Кембр: розьніца паміж вэрсіямі

'''Кембрыйскі пэрыяд''' (сыстэма), кембаркембр (ад лацінскае назвы [[Уэйлз|Валіі]] ў [[Вялікая Брытанія|Вялікае Брытаніі]]) — першы пэрыяд [[Палеазой|палеазойскае эры]]. Пачаўся 542 мільёны рокаў таму й цягнуўся 54 мільёны рокаў.

КембарКембр падзяляецца на чатыры эпохі й дзесяць вякоў. У адрозьненьне ад іншых пэрыдаўпэрыядаў фанэразою, ня ўсе зь іх маюць уласныя назвы.

Адклады кембру распаўсюджаныя на паўночным захадзе і паўднёвым захадзе Беларусі, найбольш поўныя зь іх — у Берасьцейскай упадзіне, дзе яны залягаюць на пародах вэнду й перакрыюцца ардавіцкімі й юрскімі адкладамі. Часам сустракаюцца рэшткі вымерлае фаўны. Магутнасьць адкладаў да 350—400 мэтраў. На тэрыторыі Беларусі кембаркембр падзяляецца на дзьве эпохі: ніжнюю, у якой выяўленыя балтыйская й беражкоўская сэрыі, і сярэднюю.

Пачатак пэрыяду ўва ўсім сьвеце быў адзначаны даволі нізкімі тэмпэратурамі, што захаваліся па апошнім позьнепратэразойскім зьледзяненьні, якое было наймацнейшым у гісторыі плянэты. У ніжнім кембры мора займала захад Беларусі, дзе адкладаліся ападкі балтыйскае й беражкоўскае сэрыяў. Першая складзеная ў дольнай частцы розназярністымі палявашптава-кварцавымі пясчанікамі з дадаткам гляўканіту, гравэлітаў і глінаў. Вышэй знаходзяцца гліны з дадаткам пясчанікаў і алеўралітаў з гляўканітамі, фасфарытамі й рэшткамі чарвякападобных бесхрыбетных. Горную частку сэрыі ўтварае жалезіста-каалінавая кара выветраваньня. Беражкоўская сэрыя складзеная ў ніжняй частцы шэрымі кварцавымі, добра адсартаванымі пясчанікамі з дамешкам алеўралітаў, часам глінаў; у сярэдняй — шэрымі кварцавымі алеўралітамі з дамешкам глінаў, радзей пясчанікаў; у верхняй — сьветла-шэрымі кварцавымі пясчанікамі з дамешкам алеўралітаў, радзей глінаў з фосфарам і гляўканітам. У адкладах сэрыі сустракаецца фаўна трылябітаў, плечаногіх і іншых бесхрыбетных. Сярэдні кембаркембр мае магутнасьць да 50 мэтраў і ўтвораны кварцавымі пясчанікамі з дамешкам алеўралітаў ды глінаў.