорыя:Маршалы Напалеона I]]