Віетнамская мова: розьніца паміж вэрсіямі

Змесціва выдалена Змесціва дададзена
д спасылкі
Lš-k. (гутаркі | унёсак)
д зьвязнасьць, вікіфікацыя using AWB
Радок 17:
|Код па SIL =
|Выява = Natively Vietnamese-speaking areas.png
|Подпіс да выявы = <center>Першапачатковы арэал распаўсюджаньня віетнамскае мовы<center/center>
|Шырыня выявы = 250пкс
}}
'''Віетна́мская мова''' (саманазва: ''Tiếng Việt'', вымаўл. {{IPA|[tĭəŋ vìəˀt]~[tǐəŋ jìək]}}{{Заўвага|Апошні варыянт — у паўднёвых дыялектах.}}) — афіцыйная мова [[Віетнам]]у, [[нацыянальная мова]] [[віеты|віетаў]] ды каля 3 млн прадстаўнікоў віецкае [[дыяспара|дыяспары]]. У якасьці першай або другой мовы таксама мае ўжытак серад іншых народаў Віетнаму. Колькасьць носьбітаў — каля 75 млн чал.<ref>{{артыкул|аўтар=Nationalencyklopedin.|загаловак=Världens 100 största språk 2007|арыгінал=|спасылка=|аўтар выданьня=|выданьне=|тып=|месца=|выдавецтва=Nationalencyklopedin|год=|выпуск=|том=|нумар=|старонкі=|isbn=}}</ref>
 
У [[лінгвістыка|лінгвістычным]] дачыненьні — адна з моваў [[аўстраазіяцкія мовы|аўстраазіяцкай]] сям’і моваў, зьяўляючыся найбуйнейшай аўстраазіяцкай мовай паводле колькасьці носьбітаў. Віетнамская [[лексыка]] мае значныя плясты запазычваньняў зь няроднаснай [[кітайская мова|кітайскай]] мовы (паводле некаторых падлікаў — да 60% ад лексычнага складу), гістарычны кітайскі ўплыў таксама спрычыніўся да пэрыяду выкарыстаньня ў мове адаптаванага варыянту [[кітайскае пісьмо|кітайскіх герогліфаў]], вядомага як [[т’ы-ном]]. У выніку францускай калянізацыі віетнамцамі быў успрыняты [[лацінскі альфабэт]], які палёг у аснову сучаснай віетнамскай пісьмовасьці. Цяперашні віетнамскі альфабэт ([[куокнгы]]) мае шэраг літараў з дыякрытычнымі знакамі, якія пазначаюць [[тон (лінгвістыка)|тон]]ы, а таксама некаторыя адметныя гукі.
Радок 28:
 
== Клясыфікацыя ==
У [[19 стагодзьдзе|ХІХ]] ст. было выяўлена ўваходжаньне віетнамскае мовы ў мон-кхмэрскую галіну аўстраазіяцкай моўнай сям'ісям’і, у якую, акрамя віетнамскай, уваходзіць [[кхмэрская мова]], а таксама вялікая колькасьць малаколькасных пляменных моваў [[Індакітай|Індакітаю]]. Пазьней была даведзена шчыльнейшая роднасьць віетнамскай мовы з моваю [[мыонг|мыонг]], што такім чынам стала падставай для вылучэньня віет-мыонскай групы ў складзе мон-кхмэрскай галіны аўстраазіяцкіх моваў. З пашырэньнем колькасьці дасьледаваньняў і атрыманьня новых зьвестак было ўсталявана, што ў віет-мыонскую групу ўваходзяць іншыя, драбнейшыя мовы. У сувязі з гэтым віет-мыонская група была пераназваная ў віецкую, а прыметнік ''віет-мыонскія'' стаў адносіцца толькі да віетнамскай ды мыонскай, такім чынам у складзе віецкай групы стала вылучацца віет-мыонская падгрупа. У гэтую падгрупу, апрача ўласна віетнамскай ды мыонскай, уваходзіць і нгуонская мова, распаўсюджаная ў цэнтральным Віетнаме. Тэрмін ''віецкая група'' ня варта блытаць з народам віетаў (які размаўляе на віетнамскай) з прычыны таго, што ў склад віецкай групы моваў уваходзяць мовы, на якіх размаўляюць іншыя этнасы.
 
<center><gallery caption="" widths=300 heights=300 perrow="4">
Файл:Tu thuan Viet + Tu Han Viet.svg|Прыклад адной зь віетнамскіх фразаў пісьмовасьцю т'ыт’ы-ном. Зялёным вылучаныя герогліфы, што пазначаюць кітайскія запазычаньні.
Файл:Percentage Vietnamese.png|Адсоткавая дзеля носьбітаў віетнамскае мовы па правінцыях Віетнаму{{Заўвага|Сьветла-жоўты — менш за 20%, жоўты — 20-40%, ружовы — 40-60%, малінавы — 60-80%, чырвоны — 80-95%, бардовы — больш за 95%.}}<ref>[http://www.gso.gov.vn/Modules/Doc_Download.aspx?DocID=12724 Вынікі перапісу насельніцтва Віетнаму за 2009 г.]</ref>
</gallery></center>