Арганізацыя Паўночнаатлянтычнай дамовы: розьніца паміж вэрсіямі

Змесціва выдалена Змесціва дададзена
артаграфія
д артаграфія
Радок 2:
|назва = Арганізацыя Паўночнаатлянтычнай дамовы
|арыгінальная назва = {{мова-en|North Atlantic Treaty Organisation}}
|выява = NATO flag.svg
|рамка выявы =
|памер выявы =
Радок 77:
У [[1997]] годзе НАТО дасягнула дамоўленасьці аб значным скарачэньні сваёй каманднай структуры ад 65 існых штаб-кватэраў да толькі 20<ref>[http://www.nato.int/docu/speech/1997/s971216aa.htm Statement by Secretary of State Madeleine K. Albright During the North Atlantic Council Ministerial Meeting]. NATO</ref>. Сілы рэагаваньня НАТО пачалі сваю дзейнасьць на саміце ў [[Прага|Празе]] [[21 лістапада]] [[2002]] году, які стаў першым самітам у краіне былой [[Рада эканамічнай ўзаемадапамогі|Рады эканамічнай ўзаемадапамогі]]. [[19 чэрвеня]] [[2003]] году прайшла далейшая рэструктурызацыя вайсковых падразьдзяленьнеў НАТО, падчас якой было створанае [[Хаўруснае камандваньне па пытаньнях трансфармацыі]] са штаб-кватэрай у [[Норфалк]]у, штат [[Вірджынія]], ЗША. У сакавіку [[2004]] году пачала дзейнічаць місія НАТО ў краінах Балтыі, паводле якой ажыцьцяўляецца падтрыманьне сувэрэнітэту [[Латвія|Латвіі]], [[Летува|Летувы]] і [[Эстонія|Эстоніі]]. Паводле місіі ў Летуве базуюцца чатыры зьнішчальнікі краінаў НАТО на ўмове ратацыі<ref>[http://www.boston.com/news/world/europe/articles/2012/03/29/nato_member_nations_should_share_military_systems/ NATO: Member nations should share military systems]. The Boston Globe</ref>.
 
На Рыcкім саміце [[2006]] году была падкрэсьленая важнасьць пытаньня энэргетычнай бясьпекі краінаў блёку. Гэта быў першы саміт НАТО, які прайшоў у краіне, якая раней была часткай Савецкага Саюзу. На красавіцкім саміце [[2008]] году ў [[Бухарэст|Бухарэсьце]], чальцы НАТО пагадзіліся на ўваходжаньня ў блёк [[Харватыя|Харватыі]] і [[Альбанія|Альбаніі]], і абедзьве краіны ўступілі ў арганізацыю ў красавіку [[2009]] году. Украіна і Грузія выказаліся наконт цікавасьці да атрыманьня статусастатусу сяброў НАТО<ref>[https://web.archive.org/web/20080407062445/http://edition.cnn.com/2008/WORLD/europe/04/03/nato.members/index.html U.S. wins NATO backing for missile defense shield]. CNN.com</ref>, што ў сваю чаргу выклікала незадаволенасьць з боку [[Расея|Расеі]]. Крытыка з боку расейскіх уладаў была таксама накіраваная на сыстэмы супрацьракетнай абароны арганізацыі, якія былі разьмешчаны ў Польшчы і Чэхіі. Хоць лідэры НАТО запэўнілі афіцыйных прадстаўнікоў расейскае дзяржавы, што сыстэма не накіраваная на Расею, абодва прэзыдэнты [[Уладзімер Пуцін|Ўладзімер Пуцін]] і [[Дзьмітры Мядзьведзеў]] раскрытыкавалі гэты праект як пагрозу да сваёй краіны<ref>[http://www.washingtonpost.com/world/europe/medvedev-calls-missile-defense-a-threat-to-russia/2012/03/23/gIQA9Id2VS_story.html Medvedev calls missile defense a threat to Russia]. The Washington Post.</ref>.
 
Зь лістапада [[2014]] году кіраўніцтва НАТО ў супрацоўніцтве з краінамі Балтыі, а таксама Польшчай вядзе дзейнасьць па павелічэньні колькасьці трэніровачных патруляваньняў і перахопаў самалётаў, што зьвязана з пачашчэньнем актыўнасьці расейскай вайсковай авіяцыі ў міжнароднай паветранай прасторы, падчас якой расейская авіяцыя не падае папярэдняга пляну палёту, не кансультуецца з кіраваньнем руху і не адказвае на запыты дыспэтчараў, што, на думку камандзіра партугальскага падразьдзяленьня паліцэйскай місіі Луіша Мараіша, нясе рызыку для цывільных самалётаў. Акрамя таго, разгортваюцца дадатковыя кантынгенты ЗША і танкавыя злучэньні<ref name=bielsat>{{артыкул|аўтар=|загаловак=НАТА Маскве: будзем бараніць Прыбалтыку|арыгінал=|спасылка=http://belsat.eu/be/articles/nata-maskve-budzem-baranic-prybaltyku/|аўтар выданьня=|выданьне=Белсат|тып=|месца=|выдавецтва=|год=2014|выпуск=|том=|нумар=|старонкі=|isbn=}}</ref>.
Радок 123:
'''Служба бясьпекі НАТО''' ({{мова-en|NATO Office of Security}}) каардынуе і ажыцьцяўляе палітыку ўнутранай бясьпекі НАТО. Дырэктар службы — галоўны саветнік Генэральнага сакратара па пытаньнях бясьпекі і старшыня '''Камітэту НАТО па бясьпецы''' ({{мова-en|NATO Security Committee}}). Ён кіруе '''Службай бясьпекі штаб-кватэры''' і адказвае за ўсеагульную бясьпеку ў блёку.
 
* '''Міжнародны сакратарыят''' ({{мова-en|International Staff}}) забясьпечвае дзейнасьць Рады НАТО і яе камітэтаў. Міжнародны сакратарыят складаецца з Адміністрацыі Генэральнага сакратара, пяці аддзелаў (палітычны, плянаваньня і палітыкі абароны, матэрыяльна-тэхнічнага забесьпячэньня абароны, інфраструктуры і плянаваньня выкарыстаньня цывільных службаў пры надзвычайным становішчы, па навуцы і навакольным асяродзьдзі), кіраўніцтва справамі і кабінэта фінансавага кантралёра. Кожны з аддзелаў узначальваецца памочнікам генэральнага сакратара. Акрамя таго, Міжнародны сакратарыят — гэта некалькі цывільных агенцтваў і арганізацыяў, разьмешчаных у розных краінах-сябрах. Гэтыя арганізацыі працуюць па спэцыяльных накірункахкірунках, такіх, як камунікацыі ці тылавое забесьпячэньне.
 
Пэрсанал Міжнароднага сакратарыята набіраецца непасрэдна арганізацыяй альбо па накіраваньнях урадаў краінаў-сяброў тэрмінам на тры—чатыры гады. Супрацоўнікі міжнароднага сакратарыята адказныя перад Генэральным сакратаром і абавязваюцца захоўваць поўную ляяльнасьць арганізацыі на ўвесь час знаходжаньня на пасадзе.
 
* '''Ваенны камітэт''' ({{мова-en|Military Committee}}), вышэйшынайвышэйшы ваенны орган НАТО, дае палітычным уладам блёку рэкамэндацыі па ваенных пытаньнях дзейнасьці ў зоне адказнасьці НАТО, забясьпечвае Галоўнаму камандаваньню НАТО магчымасьць выкананьня сваіх функцыяў. Знаходзіцца пад палітычным кіраўніцтвам Паўночнаатлянтычнай Рады і Камітэта плянаваньня абароны, а калі закранаюцца ядзерныя пытаньні, то і Групы ядзернага плянаваньня. Камітэт складаецца з начальнікаў штабаў кожнай краіны-сябра (у тым ліку і Францыі, якая да 1996 году была прадстаўлена вайсковай місіяй у Ваенным камітэце). Ісьляндыя ня мае ўзброеных сіл, але можа быць прадстаўлена цывільнай асобай. Начальнікі штабаў сустракаюцца не радзей, як два разы на год. У астатні час краіны прадстаўлены нацыянальнымі ваеннымі прадстаўнікамі, што прызначаюцца начальнікамі штабаў.
 
* '''Інтэграваная вайсковая структура''' ({{мова-en|Integrated Military Structure}}) знаходзіцца пад палітычным кантролем і бягучым кіраўніцтвам вышэйшага ўзроўню. Яе прызначэньне — у забесьпячэньні арганізацыйных рамак абароны тэрыторыяў краінаў-сяброў ад зьнешніх пагроз. Яна ўключае ў сябе сетку вайсковага камандаваньня, што пакрывае ўсю Паўночнаатлянтычную зону.
Радок 331:
 
=== Пашырэньне ===
Для пашырэньня складу NATO распрацаваны адмысловы мэханізм, паводле якога краіны-кандыдаты павінны штогод рабіць справаздачу аб прагрэсе, дасягнутым у наступных накірункахкірунках:
#* '''Палітыка і эканоміка''': Краіныкраіны павінны дэманстраваць імкненьне вырашаць міжнародныя, міжэтнічныя і тэрытарыяльныя канфлікты мірнымі сродкамі, з увагай да законнасьці і правоў чалавека.
#* '''Абарона і войска''': Краінакраіна павінна быць здольнай рабіць адпаведны ўнёсак у забесьпячэньне калектыўнай бясьпекі і ўдзельнічаць у апэрацыях альянсу.
#* '''Рэсурсы''': Войскавойска краіны-кандыдата павінна быць адпаведным чынам забясьпечанае матэрыяльна.
#* '''Бясьпека''': Забесьпячэньнезабесьпячэньне інфармацыйнай бясьпекі краіны-кандыдата.
#* '''Заканадаўства''': Забесьпячэньнезабесьпячэньне сумяшчальнасьці нацыянальнага заканадаўства і сяброўства ў NATO.
 
NATO забясьпечвае кандыдатам адпаведную тэхнічную дапамогу ў выкананьні крытэраў сяброўства<ref>http://www.nato.int/issues/map/index.html</ref>.
Радок 537:
Беларусь удзельнічае ў Радзе эўра-атлянтычнага партнёрства з [[1992]] (да [[1997]] — Рада Паўночнаатлянтычнага супрацоўніцтва), у праграме «Партнёрства дзеля міру» — з [[1995]]. Удзел у мерапрыемствах Навуковай праграмы НАТО беларускія навукоўцы бяруць з [[1993]]. Пастаяннае прадстаўніцтва Рэспублікі Беларусь пры НАТО адкрыта ў [[1998]]. На беларускіх вайсковых вучэньнях рэгулярна адпрацоўваецца сцэнар адбіцьця атакі з Захаду.
 
Супрацоўніцтва Беларусі і НАТО вядзецца па наступных асноўных накірункахкірунках: адпрацоўка ўзаемадзеяньня пры ліквідацыі надзвычайных сытуацыяў, кіраваньне крызыснымі сытуацыямі, моўная падрыхтоўка афіцэраў, ваенная адукацыя, дэмакратычны кантроль над узброенымі сіламі, плянаваньне і правядзеньне апэрацыяў па падтрыманьні міру, ваенная геаграфія, гуманітарнае разьмініраваньне, меры палітычнага і ваеннага характару, скіраваныя супраць распаўсюджаньня ядзернай, бактэрыялягічнай і хімічнай зброі, плянаваньне, арганізацыя і кіраваньне нацыянальнымі праграмамі ў галіне абарончых дасьледаваньняў і тэхналёгія, стралковая зброя і лёгкія ўзбраеньні.
 
Вясной [[1999]] году Беларусь асудзіла агрэсію супраць [[Югаславія|Югаславіі]] і часова прыпыніла адносіны з НАТО, пазьней яны былі адноўленыя ў поўным аб’ёме. Восеньню [[2001]] году Беларусь аказала некаторую практычную дапамогу НАТО пры падрыхтоўцы міжнароднай антытэрарыстычнай ваеннай апэрацыі ў [[Аўганістан]]е.