Месяц (спадарожнік): розьніца паміж вэрсіямі
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
дапаўненьне |
дапаўненьне |
||
Радок 5:
|Выява = Full Moon Luc Viatour.jpg
|Подпіс = Месяц у [[Фазы Месяца|поўню]]
|Вялікая паўвось =384 399 км<br/>(0,00257 [[Астранамічная адзінка|а.а.]])
|Эксцэнтрысытэт = 0,0549
Радок 22 ⟶ 19:
|Тэмпэратура = ад 70 да 390 [[Кэльвін|K]]
|Атмасфэра = ціск ад 10<sup>-7</sup> [[Паскаль (адзінка вымярэньня)|Па]] (на Сонцы) да 10<sup>-10</sup> (у цемры), склад: [[Аргон|Ar]], [[Гель|He]], [[Нэон|Ne]], [[Каль|K]], [[вадарод|H]], [[радон|Ra]]
}}
'''Ме́сяц''' — адзіны натуральны [[спадарожнік]] [[Зямля|Зямлі]] і пяты па велічыні ў [[Сонечная сыстэма|Сонечнай сыстэме]]. Сярэдняя адлегласьць ад цэнтру Зямлі да цэнтру Месяца — 384 403 км, што адпавядае каля 30 [[дыямэтар|дыямэтрам]] Зямлі.
Радок 31 ⟶ 25:
Месяц выклікае прылівы ў акіянах Зямлі. За кошт істотнай сілы прыцягненьня з боку Месяца вада ў акіянах набліжаецца да Месяца, з-за чаго яе ўзровень зьмяняецца з пэрыядам у адзін дзень<ref>{{артыкул|аўтар=Lambeck, K.|год=1977|загаловак=Tidal Dissipation in the Oceans: Astronomical, Geophysical and Oceanographic Consequences|Philosophical Transactions of the Royal Society A|нумар=287 (1347)|pages=545–594|doi=10.1098/rsta.1977.0159}} Bibcode:1977RSPTA.287..545L.</ref>.
Паходжаньне Месяца дакладна невядомае, але большасьць астраномаў пагаджаюцца з тым, што працэс яго фармаваньня пачаўся каля 4,5 млн гадоў<ref>{{кніга|старонкі=149|загаловак=Вселенная: самая полная энциклопедия|адказны=Под редакцией Мартина Риса|месца=Москва|выдавецтва=АСТ, Астрель|год=2006|isbn=5-17-039016-5|мова=ru}}</ref>.
== Паверхня Месяца ==
Радок 54 ⟶ 50:
[[Файл:Apollo 11 first step.jpg|міні|Першы крок чалавека на паверхні Месяца]]
* 4 сакавіка 1959 — [[Піянэр-4]] праляцеў у 60 000 км ад Месяца
* 13 верасьня 1959 — упершыню ў выніку жорсткай пасадкі Месяца дасягнуў касьмічны апарат «[[Месяц-2]]» (СССР)
* 7 кастрычніка 1959 —
* 21 ліпеня 1969 — [[Ніл Армстранг]] стаў першым чалавекам, які сышоў на паверхню Месяца
* 17 лістапада 1970 —
* Сьнежань 1972 — [[Гарысан Шміт]] стаў апошнім чалавекам, які пабываў на Месяцы па [[Праграма «Апалён»|праграме «Апалён»]]
* 15 студзеня 1973 — Касьмічным апаратам «Месяц-21» (СССР) на Месяц дастаўлены Месяцаход, які дасьледаваў кратэр Пасэйдон
* 14 жніўня 1976 — Касьмічным апаратам «Месяц-24» (СССР) на Зямлю былі дастаўленыя ўзоры з мора Крызісаў
* 10 красавіка 1993 — у вобласьці мора Фурнэрый жорсткую пасадку правёў апарат «Хітэн» (Японія)
* 31 ліпеня 1999 — у вобласьці паўднёвага полюсу жорсткую пасадку правёў апарат «Лунар Праспэктар» (ЗША) для пошукаў вады
== Глядзіце таксама ==
| |||