|Супернік1 = {{Сьцяг Польшчы}} Вышэйшая народная рада<br>Вялікапольскае войска
|Супернік2 = {{Сьцяг Нямеччыны (1918-1933)}} [[Ваймарская рэспубліка]]
|Супернік3 =
|Супернік4 =
Радок 35 ⟶ 34:
}}
[[Файл:Map-Prussia-Posen.png|thumb|Германская імпэрыя ў даваенных межах 1914: чырвоным — правінцы Позэн]]
'''ВялікапольскаеВялікапо́льскае паўстаньнепаўста́ньне''' ({{мова-pl|Powstanie wielkopolskie}}) — [[паўстаньне]] палякаў [[Правінцыя Позэн|Правінцыі Позэн]] супраць [[Ваймарская рэспубліка|Нямецкай дзяржавы]], якое абылосяадбылося ў напрыканцыканцы [[1918]] — пачатку [[1919]] гг. Палякі дамагліся далучэньня земляў [[ПрускаПруская Польшча|прускай Польшчы]] да [[Польская Рэспубліка (1918—1939)|РэчыПольскай ПаспалітайРэспублікі]] замацаваўшы сваю незалежнасьць.
Паўстаньне выбухнула [[27 сьнежня]] 1918 у [[Познань|Познані]], падчас візыту вяртаючагася ў Польшчу [[Інагцы Ян ПадэрэўскіПадарэўскі|Інагцыя Яна ПадэрэўскагаПадарэўскага]], які па дарозе даў ВаршавыВаршаву прыехаў [[26 сьнежня]] ў Познань і быў урачыста сустрэты. У той самы дзень Падэрэўскі зарбіўзрабіў прамову для сваіх суайчыньнікаў, мноства якіх сабралася каля [[Гатэль Базар (Познань)|гатэлю Базар]]<ref name="Prezydenci">http://27grudnia.pl/o-powstaniu/przebieg-powstania/przyjazd-ignacego-jana-paderewskiego-do-poznania-i-wybuch-powstania.html</ref>. Назаўтра 27 сьнежня свой вайсковы парад па вуліцы Сьвятога Марціна зладзілі немцы — зрываючы польскія і кааліцыйныя сьцягі, нападаючы на польскія ўстановы. Дайшло да сутычак, ў выніку якіх пачалося збройнае змаганьне, падтрыманае аддзеламі, якімякімі кіравалі Польская Вайскова Арганізацыя ў Прусіі ({{мова-pl|Polską Organizację Wojskową Zaboru Pruskiego}})<ref>Dzieje Wielkopolski w wypisach. [[ЗьзіслаўЗьдзіслаў Грот]], Państwowe Zakłady Wydawnictw Szkolnych, Варшава, 1963, ст255ст. 255-256</ref><ref>POW Zaboru Pruskiego nie miała związków z POW Piłsudskiego</ref>.
Паўстаньне за кароткі час апанавала ўсё правінцыю Позэн за выключэньнем яе паўночных і паўднёва-ўсходніх раёнаў. Паўстаньне скончылася [[16 лютага]] [[1919]] году замірэньнем ў Трэверы (Rozejm w Trewirze), якое пашырыла на фронт паўстаньня [[Кампьенскае замірэньне (1918)|Кампьенскае замірэньне]] ад 11 лістапада 1918 году (якое спыніла [[Першая сусьветная вайна|Першую сусьветную вайну]]). Гэта было адно з чатырох ([[Вялікапольскае паўстаньне (1806)|вялікапольскае паўстаньне 1806 году]], [[Сейненскае паўстаньне]] у [[1919]] годзе і [[Другое сылескае паўстаньне|II сылескае паўстаньне]] ў 1920 годзе) пераможных паўстаньняў у аднаўленьні Польшчы. Першае з польскіх паўстаньняў таго часу, разам з [[Трэцяе сылескае паўстаньне|III сылескім паўстаньнем]] у 1921 годзе, якое дасягнула ўсіх ВЫЗНАЧАНЫХ мэтаў.▼
▲Паўстаньне за кароткі час апанавалаахапіла ўсёўсю правінцыю Позэн за выключэньнем яе паўночных і паўднёва-ўсходніх раёнаў. Паўстаньне скончылася [[16 лютага]] [[1919]] году замірэньнем ўу ТрэверыТрэвіры (Rozejm w Trewirze), якое пашырыла на фронт паўстаньня [[Кампьенскае замірэньне (1918)|Кампьенскае замірэньне]] ад 11 лістапада 1918 году (якое спыніла [[Першая сусьветная вайна|Першую сусьветную вайну]]). Гэта было адно з чатырох ([[Вялікапольскае паўстаньне (1806)|вялікапольскае паўстаньне 1806 году]], [[Сейненскае паўстаньне]] у [[1919]] годзе і [[Другое сылескае паўстаньне|II сылескае паўстаньне]] ў 1920 годзе) пераможных паўстаньняў упа аднаўленьні Польшчы. Першае з польскіх паўстаньняў таго часу, разам з [[Трэцяе сылескае паўстаньне|III сылескім паўстаньнем]] у 1921 годзе, якое дасягнула ўсіх ВЫЗНАЧАНЫХвызначаных мэтаў.
