Гама-выпраменьваньне: розьніца паміж вэрсіямі

<math>D_0</math> — першапачатковая магутнасьць кермы,

 

 

Гама-выпраменьваньне ўзаемадзейнічае па-рознаму з рэчывамі ў залежнасьці ад энэргіі выпраменьваньня і складу рэчыва. Пры нізкіх энэргіях найбольш верагодны [[фотаэфэкт]], пры якім гама-квант перадае ўсю сваю энэргію электрону. Гэты працэс істотна залежыць ад атамнага нумару рэчыва (верагоднасьць прапарцыйная Z{{e|5}}, дзе Z — атамны нумар рэчыва). Пры рэгістрацыі гама-выпраменьваньня з дапамогай неарганічных [[Сцынтыляцыйны лічыльнік|сцынтыляцыйных лічыльнікаў]] менавіта фотаэфэкт прыводзіць да ўтварэньня фотапіку. Другім мэханізмам узаемадзеяньня гама-выпраменьваньня з рэчывам зьяўляецца камптонаўскае расьсеяньне ([[эфэкт Комптана]]), пры якім гама-квант рассейваецца на свабодным электроне, перадае частку сваёй энэргіі электрону, а сам працягвае распаўсюджвацца ў іншым напрамку. Эфэкт Комптана адбываецца з большай верагоднасьцю пры павелічэньні энэргіі гама-выпрамяненьня. Пры энэргіі гама-выпраменьваньня вышэй за 1,024 МэВ можа адбывацца квантава-мэханічны працэс нараджэньня пар электронаў і пазытронаў, адпаведна з далейшым павелічэньнем энэргіі верагоднасьць гэтага працэсу пераважае над іншымі працэсамі. Пры энэргіях больш за 5 МэВ гама-кванты пачынаюць узаемадзейнічаць з ядрамі і прыводзіць да фотаядзерных рэакцый, пры якіх ядро паглынае гама-квант і выпраменьвае нэўтрон або некалькі нэўтронаў, пратон, пратон і нэўтрон або альфа-часьцінкі. Часам існуе верагоднасьць выпраменьваньня той ці іншай часьцінкі зь ядра. У такім выпадку кажуць што могуць праходзіць некалькі каналаў фотаядзернай рэакцыі.