Арбіта: розьніца паміж вэрсіямі

Змесціва выдалена Змесціва дададзена
Alaksiej (гутаркі | унёсак)
д артаграфія, стыль
Lš-k. (гутаркі | унёсак)
д артаграфія, вікіфікацыя using AWB
Радок 1:
[[Файл:Orbit2.gif|значак|Два целы, што маюць блізкую вагу, крыцяцца вакол адзінага цэнтрацэнтру вагі]]
'''Арбіта''' ({{мова-la|orbita}} — каляіна, дарога, шлях) — траектрорыя руху [[Матэрыяльны пункт|матэрыяльнага пунктапункту]] ў полі сілаў, якія на яго ўзьдзейнічаюць. У найлягчэйшым выпадку арбіта дзьвюх целаў ёсьць [[кола]] або [[эліпс]], [[Фокус (матэматыка)|фокус]] якога разьмеркаваны ў [[Цэнтар вагі|цэнтры вагі]] сыстэмы. Арбіта можа мець больш складаную форму ў выпадку, калі на цела ўплываюць іншыя сілавыя палі. Праблема прагназаваньня руху ў выпадку трох важкіх целаў атрымала назву [[Задача трох цел]]. Аналітычнага рашэньня гэтай задачы не існуе, частковым рашэньнем ёсьць [[кропкі Лагранжа]].
 
== Кеплераўскія арбіты ==
Некаторы час лічылася, што плянэты [[Сонечная сыстэма|Сонечнай сыстэмы]] рухаюцца вакол [[Сонца]] кругавымі арбітамі. Пасьля доўгіх і няўдалых спробаў вылічыць кругавую арбіту для [[Марс]]а нямецкі астраном [[Ёган Кеплер]] абверг гэтае сьцьвярджэньне й пасьля, выкарыстоўваючы дадзеныя вымярэньняў [[Тыха Брагэ]], усталяваў законы руху [[Плянэта|плянэт]] вакол зоркі. Заканамэрнасьці былі сфармуляваны ў тры асноўныя законы, што маюць цяпер назву [[Законы Кеплера|законы Кеплера]]:
 
: 1. Усе плянэты круцяцца вакол Сонца па арбітах, якія маюць форму эліпса, у адным з фокусаў якога знаходзіцца Сонца.
: 2. РадыусРадыюс-вэктар плянэты (цела Сонечнай сыстэмы) за роўныя прамежкі часу апісвае роўнавялікія плошчы.
: 3. Квадрат пэрыяду зварота плянэты вакол Сонца прама прапарцыйны кубу вялікай паўвосі эліпса.