Дысторшн: розьніца паміж вэрсіямі

'''Дысторшн''' ({{мова-en|distortion}} — скажэньне) — [[гукавы эфэкт]], які найбольш часта ўжываецца у такіх музычных жанрах, як [[мэтал (музыка)|мэтал]], [[хардгард-рок]], [[панк-рок]] пры дапамозе [[электрагітара|электрагітары]].

Па сваёй сутнасьці эфэкт зьяўляецца відам [[кліпінг]]а. У аснове эфэкту ляжыць уласьцівасьць як лямпавых, так і [[транзыстар]]ных узмацняльнікаў ураўноўваць па амплітудзе сыгнал на выхадзе, калі той блізкі да максымальна магчымага для пэўнага ўзмацьняльнікаўзмацняльніка. Такім чынам, перагружаны ўзмацьняльнікўзмацняльнік гукавых [[частасьць|частасьцяў]] скажае сынусоідную форму хвалі, згенэраванай ваганьнямі [[Струна (музычная прылада)|струны]], прыводзячы яе да [[Прастакутнік|прастакутнай]].

== Характарыстыкі гучаннягучаньня ==

У [[спэктар|спэктры]] скажонага сыгналу ўзьнікае вялікая колькасьць гарамонік. Кожная [[гармоніка]] ўяўляе сабою [[сынус]]аідальнае ваганьне, з чашчынёй большай і кратнай чашчыні асноўнага тону. Гармонікі больш высокіх парадкаў знаходзяцца ўжо па-за гукавым дыяпазонам і маюць малую амплітуду ваганняўваганьняў, таму імі можна занядбаць. У адпаведнасціадпаведнасьці з кратнасцюкратнасьцю, гармонікі падпадзяляюцьпадзяляюць на цотныя і няцотныя. Цотныя гармонікі кансаніруюць адзін з адным і з асноўным тонам, тым самым надаючы тэмбру прылады аб’ём і глыбіню. Чашчыня, напрыклад, трэцяй гармонікі вышэй чашчыні асноўнага тону ў тры разу і адпавядае ноце, якая ляжыць ад асноўнага тону на адлегласціадлегласьці квінты праз актаву. У прынцыпе гэту гармоніку можна назваць кансаніруючай асноўнаму тону, аднак пры гранніграньні некалькіх нот адначасова, яна можа дысанаваць з іншым асноўным тонам і яго гармонікамі. Такім чынам, няцотныя гармонікі больш высокіх парадкаў меней музычныя і ствараюць у гучаннігучаньні «бруд».

Спэктар сыгналу транзыстарных «скажальнікаў» багаты менавіта няцотнымі гармонікамі, а музыкі характарызуюць падобныя прылады немілагучным «транзыстарным» гучаннемгучаньнем. Іншы эфэкт назіраецца у «скажальнікаў» на радыёлямпах. У спэктры іх сыгналу ўтрымоўваецца невялікая колькасцьколькасьць гарамонік (дамінуюць другая, трэцяя і чацвёртаячацьвёртая), з-за чаго назіраецца «мякчэйшы» гук, ці як яго часта завуць — «лямпавы».

Нізкія ноты гучаць «перагружаней» высокіх. Апроч таго факту, што чым таўсцей струна, тым інтэнсіўней ад яе сыгнал, і адпаведна ён больш схільны скажэннюскажэньню. Мае значэньне і вышыня тону. У высокіх гукаў гармонікі будуць усё мацней сыходзіць за межы чутнасцічутнасьці, у той час як у нізкіх яны знаходзяцца ў межах дыяпазону гітары. Варта таксама мець на ўвазе, што ваганніваганьні струн не зьяўляюцца чыстымі тонамі (хіба што натуральныя флажалеты максымальна да іх набліжаны) і самі па сабе багатыя гармонікамі. Такім чынам, складаны сыгнал скажаецца і яго гармонікі спараджаюць свае дадатковыя гармонікі. Відавочна, што ў гукаў, спараджальных тоўстымі струнамі адрозных гарамонік больш, і адпаведна больш спараджальных імі другасных гарамонік.

Таксама існуе такая зьява, як інтэрмадуляцыя. ДзвеДзьве ноты, якія гучаць адначасова, пры скажэнніскажэньні спараджаюць яшчэ адзін гук, вызначаны рознасцюрознасьцю іх чашчынь. У выпадку дзвюхдзьвюх нот гэты гук знаходзіцца ў гармоніі з дзьвюма асноўнымі, але тры ноты ўтвораць тры пары нот і спараджаюць тры другасныя гукі, якія уносяць дысананс.

ПрацягласцьПрацягласьць гучаннягучаньня скажонага сыгналу можна разьбіць на некалькі характэрных частак. Пачатак сыгналу завецца нападам. Напад характарызуецца вызначаным узроўнем і спэктрам частот сыгналу. Так, у дысторшна напад фактычна не вылучаецца (па ўзроўні сыгналу), у адрозненнеадрозьненьне ад [[Overdrive|овэрдрайва]], які валодае высокім узроўнем нападу. Спэктар частот дысторшна роўны, напад некалькі багацей высокімі гармонікамі ў параўнанніпараўнаньні з фазай сустейна. Сустейн — цяглая частка гуку. Дысторшн мае доўгі сустейн, часта пераходзячы ў самаўзбуджэннесамаўзбуджэньне. Канец сыгналу пасьля сустейна завуць згасаннемзгасаньнем, калі можна пачуць узровень уласных шумоў эфэкту, гітары і кабеля, ці спрацуе гейт. Узровень уласных шумоў эфэкту дысторшн, як правіла, высокі, з-за яго высокай адчувальнасціадчувальнасьці.

Эфэкт дысторшн аказаў вялікі ўплыў на сучасную тэхніку гульні на электрагітары, зрабіўшы неабходным вывучэнневывучэньне такіх прыёмаў як [[palm muting]] (прыглушэннепрыглушэньне далоннюдалоньню) і дазволіў року, які выконваўся ў 1960-х гадах, даць жыццёжыцьцё мноству разнавіднасцяўразнавіднасьцяў сучаснага [[гэві-мэтал]]у.

{{Накід:Музыка}}