Кан (горад): розьніца паміж вэрсіямі

Змесціва выдалена Змесціва дададзена
Legobot (гутаркі | унёсак)
д Bot: Migrating 74 interwiki links, now provided by Wikidata on d:q41185 (translate me)
абнаўленьне зьвестак, выпраўленьне спасылак, артаграфія
Радок 17:
|Назва адміністрацыйнай адзінкі = [[Кальвадос (дэпартамэнт)|Кальвадос]]
|Адміністрацыйная адзінка2 = Рэгіён
|Назва адміністрацыйнай адзінкі2 = [[Ніжняя Нармандыя]]
|Адміністрацыйная адзінка3 =
|Назва адміністрацыйнай адзінкі3 =
Радок 26:
|Плошча = 25,70
|Вышыня = 8
|Колькасьць насельніцтва = 109108 630365
|Год падліку насельніцтва = 20072012
|Шчыльнасьць насельніцтва =
|Колькасьць двароў =
Радок 51:
|Колер = {{Колер|Францыя}}
}}
'''ДрагіньянКан''' ({{мова-fr|Caen}}, {{мова-nrm|Caën}}) — горад у [[Францыя|Францыі]], адміністрацыйны цэнтар дэпартамэнтадэпартамэнту [[Кальвадос (дэпартамэнт)|Кальвадос]] і рэгіёну [[Ніжняя Нармандыя]]. Насельніцтва горада складае 109108 630365 чалавек, паводле дадзеных на [[20072012]] год.
 
== Геаграфія ==
Кан разьмешчаны на берагах ракі [[Орн (рака ў Францыі)|Орн]], прыкладна ў 10 км ад [[ПаіПэі-д’Ож|таго адрэзка ўзбярэжжа]] пралівапраліву [[Ля-Манш]], які мае сярод турыстаў мянушку «[[Нармандзкая Швайцарыя|Нармандзкай Швайцарыі]]». З портам [[Уістрэам]] на беразе Ля-Манша яго злучае пракладзены па загаду [[Напалеон III Банапарт|Напалеона III]] марскі канал. Па тэрыторыі горада таксама працякае мноства дробных рэк, галоўным чынам забраных у калектары.
 
== Гісторыя ==
Першыя зьвесткі пра Кан адносяцца да кіраваньня [[Нармандыя (герцагства)|герцагаў Нармандыі]], адзін зь якіх, [[Вільгельм I Заваёўнік|Вільгельм Заваёўнік]], зрабіў Кан сваёй сталіцай. На працягу ўсёй сваёй гісторыі Кан падзяляў лёс Нармандыі; у [[1204]] годзе разам зь ёю перададзены [[Яан Безьзямельны|Яанам Безьзямельным]] францускай кароне. У [[1346]] годзе ангельцы [[аблога Кана|узялі яго прыступам]]; канчаткова вярнуўся да Францыі горад толькі ў [[1450]] годзе. У [[1432]] годзе [[Джон Ланкастэрскі]] заснаваў [[Канскі ўнівэрсытэт]], які за сваю гісторыю не раз зачыняўся й аднаўляў працу (у сучасным выглядзе — з [[1957]] году).
 
Да адмены [[Нанцкі эдыкт|Нанцкага эдыктаэдыкту]] ў [[1685]] годзе большасьць насельніцтва Кана складалі [[гугеноты]]. У гады [[Француская рэвалюцыя|Вялікай Францускай рэвалюцыі]] горад далучыўся да [[Жырандысты|жырандыстаў]]. [[Бітва за Кан]] улетку [[1944]] году пакінула старажытны горад у руінах. Старадаўняя забудова на дзьве трэці была разбурана. У [[1948]]—[[1962]] гады паводле [[Плян Маршала|пляна Маршала]] быў адбудаваны сучасны горад з прамысловымі зонамі й зялёнымі насаджэньнямі.
 
== СлавутасціСлавутасьці ==
* [[Канскі замак]] [[XI стагодзьдзе|XI]]—[[XII стагодзьдзе|XII стагодзьдзяў]] — адна з найбуйнейшых сярэднявечных крэпасьцяў на захадзе Эўропы. У наш час тэрыторыю старажытнай цьвярдыні займаюць розныя мастацкія й гістарычныя музэі.
* З часоў Вільгельма Заваёўніка ацалелі ўслаўленыя помнікі нармандзкай [[раманскі стыль|раманікі]] — [[Абацтва Сьвятога Стэфана|саборная царква Сэнт-Эт’ен]] пры мужчынскім абацтве й царква Троіцы пры жаночым манастыры. У гэтых храмах да Францускай рэвалюцыі былі пахаваныя, адпаведна, сам Вільгельм Заваёўнік і ягоная жонка [[Матыльда Фляндрская]]. Фасад саборнай царквы строгі й ляканічны, 90-мятровыя вежы ўвенчаны шпілямі [[XIII стагодзьде|XIII стагодзьдя]]. Астатнія будынкі мужчынскага абацтва перабудаваны ў [[XVII стагодзьдзе|XVII стагодзьдзі]]; c [[1960]] году ў іх зьмяшчаюцца органы мясцовага самакіраваньня. Жаночы манастыр моцна паноўлены працамі паплечнікаў [[Віёле-ле-ДюзкДзюк]]а.
* Жамчужынай старога Кана лічылася ажурная позьнегатычная царква сьв. Пятра. У [[1944]] годзе яна была разбурана, у наш час цалкам адрэстаўравана.
* З помнікаў грамадзянскага дойлідзтва цікавыя маёнткі [[XVI стагодзьдзе|XVI стагодзьдзя]]; у адным зь іх нарадзіўся паэт [[Малерб]].