Аляксандар Лукашэнка: розьніца паміж вэрсіямі

Змесціва выдалена Змесціва дададзена
дапаўненьне
д афармленьне, артаграфія
Радок 4:
{{Палітык
|імя = Аляксандар Лукашэнка
|выява = Alex_Lukashenko.jpeg
|памер =
|подпіс_пад_выявай =
Радок 20:
|прэм'ер-міністар2 =
|прэзыдэнт2 =
|дата_нараджэньня = {{Нарадзіўся|30|8|1954|1|1}} (афіцыйна, па словах А. Лукашэнкі — [[31 жніўня]]<ref name="Завтра1">[http://telegraf.by/in_belarus/point/37939.html «Завтра»: «Так говорит Лукашенко»]{{ref-ru}} // [[Завтра]]</ref>)
|месца_нараджэньня = [[Копысь]], [[БССР]]
|дата_сьмерці =
|месца_сьмерці =
Радок 39:
Супраціў Лукашэнкі ў падтрымцы Захадам «[[шокавая тэрапія|шокавай тэрапіі]]» ў постсавецкі пераходны пэрыяд выклікаў незадавальненьне з боку [[Злучаныя Штаты Амэрыкі|ЗША]] і краінаў Эўропы<ref>[http://news.xinhuanet.com/english2010/business/2011-11/23/c_131263530.htm Belarus president says no to shock therapy in economy]. English.News</ref>. Беларусь вядомая як «апошняя дыктатура Эўропы» на большай частцы Захаду<ref>[http://edition.cnn.com/2005/WORLD/europe/04/20/rice.dougherty/index.html Rice: Russia’s future linked to democracy], CNN</ref><ref>[http://www.reuters.com/article/2012/03/04/us-belarus-dicator-idUSTRE8230T320120304 "Belarus’s Lukashenko: «Better a dictator than gay»]. Reuters.</ref>. Заходнія ўрады абвінавачваюць Лукашэнку ў [[аўтарытарызм|аўтарытарным]] стылі кіраваньня<ref>[http://hrw.org/english/docs/2005/01/13/belaru9878.htm «Essential Background — Belarus»]. Human Rights Watch.</ref><ref>[http://web.archive.org/web/20071212011715/http://www.amnesty.org/en/region/europe-and-central-asia/eurasia/belarus «Human rights by country — Belarus»]. Amnesty International Report 2007.</ref><ref>[http://www.bbc.co.uk/news/world-europe-12037486 «'Hundreds of protesters arrested' in Belarus»]. BBC News.</ref>. Аднак, Лукашэнка сьцьвярджае, што ягоная палітыка зьяўляецца адзінай альтэрнатывай да нестабільнасьці.
 
Лукашэнка, як і некаторыя іншыя беларускія чыноўнікі, уключаны ў сьпіс, які быў складзены ЗША і [[Эўрапейскі Зьвяз|ЭЗ]], па абвінавачваньні ў парушэньні [[правы чалавека|правоў чалавека]]<ref>[http://www.treasury.gov/resource-center/sanctions/Programs/pages/belarus.aspx «Belarus Sanctions»]. Government of the United States.</ref>. З моманту распаду Савецкага СаюзаСаюзу, падчас кіраваньня Лукашэнкі, Беларусь ў значнай ступені прытрымліваецца палітыкі кантролю ўрадам ключавых галінаў эканомікі, ухіляючыся ад буйнамаштабнай [[прыватызацыя|прыватызацыі]], якая мела месца ў некаторых іншых краінах былога СССР.
 
== Раньнія гады жыцьця ==
Радок 68:
 
== Першы прэзыдэнцкі тэрмін ([[1994]]—[[2001]]) ==
[[Файл:Аляксандар Лукашэнка 1994.png|міні|write|250пкс|Вынікі Лукашэнкі на [[Прэзыдэнцкія выбары ў Беларусі 1994 году|выбарах прэзыдэнта Беларусі 1994 року]]]]
Перамога Лукашэнкі была нечаканасьцю для многіх у Беларусі і за мяжою, зважаючы на ягоную маладосьць і недасьведчанасьць.
 
Радок 101:
Хаця амбасадары пазьней вярнуліся пасьля згасьленьня канфлікту, Лукашэнка не спыніў свае выпады супраць заходніх краінаў і пачаў абвінавачваць унутраную апазыцыю ў рабоце на карысьць замежных спэцслужбаў. Ён абвінавачваў замежныя ўрады ў дыскрымінацыі Беларусі на ўсіх узроўнях, ад эканомікі (зь Беларусі была выгнаная дэлегацыя [[МВФ]], а сама арганізацыя абазначаная Лукашэнкам як «махляры») да спорту (Лукашэнка абвінаваціў Захад у змове супраць беларускае зборнае на [[Зімовыя алімпійскія гульні|Зімовых Алімпійскіх гульнях]] у [[Наґана]], [[Японія]]).
 
Лукашэнка не абмяжоўваўся словамі ў сваім непрыяцьці Захаду. Пад канец [[1990]]-х гадоў Беларусь экспартавала ўзбраеньняў, у тым ліку супрацьпаветраных, на 400 мільёнаў даляраў у [[Іран]], [[Ірак]], [[Судан]], [[Югаславія|Югаславію]]. Пасьля пачатку [[Вайна ў Косава|вайны ў Косава]] Лукашэнка адстойваў ідэю «Славянскага саюзу» [[Расея|Расеі]], [[Беларусь|Беларусі]] і Югаславіі.
 
Заходняя палітыка ў дачыненьні зь Беларусьсю сталася больш жорсткаю. Пасьля падзеньня рэжыму [[Слабадан Мілошавіч|Слабадана Мілошавіча]] ў Югаславіі адносна ўладаў Беларусі ўсё часьцей пачаў ўжывацца выраз «[[апошняя дыктатура Эўропы]]».
 
=== Інтэграцыя з [[Расея]]й ===
Асноўным і адзіным паўнавартасным напрамкам вонкавае палітыкі за Лукашэнкам сталася інтэграцыя з Расеяй. У красавіку [[1998]] году быў створаны г. зв. «[[Саюз Расеі і Беларусі]]», пазьней абвешчана аб стварэньні г. зв. «[[Саюзная дзяржава Расеі і Беларусі|Саюзнае Дзяржавыдзяржавы]]» Расеі і Беларусі. Тым ня меней, стварэньне паўнавартаснага зьвязу не атрымалася з-за розных мэтаў, якія перасьледаваліся расейскім бокам і рэжымам Лукашэнкі. Беларускі прэзыдэнт меў амбіцыі на расейскім палітычным полі і ўмела граў на імпэрскай настальгіі расейскага паспольства і эліты. Лукашэнка карыстаўся вялікай папулярнасьцю сярод нацыяналістаў і левакансэрватараў, асабліва выгадна ён выглядаў на тле старога і хворага прэзыдэнта-дэмакрата [[Барыс Ельцын|Барыса Ельцына]].
 
Расея ж была не зацікаўленая ў пранікненьні Лукашэнкі на расейскую палітычную сцэну, але ёй патрэбная Беларусь як ляяльная краіна-сатэліт і для забесьпячэньня бесьперашкоднага транзыту газу ў Заходнюю Эўропу. Нягледзячы на напружаныя адносіны Беларусі з Захадам, для Расеі гэтае хаўрусьніцтва доўгі час не стварала праблемаў і не выклікала пытаньняў на міжнародным узроўні.
 
== Другі прэзыдэнцкі тэрмін (2001—2006) ==
 
Першапачатковы тэрмін прэзыдэнцтва Лукашэнкі скончыўся ў ліпені [[1999]] году, але па яго волі быў пасьля рэфэрэндуму [[1996]] году прадоўжаны да [[2001]] году. Паколькі рэфэрэндум ня быў прызнаны сусьветнай супольнасьцю легітымным, легітымнасьць прэзыдэнцтва А. Лукашэнкі пасьля [[1999]] году таксама не прызнавалася.
 
Радок 117 ⟶ 116:
 
=== Правы чалавека ў Беларусі ===
У Беларусі працягваўся ціск на палітычную апазыцыю і парушэньні правоў чалавека. Павальна зачыняліся незалежныя газэты і няўрадавыя арганізацыі, зачыняліся школы зь беларускаю мовай навучаньня. Быў зачынены [[Беларускі гуманітарны ліцэй імя Якуба Коласа]] — адзіная навучальная ўстанова ў краіне, дзе выкладаньне йшло на беларускай мове, — і [[Эўрапейскі гуманітарны ўнівэрсытэт]]. Арыштам падвяргаліся незалежныя журналісты, прафсаюзныя лідэры Васільеў і Леванеўскі, а таксама былы кандыдат у прэзыдэнты [[Міхал Марыніч]]. У красавіку [[2003]] году [[Камісія ААН па правах чалавека]] прыняла рэзалюцыю па сытуацыі ў Беларусі, у якой выказвалася «глыбокая занепакоенасьць». ААН заклікала ўлады Беларусі вызваліць палітычных зьняволеных і спыніць ціск на няўрадавыя арганізацыі і палітычныя партыі. У [[2003]] годзе міжнародны [[Камітэт па абароне журналістаў]] (CPJ) паставіў Беларусь у сьпіс дзесяці краінаў з найгоршымі ўмовамі працы журналістаў. У справаздачах буйнейшых міжнародных праваабарончых арганізацыяў [[Amnesty International]], [[Human Rights Watch]], [[Freedom House]] краіна атрымала сталае мейсцамесца ў шэрагу сусьветных адыёзных дыктатураў, як [[Паўночная Карэя]], [[Лібія]], [[Іран]], [[М'янмаМ’янма]], [[Зымбабвэ]].
 
=== Міжнародная ізаляцыя ===
Радок 130 ⟶ 129:
 
=== Адносіны з Расеяй ===
З прыходам да ўлады ў [[Расея|Расеі]] [[Уладзімер Пуцін|УладзімераЎладзімера Пуціна]] А. Лукашэнка згубіў шанцы на палітычную кар’еру ў Расеі. Наадварот, зьявілася небясьпека паглынаньня Беларусі Расеяй і страты Лукашэнкам улады нават у сваёй краіне. Пабудова «Саюзнае дзяржавы» заступарылася, канфлікты датычна паставак у Беларусь расейскага [[газ]]у, жорсткія заявы Лукашэнкі і Пуціна быццам бы зрабілі выключанымі далейшыя спробы інтэграцыі, аднак на словах палітыкі ўсё яшчэ казалі аб станоўчым разьвіцьці «Саюзу».
 
=== Эканоміка ===
Радок 175 ⟶ 174:
А нядаўна Аляксандар Лукашэнка стаў выходзіць у сьвет з маленькім хлопчыкам. Спачатку фотакамэры дзяржаўнага інфармацыйнага агенцтва [[БЕЛТА]] захавалі главу дзяржавы з хлопчыкам на рэспубліканскім суботніку [[19 красавіка]] 2008, у той жа дзень хлопчык разам з главой дзяржавы выйшаў на лёд перад гульнёй [[Прэзыдэнцкая хакейная каманда|прэзыдэнцкай хакейнай каманды]].
 
Ізноў хлопчык зьявіўся побач з прэзыдэнтам падчас працоўнай паездкі апошняга па чарнобыльскіх рэгіёнах. [[27 красавіка]] 2008 Аляксандар Лукашэнка быў у [[Тураў|Тураве]], дзе на [[Вялікдзень]] наведаў праваслаўную царкву. Хлопчык увесь гэты час быў побач зь ім. Агенцтва «[[Інтэрфакс]]» нават пасьпела паінфармаваць сваіх чытачоў, што хлопчык — 4-гадовы Мікалай — трэці сын Аляксандра Лукашэнка. Але пазьней гэтая інфармацыя з сайту агенцтва зьнікла.<ref>{{Навіна|аўтар=[[Мікола Бугай]]|загаловак=Лукашэнка браў 4-гадовага сына Мікалая ў паездку на Гомельшчыну|спасылка=http://pda.nn.by/artykul/16835.html|выдавец=[[Наша Ніва]]|дата публікацыі=28 красавіка 2008|дата доступу=8 сакавіка 2014}}</ref><ref>{{Навіна|аўтар=|загаловак=Інфармацыя пра сыноў Лукашэнкі была зьнятая «Інтэрфаксам» без тлумачэньня прычынаў|спасылка=http://m.charter97.eu/be/news/2008/4/29/6209|выдавец=[[Хартыя’97]]|дата публікацыі=29 красавіка 2008|дата доступу=8 сакавіка 2014}}</ref>
 
Практычна ўсе мерапрыемствы з удзелам А. Лукашэнкі наведвае ягоны малодшы сын.
 
== Узнагароды і званьні ==
Радок 198 ⟶ 195:
 
== Вайсковае званьне ==
* [[Падпалкоўнік]] запасу <ref>[http://nvo.ng.ru/notes/2004-10-15/8_lukashenko.html ''«Генэралісімус» Аляксандар Лукашэнка. Незалежная газэта. 15.10.2004'']{{ref-ru}}</ref>
 
== Вобраз Аляксандра Лукашэнкі ў папулярнай музыцы ==
Радок 211 ⟶ 208:
 
З выказваньняў:
{{Цытата|Людзі, якія размаўляюць па-беларуску, не могуць рабіць нічога, акрамя таго, каб размаўляць па-беларуску, таму што па-беларуску нельга вразіць нічога значнага. Беларуская мова - бедная мова. У сьвеце існуюць толькі дзве вялікія мовы - расейская і ангельская.|Аляксандар Лукашэнка. З выступу на сэсіі Гомельскага гарсавету 1 сьнежня 1994 г.|<ref> «Народная газета», 1 лютага 1995 году</ref><ref>[[Свабода (газэта, 1990)|«Свабода»]], 18 чэрвеня 1996 г.</ref><ref>[http://www.ktmy.narod.ru/perly4.html]</ref>}}
 
== Галерэя ==
Радок 230 ⟶ 227:
== Вонкавыя спасылкі ==
{{Вікіцытатнік|Аляксандр Лукашэнка}}
{{Commons|Category:Alexander Lukashenko}}
* [http://www.president.gov.by/by/ Афіцыйная старонка]
* [http://president.gov.by/by/press10003.html Афіцыйная біяграфія]
* [http://hrw.org/doc/?t=europe&c=belaru Справаздачы Human Rights Watch па Беларусі] {{ref-en}}
* [http://www.rsf.org/article.php3?id_article=25607 Даклад «Рэпартэраў бязь межаў» па Беларусі] {{ref-ru}}
* [http://www.3dwayucpb.org/node/8830?lang=rus&open=11321 «ТретийПрезидент Путь».и Цені беларускай прыватызацыіорденоносец] {{ref-ru}}
* [http://bdg.by/who/obj.php?&kod=151 Старонка на праекце «Хто ёсьць кім ў РБ»] {{ref-ru}}
* [http://www.lukashenko2008.ru/ Лукашенко-2008] {{ref-ru}}
* [http://www.ucpb.org/?lang=rus&open=11321 Президент и орденоносец] {{ref-ru}}
* [http://bdg.by/who/obj.php?&kod=151 Старонка на праекце «Хто ёсьць кім ў РБ»] {{ref-ru}}
* [http://election.in-by.net/bel/%D0%B0%D0%BB%D0%B5%D0%BA%D1%81%D0%B0%D0%BD%D0%B4%D1%80_%D0%BB%D1%83%D0%BA%D0%B0%D1%88%D0%B5%D0%BD%D0%BA%D0%B0/index.html Старонка Аляксандра Лукашэнкі на праекце election.in-by.net] {{ref-be}}
 
{{Сьпіс кіраўнікоў Беларусі з 1918 году}}
Радок 249 ⟶ 243:
 
{{САРТЫРОЎКА_ПА_ЗМОЎЧВАНЬНІ:Лукашэнка, Аляксандар}}
[[Катэгорыя:Нарадзіліся 30 жніўня]]
[[Катэгорыя:Нарадзіліся ў 1954 годзе]]
[[Катэгорыя:Нарадзіліся ў Копысі]]
[[Катэгорыя:Выпускнікі Магілёўскага дзяржаўнага ўнівэрсытэту]]
[[Катэгорыя:Дэпутаты Вярхоўнага Савету Рэспублікі Беларусь 12-га скліканьня]]
[[Катэгорыя:Прэзыдэнты Рэспублікі Беларусь]]
Радок 261 ⟶ 254:
[[Катэгорыя:Кандыдаты ў прэзыдэнты Рэспублікі Беларусь (2001)]]
[[Катэгорыя:Кандыдаты ў прэзыдэнты Рэспублікі Беларусь (2006)]]
[[Катэгорыя:Выпускнікі Магілёўскага дзяржаўнага ўнівэрсытэту]]
[[Катэгорыя:Кандыдаты ў прэзыдэнты Рэспублікі Беларусь (2010)]]