Мысьленьне: розьніца паміж вэрсіямі

У дыялектычнай лёгіцы мысьленьне — ідэальны кампанэнт рэальнай рэчаіснасьці грамадзянскага чалавека.

 

 

Мысьленьне — вышэйшая ступень пазнаньня і ідэальнага засваеньня сьвету ў формах тэорыяў, ідэяў, мэтаў чалавека. Абапіраючыся на адчуваньні, ўспрыманьні, мысьленьне пераадольвае іх абмежаванасьць і пранікае ў сфэру звышпачуцьцёвых, істотных сувязей сьвету, у сфэру яго законаў. Здольнасьць мысьленьня да адлюстраваньня нябачных сувязей абумоўленая тым, што яно выкарыстоўвае ў якасьці сваёй зброі практычныя дзеяньні. Мысьленьне зьяўляецца зьвязаным з функцыянаваньнем мозгу, аднак сама здольнасьць мозгу да апэраваньня абстракцыямі ўзьнікае ў хадзе засваеньня чалавекам формаў практычнага жыцьця, моўных нормаў, лёгікі, культуры. Мысьленьне ажыцьцяўляецца ў разнастайных формах духоўнай і практычнай дзейнасьці, у якіх абагульняецца і захоўваецца пазнавальны досьвед людзей. Мысьленьне ажыцьцяўляецца ў вобразна-знакавай форме, асноўныя вынікі яго актыўнасьці выражаюцца тут у прадуктах мастацкай і рэлігійнай творчасьці, якія своеасабліва абагульняюць пазнавальны досьвед чалавецтва. Мысьленьне ажыцьцяўляецца таксама ва ўласнай адэкватнай яму форме тэарэтычнага пазнаньня, якое з апорай на папярэднія формы набывае неабмежаваныя магчымасьці разумова-абстрактнага і мадэльнага бачаньня сьвету. Мысьленьне вывучаецца амаль усімі існымі навуковымі дысцыплінамі, зьяўляючыся адначасова аб'ектам дасьледваньня шэрагу філязоўскіх дысцыплінаў — логікі, гнасеалогіі, дыялектыкі. Мысьленьне зьяўляецца крыніцай і асноўнай зброяй сапраўднага чалавечага быцьця. Вызваляючы чалавека ад ціску невідушчых інстынктаў і ад неабходнасьці непасродкавых рэакцыяў на ціск вонкавага асяродзьдзя, мысьленьне выступае і як шлях да свабоды, і як сама свабода, даступная ўсім і неад'емная ні пры якіх абставінах.

{{пачатак цытаты}}

Пад словам мысьленьне я разумею ўсё, што адбываецца ў нас такім чынам, што мы гэта непасрэдна заўважаем самі; такім чынам, ня толькі разумець, хацець, уяўляць, але таксама і адчуваць ёсьць тое ж самае, што мысьліць

}}

{{канец цытаты}}

 

 

У якасьці мэтада пазнаньня Дэкарт выкарыстоўваў сыстэматычнае сумненьне. То бок варта сумнявацца ва ўсім, незалежна ад таго, ці уяўляецца яно нам натуральным або звышнатуральным. Аднак Дэкарт падкрэсьліваў, што мэтад сумненьня варта выкарыстоўваць толькі ў тым выпадку, калі неабходна атрымаць навуковую ісьціну, бо ў жыцьці часта для разуменьня сутнасьці рэчаў і зьяваў дастаткова выкарыстоўваць праўдападобныя, ці верагодныя, веды.

Сумненьне распасьціраецца шырока, але ў першую чаргу ахоплівае сфэру пачуцьцяў і пачуцьцёвага сьвету, то бок Дэкарт сьцьвярджае, што ў жаданьні пазнаць аб'ектыўную рэчаіснасьць ня варта абапірацца на органы пачуцьцяў, бо яны далёка не заўсёды слушна яе адлюстроўваюць.

 

 

=== Панятак мысьленьня ў Сьпінозы ===

 

== Анатомія і мысьленьне ==

 

=== Вялікія паўшар'і ===

Два паўшар'і, якія складаюць пярэдні мозг, у некалькіх месцах злучаныя паміжсобку пучкамі валокнаў, зь якіх буйнейшым і істотнейшым зьяўляецца мазалітнае цела. правае паўшар'е кантралюе сэнсарныя і рухальныя функцыі левай паловы цела, а левае ажыцьцяўляе аналягічны кантроль над правай паловай. У дачыненьні да зрока і слуха паўшарны кантроль зьяўляецца больш складаным. Поле зроку кожнага вока складаецца зь левай і правай палавінаў. Інфармацыя з правай часткі поля зроку абодвух вачэй паступае толькі ў левай паўшар'е, а зь левай часткі — толькі ў правае паўшар'е. Сувязь паміж зрокавымі зонамі левага і правага паўшар'яў у норме ажыцьцяўляецца праз мазалітнае цела. Чалавечае маўленьне ў адрозьненьні ад гэтых контралятэральных функцыяў лякалізаваная толькі ў адным з паўшар'яў мозгу.

 

 

== Асаблівасьці мысьленьня ==

 

Другая асаблівасьць мысьленьня — яго абагульненасьць. Абагульненьне як пазнаньне агульнага і істотнага ў аб'ектах рэчаіснасьці магчымае таму, што ўсе ўласьцівасьці гэтых аб'ектаў зьвязаныя адзін з адным. Агульнае існуе і праяўляецца толькі ў асобным, у канкрэтнам.