Хаўмэя (карлікавая плянэта): розьніца паміж вэрсіямі

'''(136108) Хаўмэя''' — [[карлікавая плянэта]], плютоід, [[транснэптунавы аб’ект]] (ТНА)<ref>[http://www.iau.org/public_press/news/release/iau0807/ News Release — IAU0807: IAU names fifth dwarf planet Haumea]{{ref-en}}</ref>. Паводле дадзеных астраномаў з [[Палямарская абсэрваторыя|Палямарскай абсэрваторыі]] ([[Каліфорнія]]), мае памер, параўнальны з памерам [[Плютон (карлікавая плянэта)|Плютону]], моцна выцягнутую форму і пэрыяд кручэньня вакол сваёй восі каля 4 гадзінгадзінаў. Мае 2 спадарожнікі з пэрыядамі звароту 18 і 49 сутак. Названая ў гонар гавайскай багіні ўрадлівасьці і дзетараджэньня<ref>[http://ssd.jpl.nasa.gov/sbdb.cgi?sstr=136108;orb=0;cov=0;log=0;cad=0#discovery 136108 Haumea (2003 EL61)]{{ref-en}} // JPL Small-Body Database Browser, California Institute of Technology</ref>.

Аб’ект быў адкрыты ў 2005 годзероку<ref>Дакладней, Хаўмэя была адкрыта групай дасьледчыкаў Калтэха ў Паломарскай абсэрваторыі 28 сьнежня 2004, і ў ліпені 2005 годуроку групай з гішпанскай абсэрваторыі Сьера Нэвада. Аб палеміцы з нагоды даты і прыярытэту адкрыцьця гл. [[:en:Controversy over the discovery of Haumea]].</ref>, 29 ліпеня 2005 годуроку яму быў прысвоены папярэдні парадкавы нумар 2003 EL₆₁ («2003» азначала дату адкрыцьця гішпанскімі дасьледчыкамі<ref>[http://www.cfa.harvard.edu/iauc/08500/08577.html IAUC 8577: 2003 EL_61, 2003 UB_313, 2005 FY_9; C/2005 N6]{{ref-en}}</ref>). 7 верасьня 2006 годуроку аб’ект быў занесены ў афіцыйны каталёг малых плянэт як (136108) 2003 EL₆₁.

У [[2009]] годзероку доктар Пэдра Ласэрда (''Pedro Lacerda'') з Каралеўскага ўнівэрсытэту ў Бэлфасьце паведаміў пра тое, што на паверхні Хаўмэя каляровыя анамаліі — буйныя плямы, якія маюць чырвонае адценьне ў бачным дыяпазоне. Прырода і паходжаньне дадзенага аб’екта дакладна не ўстаноўлена. Меркавана гэта можа быць вобласьць навалы нейкіх мінэралаў ці арганічных злучэньняў<ref name="kompjulenta"/>. Па іншай гіпотэзе «чырвоная пляма» ўяўляе сабой сьлед ад сутыкненьня Хаўмэя зь іншым нябесным целам<ref>[http://www.membrana.ru/lenta/?9643 На планете Хаумеа открыто большое красное пятно]{{ref-ru}} // Мембрана</ref>.