Вікіпэдыя

Арганізацыя Паўночнаатлянтычнай дамовы: розьніца паміж вэрсіямі

Інтэрактыўны прагляд гісторыі
← Папярэдняя зьменаНаступная зьмена →
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
ВізуальнаВікіразметка
артаграфія
Радок 1:
{{Арганізацыя
|назва = Арганізацыя Паўночнаатлянтычнай дамовы
|арыгінальная назва = {{мова-en|North Atlantic Treaty Organisation}}
|выява = NATO flag.svg
Радок 88:
З прававога пункту гледжаньня, НАТО — [[Міжнародная арганізацыя|міжнародная]] ([[Міжурадавая арганізацыя|міжурадавая]]) арганізацыя. Узяўшы за аснову дактрынальнае азначэньне міжнароднай арганізацыі як аб’яднаньня [[дзяржава]]ў, створанага на падставе [[Міжнародны дагавор|міжнароднага дагавору]] для выкананьня пэўных мэт, якое мае адпаведную сыстэму органаў, валодае правамі і абавязкамі, адрознымі ад правоў і абавязкаў дзяржаваў-сяброў, і заснаванае ў адпаведнасьці з [[Міжнароднае права|міжнародным правам]], можна, такім чынам, гаварыць аб наступных пяці прыкметах, якія складаюць паняцьце міжнароднай арганізацыі зь юрыдычнага погляду: дагаворная аснова; наяўнасьць пэўных мэт; адпаведная арганізацыйная структура; самастойныя правы і абавязкі; заснаваньне ў адпаведнасьці зь міжнародным правам.
 
1. Дагаворная аснова (канвэнцыйны базіс) Паўночнаатлянтычнага альянсу прадстаўлена [[Паўночнаатлянтычны дагавор (4 красавіка 1949, Вашынгтон)|Вашынгтонскім дагаворам 1949]] і чатырнаццацьцю пагадненьнямі — 1952 (два), 1955, 1980, 1999 (тры) і 2004 (сем пагадненьняў) гадоў — аб далучэньні Грэцыі, ТурцыіТурэччыны, ФРН, Гішпаніі, Вугоршчыны, Польшчы, Чэхіі, Баўгарыі, Латвіі, Летувы, Румыніі, Славаччыны, Славеніі і Эстоніі да НАТАНАТО. Суб’ектамі дагавору зьяўляюцца дзяржавы. Гэта вызначае юрыдычную прыроду міжнароднай арганізацыі, сьведчыць аб яе міждзяржаўным характары, адрозьніваючы тым самым ад [[Міжнародная няўрадавая арганізацыя|міжнародных няўрадавых арганізацыяў]].
 
2. Наяўнасьць пэўных мэт — важная прыкмета ў вызначэньні правамернага характару міжнароднай арганізацыі, яе арганізацыйнай структуры, кампэтэнцыі, якой надзеленая арганізацыя. НАТО стваралася, каб аб’яднаць намаганьні краінаў-сяброў для калектыўнай абароны і захаваньня міру і бясьпекі. Заключаны ў адпаведнасьці са [[Статут Арганізацыі Аб’яднаных Нацыяў (26 чэрвеня 1945, Сан-Францыска)|Статутам ААН]]. Паўночнаатлянтычны пакт ставіць перад НАТО і мэты Аб’яднаных Нацыяў, зафіксаваныя ў прэамбуле і арт. 1 Статута: вызваліць наступныя пакаленьні ад бедзтваў вайны, пацьвердзіць веру ў асноўныя правы чалавека і ў роўнасьць правоў вялікіх і малых нацыяў, стварыць умовы, пры якіх могуць захоўвацца справядлівасьць і павага да абавязацельстваў, што вынікаюць з дагавораў і іншых крыніц міжнароднага права, садзейнічаць сацыяльнаму прагрэсу і паляпшэньню ўмоў жыцьця пры большай волі, ажыцьцяўляць міжнароднае супрацоўніцтва ў вырашэньні міжнародных праблем эканамічнага, сацыяльнага, культурнага і гуманітарнага характару, падтрымліваць міжнародны мір і бясьпеку і з гэтай мэтай прадпрымаць эфэктыўныя калектыўныя меры для прадухіленьня і спыненьня пагрозы міру і падаўленьня актаў агрэсіі ці іншых парушэньняў міру.
 
3. Як правіла, аснову сыстэмы органаў міжнароднай арганізацыі складаюць наступныя віды органаў: 1) вышэйшынайвышэйшы, 2) выканаўчы, 3) адміністрацыйны, 4) спэцыяльныя камітэты і камісіі. Структура НАТАНАТО не адпавядае гэтай сыстэме, характэрнай для большасьці сучасных міжнародных арганізацыяў, і больш нагадвае сыстэму органаў ААН зь яе галоўнымі і дапаможнымі органамі. Дагавор устанаўлівае стварэньне Рады і дапаможных органаў, зь якіх першым будзе створаны Камітэт абароны. Такім чынам, Рада (Паўночнаатлянтычная Рада) — вышэйшы орган НАТО. У выканаўчым органе, які закліканы кіраваць арганізацыяй паміж сэсіямі вышэйшага органа, НАТО ня мае патрэбы. Паняцьце сэсійнасьці тут умоўнае, таму што ёсьць магчымасьць зьбіраць прадстаўнікоў дзяржаваў-сяброў у любы момант (пры тым, што і ў звычайных умовах яны сустракаюцца не радзей за адзін раз на тыдзень). Функцыі, якія, як правіла, выконваюць выканаўчыя органы, — забесьпячэньне эфэктыўнасьці дзейнасьці міжнароднай арганізацыі, ажыцьцяўленьне сувязі зь дзяржавамі-сябрамі і іншымі міжнароднымі арганізацыямі, складаньне бюджэту арганізацыі, падрыхтоўка павесткі дня пасяджэньняў вышэйшага органа і разгляд пытаньняў пэрсаналу — у асноўным перададзены Міжнароднаму сакратарыяту НАТАНАТО. Між тым, у большасьці міжнародных арганізацыяў сакратарыят — орган адміністрацыйны.
 
4. НАТО мае самастойныя правы і абавязкі, адрозныя ад правоў і абавязкаў дзяржаваў-сяброў. Ва ўстаноўчым акце міжнароднай арганізацыі асобныя артыкулы адрасаваны непасрэдна дзяржавам-сябрам, іншыя — міжнароднай арганізацыі, у асобе яе органаў. У арт. 8 Вашынгтонскага дагавору абвешчана, што
Радок 153:
'''Дарадчая група па аэракасьмічных дасьледаваньнях''' ({{мова-en|Advisory Group for Aerospace Research and Development}}, AGARD) была ўтворана ў [[1952]] для спрыяньня распрацоўкам і абмену інфармацыяй у галіне аэракасманаўтыкі паміж краінамі НАТО. Штаб-кватэра AGARD знаходзіцца ў Парыжы.
 
'''Ваеннае агенцтва па стандартызацыі''' ({{мова-en|Military Agency for Standartisation}}, MAS), галоўнае ваеннае агенцтва па стандартызацыі ў НАТО. Створана ў [[Лёндан]]е ў [[1951]] з мэтай садзеяньня апэратыўнай, працэдурнай і матэрыяльна-тэхнічнай стандартызацыі сярод сяброў НАТО дзеля наданьня войскам Альянсу большай эфэктыўнасьці ў сумесных апэратыўных мерапрыемствах. З [[1970]] разьмяшчаецца ў штаб-кватэры НАТАНАТО ў Брусэлі.
 
'''Кансультацыйны камітэт NATO па ваеннай электроніцы''' ({{мова-en|NATO Electronic Warfare Advisory Committee}}, NEWAС) заснаваны ў 1966. Закліканы павысіць магчымасьці электронных службаў НАТО падчас баявых дзеяньняў. Аналізуе прагрэс, дасягнуты на нацыянальным узроўні і ў інтэграцыйных вайсковых структурах наконт магчымасьцей вайсковага электроннага забесьпячэньня. NEWAC складаецца з прадстаўнікоў кожнай краіны-сябры НАТАНАТО і вярхоўных галоўнакамандуючых.
 
'''Вучэбная група NATO''' ({{мова-en|NATO Training Group}}, NTG) аб’ядноўвае ўсе намаганьні ў рамках НАТАНАТО па трэніроўках і вучэньнях на шматнацыянальнай аснове, спрыяе правядзеньню трэніровак і вучэньняў сярод краінаў-сяброў.
 
'''Камітэт кіраўнікоў ваенна-мэдыцынскіх службаў краінаў NATO''' ({{мова-en|Committee of the Chiefs of Military Medical Services in NATO}}, COMEDS), таксама вядомы як EUROMED. Складаецца з вышэйшых ваенна-мэдыцынскіх чыноўнікаў краінаў-сяброў, дзейнічае як цэнтар па разьвіцьці, каардынацыі і кансультаваньні Ваеннага камітэта ў гэтай галіне.
Радок 211:
З [[1995]] па [[2004]] гады пад кіраўніцтвам НАТО ажыцьцяўлялася [[Міратворчая апэрацыя|апэрацыя па падтрыманьні міру]] ў [[Босьнія і Герцагавіна|Босьніі і Герцагавіне]], што дапамагала гарантаваць бясьпеку і спрыяла аднаўленьню краіны пасьля [[Басьнійская вайна|вайны 1992—1995 гадоў]].
 
Босьнія і Герцагавіна стала арэнай, на якой НАТО шмат чаго рабіла ўпершыню, і рашэньні, прынятыя НАТО ў адказ на падзеі ў гэтай краіне, дапамаглі фармаваць эвалюцыю альянсу і разьвіваць ягоныя магчымасьці па ўсталяваньні і падтрыманьні міру. У жніўні—верасьні [[1995]] году НАТО правяла [[Апэрацыя НАТО ў Босьніі і Герцагавіне (1995)|паветраную апэрацыю ў Босьніі і Герцагавіне]], якая дапамагла спыніць [[Басьнійская вайна|басьнійскую вайну]] і ў адпаведнасьці уз [[Дэйтанскім пагадненьне|Дэйтанскім мірным пагадненьнем]] узначаліла апэрацыю па падтрыманьні міру, якая доўжылася дзевяць гадоў, то бок са сьнежня 1994 году па сьнежань [[2004]] году. Не зважаючы на тое, што ў сьнежні 2004 году НАТО перадала адказнасьць за паўсядзённую бясьпеку ў Босьніі і Герцагавіне [[Эўрапейскі Зьвяз|Эўрапейскаму Зьвязу]], альянс працягвае ўтрымліваць скарочаны штаб у [[Сараева]] для аказаньня дапамогі ў ажыцьцяўленьні вайсковай рэформы ў Босьніі і Герцагавіне і ў падрыхтоўцы краіны да ўдзелу ў праграме «[[Партнэрства дзеля міру]]»<ref name="natoint">[http://www.nato.int/cps/uk/natolive/topics_52060.htm Апэрацыі і місіі НАТО]. NATO.int</ref>.
 
=== Канфлікт у Косава ===
Радок 245:
{{Асноўны артыкул|Трэніравальная місія НАТО ў Іраку}}
[[Файл:Armentani and Trujillo.jpg|міні|300пкс|Намесьнік камандуючага [[Трэніравальная місія НАТО ў Іраку|трэніравальнай місіі ў Іраку]] Джаваньні Армэнтані кансультуе вайскоўцаў]]
На [[Стамбульскі саміт НАТО 2004 году|Стамбульскім саміце НАТАНАТО]] уў чэрвені [[2004]] году хаўрусьнікі па НАТО дамовіліся узяцьўзяць удзел у міжнароднай дзейнасьці, накіраванай на аказаньне дапамогі [[Ірак]]у ў фармаваньні баяздольных дэмакратычнымдэмакратычных структураў сілаў бясьпекі. Вынікам гэтага стала стварэньне [[Трэніравальная місія НАТО ў Іраку|Місіі НАТО ў Іраку]]. У рамках місіі ажыцьцяўляецца падрыхтоўка, кансультаваньне і настаўніцтва ірацкіх войскаў. У аказаньні дапамогі ў правядзеньні падрыхтоўкі ў Іраку ці па-за ягонымі межамі ўдзельнічаюць усе краіны-чальцы НАТО, якія дапамагаюць фінансава або бязвыплатна перадаючы тэхніку і абсталяваньне<ref name="natoint"/>.
 
=== Аказаньне падтрымкі Афрыканскаму звязу ===
Радок 404:
Сыстэма прыняцьця рашэньняў і структура кіраваньня НАТО вызначаная ў Паўночнаатлянтычнай дамове. Кожная краіна-ўдзельнік мае сваю дэлегацыю ў штаб-кватэры альянсу ў [[Брусэль|Брусэлі]], [[Бэльгія]]. Дэлегацыя ўзначальваецца пастаянным прадстаўніком у статусе [[амбасадар]]а.
 
Разам пастаянныя прадстаўнікі краінаў складаюць Паўночнаатлянтычную раду (''North Atlantic Council''), ворганорган, які зьбіраецца як мінімум адзін раз на тыдзень і прымае рашэньні па асноўнай дзейнасьці і функцыянаваньнюфункцыянаваньні НАТО. Час ад часу Рада зьбіраецца з удзелам міністраў замежных справаў, абароны і прам’ер-міністраў для прыняцьця найбольш важных стратэгічных рашэньняў.
 
Старшынём на паседжаньнях Паўночнаатлянтычнай рады — генэральны сакратар НАТО. Рашэньні прымаюцца на аснове кансэнсусу. Рашэньні не прымаюцца галасаваньнем ці большасьцю, усе краіны прадстаўленыя ў аднолькавай ступені.
Радок 556:
{{NATO}}
{{Халодная вайна}}
 
{{Абраны артыкул}}
 
Атрымана з «https://be-tarask.wikipedia.org/wiki/Арганізацыя_Паўночнаатлянтычнай_дамовы»