Дзюдо: розьніца паміж вэрсіямі

Змесціва выдалена Змесціва дададзена
д Removing Link GA template (handled by wikidata)
афармленьне
Радок 1:
[[Файл:Judo01cropped.jpg|міні|200пкс|справа|Выкананьне кідка дзюдо са стойкі]]
'''Дзюдо''' ({{мова-ja|柔道}}) — [[Японія|японскае]] [[баявое мастацтва]], [[філязофія]] й [[спорт|спартовае]] [[адзінаборства]] бяз зброі, створанае ў канцы [[XIX стагодзьдзе|XIX стагодзьдзя]] на аснове [[дзюдзюцу]] японскім майстрам баявых мастацтваў [[Дзігора Кано]] ({{мова-ja|嘉纳 治 五郎}}), які таксама сфармуляваў асноўныя правілы й прынцыпы трэніровак і правядзеньня спаборніцтваў. Датай нараджэньня дзюдо лічыцца дзень заснаваньня Кано першай школы дзюдо [[Кадакан]] ({{мова-ja|讲道 馆|скарочана}}, «дом вывучэньня Шляху») у [[1882]] годзе. Паводле прынятай у Японіі клясыфікацыі, дзюдо ставіцца да гэтак званых сучасных баявых мастацтваў<ref>Diane Skoss. [http://www.koryu.com/koryu.html «A Koryu Primer»]. Koryu Books</ref>.
 
У адрозьненьніадрозьненьне ад [[бокс]]у, [[каратэ]] й іншых ударных стыляў адзінаборстваў, асновай дзюдо зьяўляюцца [[кідок|кідкі]], болевыя прыёмы, утрыманьняутрыманьні й задушваньнязадушваньні, як у стойцы, гэтак і ў [[партэр (барацьба)|партэры]]. Удары й частка найбольш траўманебясьпечных прыёмаў вывучаюцца толькі ў кірунку [[ката]]. Ад іншых відаў барацьбы, як то [[грэцкагрэка-рымская барацьба]], [[вольная барацьба]], дзюдо адрозьніваецца меншым ужываньнем фізычнай сілы пры выкананьні прыёмаў і вялікай разнастайнасьцю дазволеных тэхнічных дзеяньняў.
 
Валодаючы значным філязофскім складнікам, дзюдо грунтуецца на двух галоўных прынцыпах: ўзаемная дапамога й разуменьне для дасягненьня большага прагрэсу, а таксама найлепшае выкарыстаньне цела й духу. Перад дзюдаістамі традыцыйна ставяцца мэты фізычнага выхаваньня, падрыхтоўкі да рукапашнага бою й удасканаленьня [[сьвядомасьць|сьвядомасьці]], што патрабуе дысцыпліны, настойлівасьці, самакантролю, выкананьня [[этыкет]]у, разуменьня суадносінаў паміж посьпехам і неабходнымі для ягонага дасягненьня намаганьнямі. Акрамя гэтага, дзюдо спрыяе разьвіцьцю іншых пазытыўных якасьцяў, як то [[маральнасьць]], [[назіральнасьць]], [[памяць]] і ўяўленьне<ref name="Izviestyja">Кано Дзигоро. Общие сведения о дзюдо и его ценности в деле воспитания (рус.) // Хидэн. Боевые искусства и рукопашный бой : Научно-методический сборник под редакцией Горбылёва А. М.. — М.: ФГУП Издательство «Известия» УД П РФ, 2008. — В. 1. — С. 118-173.</ref>.
 
У цяперашні час паралельна разьвіваюцца гэтак званае традыцыйнае дзюдо й спартовае дзюдо, спаборніцтвы па якім праводзяцца на міжнародным узроўні йі ўваходзяць у праграму [[Алімпійскія гульні|Алімпійскіх гульняў]]. У спартовым дзюдо, якое разьвіваецца пад эгідай [[Міжнародная фэдэрацыя дзюдо|Міжнароднай фэдэрацыі дзюдо]] (IJF), робіцца большы акцэнт на спаборніцкі складнік, у той час як у традыцыйным дзюдо дадатковая ўвага надаецца пытаньням самаабароны й філязофіі, што, не ў апошнюю чаргу, паўплывала на адрозьненьні ў правілах спаборніцтваў і дазволеных прыёмах.
 
Тэхніка дзюдо была пакладзена ў аснову шматлікіх сучасных стыляў адзінаборстваў, як то [[самба (барацьба)|самба]], [[бразыльскае джыў-джытсу|бразыльскага джыў-джытсу]], Каваісі Ру дзюдзюцу, Косэн дзюдо. Дзюдо ў юнацтве займаліся [[Марыхэй Ўэшыба]] (стваральнік [[айкідо]]), [[Міцуі Маэда]] (родапачынальнік бразыльскага джыу-джытсу), [[Васіль Ашчэпкаў]] (адзін са стваральнікаў самба) і [[Годзю Сіёда]] (заснавальнік стылю [[Ёсінкан айкідо]])<ref name="Izviestyja"/>.
 
== Крыніцы ==
{{ЗноскіКрыніцы}}
 
== Вонкавыя спасылкі ==
{{Commons|Category:Judo}}
* [http://kodokan.org/ Афіцыйны сайт Кадакан дзюдо]
* [http://www.ijf.org/ Міжнародная фэдэрацыя дзюдо]
Радок 24:
{{Алімпійскія віды спорту}}
 
[[Катэгорыя:Дзюдо| ]]
[[Катэгорыя:Вікіпэдыя:Істотныя артыкулы]]
[[Катэгорыя:Летнія алімпійскія віды спорту]]