Гарадная: розьніца паміж вэрсіямі

У 1527—1592 Гарадное не існавала, што ўскосна пацьвярджаюць падрабязныя апісаньні Пінскага павету, складзеныя ў 1550—1560-х пінскімі старастамі [[Станіслаў Хвальчэўскі|Станіславам Хвальчэўскім]] і [[Лаўрын Война|Лаўрынам Войнам]], а таксама мсьцібогаўскім старастам [[Рыгор Валовіч (?—1577)|Рыгорам Валовічам]]. На месцы Гарадное адзначаецца толькі ўрочышча Гарадышча (цяпер Замкавішча) на высьпевостраве Гарадным пасярод балота [[Марочнае|Марочнага]].

[[30 студзеня]] [[1592]] року пісар Пінскага замку [[Флярыян Маркоўскі]] заснаваў новае паселішча. Падзея апісаная ў лісьце вялікага князя і караля Жыґімонта Вазы да пінскага маршалка Пятра Дастаеўскага: «...''то пак дэй в року прошлом тысэча пітсот дэвять дэсятьдэвятьдэсят втором, місяца гэнвара трыдцатого дня пысар вэрносты твоее Замкузамку волосты Пінское Флёрыян Марковскі нэ вэдаты еслы за росказанем вэрносты твоее альбо сам свавольнэ собравшы нэмало подданых нашых Волостыволосты Пінское староства вэрносты твоее з розных сэл, а мэновытэ: з сэла Нэчатова, з сэла Жовкіня, з сэла Ласіцка і з іншых сэл...''<ref>Vilniaus universiteto bibliotekos katalogas, Šifras: F5-F114-30855. Zygmunt Tretij Boźeju Myłostiu Korol Polski, Wełyki Kniaz Litows. ...</ref>''».'' Напярэдадні новага заснаваньня прывілеем [[11 чэрвеня]] [[1579]]<ref name="Цітоў">Цітоў А. Геральдыка беларускіх местаў. Менск, 1998. С. 144.</ref> [[Стэфан Баторы|Сьцяпан Батура]] надаў Гарадной [[Магдэбурскае права]], якое было ўзноўленае [[Міхал Вішнявецкі|Міхалам Вішнявецкім]] [[5 лістапада]] [[1670]], пацьверджанае канфірмацыйнымі прывілеямі вялікіх князёў літоўскіх [[Ян Сабескі|Яна Сабескага]] [[1 траўня]]сакавіка [[1677]], [[Аўгуст Сас|Аўгуста Саса]] [[54 студзеня]] [[1759]]<ref>Стрэнкоўскі С.П. Гарадское самакіраванне на тэрыторыі Беларусі (канец XIV-XVIII ст.), частка II. Мінскб 2013. С. 70.</ref> і [[Станіслаў Аўгуст Панятоўскі|Станіслава Аўгуста Панятоўскага]] [[30 сьнежня]] [[1773]]<ref name="НГАБ:0">[[НГАБ]].Валер ФКісель. 120,Мястэчка воп.Гарадная: 1,ад спрмайдэборыі да сельсавету // ARCHE Пачатак. 2921№4, арк2013. С. 3308-23зв309.</ref>.

У [[1648]] падчас [[Паўстаньне Хмяльніцкага|паўстаньня Хмяльніцкага]] частка гарадэнцаў далучаецца да казацкага [[Антон Нябаба|палкоўніка Нябабы]]<ref name="ReferenceA">Horodna // {{Літаратура/Геаграфічны слоўнік Каралеўства Польскага|1}} S. 138.</ref>. Войскі [[Януш Радзівіл|Януша Радзівіла]] пакаралі<ref>Бантышъ-Каменскій Д.Н. Исторія Малой Россіи. Ч. 1. Москва, 1830. С. 273.</ref> паказачаных мяшчан у часе маршу з [[Нобель|Нобелю]] на [[Тураў]] у лютым [[1649]]<ref>Бярнацкі В. Паўстаньне Хмяльніцкага. Ваенныя дзеяньні ў Літве ў 1648-1649 гг. // ARCHE Пачатак, 2008, №1-2. С. 109.</ref>. У [[1654|1653]] Гарадная зноў зьнішчаецца татарамі, пра што сьведчыць гарадэнскі войт Самойла Васьковіч у прысязе, складзенай [[9 верасьня]] [[1654]] <ref>НГАБ. Ф.name=":0" 1733, воп. 1, спр. 168, арк. 34, прысяга №30.</ref>. У палон выведзена каля 700 жыхароў<ref name="ReferenceB">Гарадная // {{Літаратура/ЭГБ|2к}} С. 476.</ref>, у полымі гінуць дакумэнты Магдэбурскага права, пра што згадваецца ў прывілеі [[1792]] року<ref name="НГАБ2">НГАБ. Ф. КМФ-18, воп. 1, спр. 556, арк. 145-149.</ref>. У 1664—1665 у мястэчку Гарадной [[Кігіраўскае войтаўства|Кігіраўскага войтаўства]] [[Пінскі павет|Пінскага павету]] на пастоі разьмяшчаўся драґунскі полк Кальштына<ref>Акты издаваемые Виленскою коммисіею для разбора древних актовъ. Т. 34. Вильна, 1909. С. 378-380.</ref>.

Паводле прывілею [[1670]] «...''мяшчане Гарадноенашыя —гарадэнскія войта, бурмістраў, радцаў, лаўнікаў або рымскае, альбоабо таксама грэцкае рэлігіірэлігій, мусіліякія абірацьёсьць у Вуніі Сьвятой, раз у тры леты». сярод Судовыясваіх абіраючы, і якія ў тамтэйшым магістраце засеўшы, усялякія справы, разглядалісяяк накрымінальныя, месцыгэтак і іншыя ўсялякія запісамі, облігамі, зарукамі, ці іншаю якою назваю названымі, пад суд свой майдэборскі падлеглыя...''». Апэляваць гарадэнцы маглі да пінскага старасты. У крайнім разе была магчымасьць зьвяртацца і ў каралеўскі суд. Жыхары места мелі права вырабляць «слодычы''...солад, мёдымёд, іпіва, гарэлку» не адно на сваю ўласную патрэбу, але і на шынковы продаж рабіць, плацячыз «чопавы»выплатай падатакчопавага, уда скарбскарбу Вялікага княстваКняства Літоўскага прыналежнага...''<ref name="Цітоў" />http://horodno.blogspot.com/2014/03/pryvilej-1670.html</ref>»

Паводле інвэнтару [[1747]] року ў мястэчку Гарадной 8 вуліцаў (ВысоцкаяВысацкая, Падлеская, Карпілаўка, Ад возера, ЖоўкінскаяЖаўкінская, Астроўская, Красная і Гарадэнская), квадратны Рынак са старою царквою. 147 гаспадароў жылі на 160 заселеных пляцах, яны валодалі 48 валокамі зямлі, мелі 71 вала, 17 коней, 119 агародаў, 889 засьцянковых маргоў. Акрамя таго, у мястэчку пуставала 40 пляцаў, 58 валок, 31 агарод, 149 маргоў. На войта Людвіка Даманскага і царкву былі зарэзэрваваныя 20 пляцаў і 13 валок<ref>НГАБ. Ф. 27, воп. 6, спр. 54, арк. 140зв.</ref>. Паводле люстратарскага інвэнтару 1765 року мяшчане Гарадное валодалі 184 пляцамі, 64 валокамі, 165 агародамі, 1062 маргамі<ref name="НГАБ">[[НГАБ]]. Ф. 120, воп. 1, спр. 2921, арк. 3-23зв.</ref>.