Аляксандар I Раманаў: розьніца паміж вэрсіямі
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
Knedlik-Pod (гутаркі | унёсак) |
афармленьне |
||
Радок 5:
|Варыянт імя = Александр I Романов
|Тытул = Імпэратар і Самадзержац Усерасейскі, Маскоўскі, Кіеўскі, Уладзімірскі, Наўгародскі; Цар Казанскі, Цар Астраханскі, Цар Польскі, Цар Сыбірскі, Цар Хэрсоніса Таўрычнага, Гаспадар Пскоўскі й Вялікі Князь Смаленскі, Літоўскі, Валынскі, Падольскі й Філянзкі; Князь Эстлянзкі, Ліфлянзкі, Курляндскі й Сэмігальскі, Самагіцкі, Беластоцкі, Карэльскі, Цьверскі, Югорскі, Пэрмскі, Вяцкі, Баўгарскі й іншых; Гаспадар і Вялікі Князь Ноўгарада Нізаўскай Зямлі, Чарнігаўскі, Разанскі, Полацкі, Растоўскі, Яраслаўскі, Белазерскі, Удорскі, Абдароскі, Кандыскі, Віцебскі, Мсьціслаўскі, і ўсіх Паўночных краінаў Ўладар; і Гаспадар Івэрскіх, Карталінскіх і Кабардынскіх зямель і вобласьці Армэнія; Чаркаскіх і Горскіх Князёў і іншых спадчыннаў Гаспадар і ўладальнік; спадчыньнік Нарвэжскі, Герцаг Шлезвіг-Галсьцінскі, Старманскі, Дытмарсэнскі й Альдэнбурскі
|Партрэт = Alexander I of Russia.PNG
|Памер =
Радок 33 ⟶ 32:
|Пасада3 = [[Кангрэсавая Польшча|Кароль Польскі]]
|Сьцяг3 = {{сьцяг|Польшча}}
|
|Пачатак тэрміну3 = [[1815]]
|Канец тэрміну3 = [[1825]]
Радок 52 ⟶ 51:
|Папярэднік4 =
|Наступнік4 =
|Імя пры нараджэньні =
|Дата нараджэньня = {{Нарадзіўся|12|12|1777
|Месца нараджэньня =
|Дата сьмерці = {{Памёр|19|11|1825|гадоў=47}}
|Месца сьмерці =
|Дата пахаваньня =
Радок 89 ⟶ 66:
|Муж =
|Жонка = [[Элізабэта Аляксееўна]]
|Бацька = [[Павал I]]
|Маці = [[Марыя Фёдараўна]]
Радок 97 ⟶ 73:
|Сайт =
}}
[[Файл:Alexander I, venerates the mortal remains of Frederick the Great in presence of King Frederick William III and Queen Louisa.PNG|
[[Файл:Polish General`s Uniform of Emperor Alexander I.PNG|
'''Аляксандар I Паўлавіч''' ({{мова-ru|Александр I Павлович}})
▲[[Файл:Alexander I, venerates the mortal remains of Frederick the Great in presence of King Frederick William III and Queen Louisa.PNG|266px|thumb|right|Аляксандар аддае даніну праху [[Фрыдрых II Вялікі|Фрыдрыха Вялікага]] ў прысутнасьці караля [[Фрыдрых Вільгельм III Прускі|Фрыдрыха Вільгельма III]] i ягонай жонкі [[Люіза Пруская|Люізы Прускай]] у 1805 годзе]]
▲[[Файл:Polish General`s Uniform of Emperor Alexander I.PNG|166px|thumb|right|Мундзір генэралу войска [[Кангрэсавая Польшча|Кангрэсавага каралеўства]], які выкарыстоўваў Аляксандар I]]
▲[[Файл:Alex1.jpg|180px|right]]
▲'''Аляксандар I Паўлавіч''' ({{мова-ru|Александр I Павлович}}) – [[Расейская імпэрыя|Імпэратар усерасейскі]] з [[1801]], [[Кангрэсавая Польшча|Кароль Польскі]] з [[1815]], сын [[Павал I|Паўла I]] з дынастыі [[Раманавы]]х, старэйшы, сярод братоў [[Канстаньцін Раманаў|Канстаньціна]] й [[Мікалай I|Мікалая]], свайго наступніка на троне [[Расейская імпэрыя|Расеі]].
▲=== Біяграфія ===
Аляксандар I быў вельмі адукаваны, калі ўва ўзросьце 23 гадоў атрымаў уладу ў Расеі. Першыя ягоныя дэкрэты ў асноўным датычыліся рэабілітацыі людзей, адпраўленых у адстаўку Паўлам I з урада ды войска, павелічэньне ролі [[Сэнат Расейскай імпэрыі|Сэнату]], скасаваньне прыгоннага права ў прыбалтыйскіх губэрнях, ліквідацыі цэнзуры кніг, забарона на прымяненьне катаваньняў, лібэралізацыя замежнага гандлю ды адукацыйная рэформа. Стварыў унівэрсытэты ў [[Харкаў|Харкаве]] й [[Казань|Казані]] ды аднавіў [[Віленскі ўнівэрсытэт]] з польскай мовай навучаньня. Ён быў дружны з палякамі, яго сябар [[Адам Ежы Чартарыйскі|Адам Чартарыйскі]] быў міністрам замежных справаў.
Раней у [[1801]], Расея заваявала тэрыторыю Грузіі на Каўказе. Гэта прывяло да зацяжной вайны з [[Іран|Пэрсіяй]], якая прынесла некалькі паразаў. Сярод іншага, расейцы занялі паўночны Дагестан і Азэрбайджан у баку [[Касьпійскае мора|Каспійскага мора]]. Гэтая вайна працягвалася зь перапынкамі да [[1813]] году. У [[1806]]
Новы імпэратар у той час спрабаваў заставацца нэўтральным ў пытаньнях да Заходняй Эўропы і ў [[1801]] Расея заключыла дагавор аб міры й сяброўстве з [[Францыя]]й, а ў [[1802]] з [[Прусія]]й. Сяброўскія адносіны з Францыяй былі моцна размытыя, пасьля аб’явы [[Напалеон I Банапарт|Напалеона Банапарта]] консулам на ўсё жыцьцё, а затым імпэратарам, і пасьля гэтага страты магчымага кандыдата на прастол Францыі Люіса з дынастыі Кондэ. Нарэшце, у [[1805]], Расея далучылася да антыфранцускай кааліцыі, разам з Ангельшчынай, Аўстрыяй і Швэцыяй.
| |||