Падзелы Рэчы Паспалітай: розьніца паміж вэрсіямі

Змесціва выдалена Змесціва дададзена
д Рэдагаваньні 178.122.32.219 (гутаркі) скасаваныя да папярэдняй вэрсіі Addbot
Гэта не беларуская мова
Радок 1:
"'Разделы Речи Посполитой"' - ряд геополитических событий конца [[18 век|XVIII века]], в результате которых [[Речь Посполитая Обоих Народов]] исчезла с карты [[Европа|Европы]] как государственное образование. == Первый раздел == [[Файл:Rzeczpospolita Rozbiory 1.png|мини|200пкс|Первый раздел Речи Посполитой]] {{Основная статья|Первый раздел Речи Посполитой}} Первый раздел [[Речь Посполитая|Речи Посполитой]] состоялся в [[1772]] году. Перед ним [[Россия]] разьвязала вопрос о диссидентах, но Сейм отклонил ее предложения. Тогда Россия и [[Пруссия]] пошли на создание канфэдэрацыяў в [[Слуцкая конфедерация|Москве]] и [[Торунская конфедерация|Торуни]], которые добились принятия закона о равноправии, а также подтвердили шляхетские права. Тогда уже возникла католическая шляхта (см. [[Барская конфедерация]]). Но канфэдэраты проиграли войну с Россией, и [[Австрия]], Пруссия и Россия разделили Речь Посполитую. Австрия и Пруссия анэксавалі часть земель [[Польша|Польши]], Россия - [[Восточная Беларусь|Восточную Беларусь]] и [[Разработка]]. Предпосылками раздела были полная политическая анархия в Речи Посполитой и неспособность магнатов преодолеть разногласия. == Второй раздел == [[Файл:Rzeczpospolita Rozbiory 2.png|мини|Второй раздел Речи Посполитой]] {{Основная статья|Второй раздел Речи Посполитой}} После Первого раздела [[Станислав Август Понятовский]], король Речи Посполитой, стал во главе умеренных реформаторов. Была создана Образовательная комиссия, ограничено право [[liberum veto]]. Вершиной реформ стал [[Четырехлетний Сейм|Большой Сейм]] [[1788]]-[[1792]] гг. Сейм увеличил армию до ста тысяч, запретил всякие конфедерации. [[3 мая]] [[1791]] года Сейм утвердил [[Конституция 3 мая 1791 года|Конституции]]. Но Россия сразу среагировала: была создана [[Таргавіцкая конфедерация]] врагов реформ, и те попросили Россию о поддержке. [[Война России с Речью Посполитой 1792 года|Война 1792]] закончилась полным поражением Речи Посполитой и новым разделом, который закрепил [[Гродненский Сейм (1793)|гродненский сейм 1793 года]]. == Третий раздел == [[Файл:Partitions of Poland.png|мини|200пкс|Третий раздел Речи Посполитой]] {{Основная статья|Третий раздел Речи Посполитой}} После этих событий патриотические круги общества начали готовиться к [[Восстание 1794 года|восстания]], которое началось [[24 марта]] [[1794]] года. Но повстанцы были разбиты в том же году, а в начале [[1795]] Речь Посполитая исчезла с карты [[Европа|Европы]]. {{История}} {{Набросок:История Беларуси}} {{Commonscat|Partitions of Poland}} [[Категория:Разделы Речи Посполитой| ]] [[Категория:История Беларуси (1569-1795)]] [[Категория:История Австрии]] [[Категория:История России]] {{Link FA|de}} [[ru:Речь Посполитая#Разделы Речи Посполитой]]
'''Падзе́лы Рэ́чы Паспалі́тай''' — шэраг геапалітычных падзеяў канца [[18 стагодзьдзе|ХVІІІ стагодзьдзя]], у выніку якіх [[Рэч Паспалітая Абодвух Народаў]] зьнікла з мапы [[Эўропа|Эўропы]] як дзяржаўнае ўтварэньне.
 
== Першы падзел ==
[[Файл:Rzeczpospolita Rozbiory 1.png|міні|200пкс|Першы падзел Рэчы Паспалітай]]
{{Асноўны артыкул|Першы падзел Рэчы Паспалітай}}
Першы падзел [[Рэч Паспалітая|Рэчы Паспалітай]] адбыўся ў [[1772]] годзе. Перад ім [[Расея]] разьвязала пытаньне аб дысыдэнтах, але Сойм адхіліў яе прапановы. Тады Расея і [[Прусія]] пайшлі на стварэньне канфэдэрацыяў у [[Слуцкая канфэдэрацыя|Слуцку]] і [[Торунская канфэдэрацыя|Торуні]], якія дабіліся прыняцьця закону аб раўнапраўі, а таксама пацьвердзілі шляхецкія правы. Тады ўжо паўстала каталіцкая шляхта (гл. [[Барская канфэдэрацыя]]). Але канфэдэраты прайгралі вайну з Расеяй, і [[Аўстрыя]], Прусія й Расея падзялілі Рэч Паспалітую. Аўстрыя і Прусія анэксавалі частку земляў [[Польшча|Польшчы]], Расея — [[Усходняя Беларусь|Усходнюю Беларусь]] і [[Інфлянты]]. Перадумовамі падзелу былі поўная палітычная анархія ў Рэчы Паспалітай і няздольнасьць магнатаў пераадолець рознагалосьсі.
 
== Другі падзел ==
[[Файл:Rzeczpospolita Rozbiory 2.png|міні|Другі падзел Рэчы Паспалітай]]
{{Асноўны артыкул|Другі падзел Рэчы Паспалітай}}
Пасьля Першага падзелу [[Станіслаў Аўгуст Панятоўскі]], кароль Рэчы Паспалітай, стаў на чале памяркоўных рэфарматараў. Была створаная Адукацыйная камісія, абмежаванае права [[liberum veto]]. Вяршыняй рэформаў стаў [[Чатырохгадовы Сойм|Вялікі Сойм]] [[1788]]—[[1792]] гг. Сойм павялічыў войска да ста тысячаў, забараніў усялякія канфэдэрацыі. [[3 траўня]] [[1791]] году Сойм зацьвердзіў [[Канстытуцыя 3 траўня 1791 году|Канстытуцыю]]. Але Расея адразу зрэагавала: была створана [[Таргавіцкая канфэдэрацыя]] ворагаў рэформаў, і тыя папрасілі Расею пра падтрымку. [[Вайна Расеі з Рэччу Паспалітай 1792 году|Вайна 1792]] скончылася поўнай паразай Рэчы Паспалітай і новым падзелам, які замацаваў [[Гарадзенскі Сойм (1793)|гарадзенскі сойм 1793 году]].
 
== Трэці падзел ==
[[Файл:Partitions of Poland.png|міні|200пкс|Трэці падзел Рэчы Паспалітай]]
{{Асноўны артыкул|Трэці падзел Рэчы Паспалітай}}
Пасьля гэтых падзеяў патрыятычныя колы грамадзтва пачалі рыхтавацца да [[Паўстаньне 1794 году|паўстаньня]], якое пачалося [[24 сакавіка]] [[1794]] году. Але паўстанцы былі разьбітыя ў тым жа годзе, а ў пачатку [[1795]] Рэч Паспалітая зьнікла з мапы [[Эўропа|Эўропы]].
 
{{Гісторыя Беларусі}}
 
{{Накід:Гісторыя Беларусі}}
 
{{Commonscat|Partitions of Poland}}
 
[[Катэгорыя:Падзелы Рэчы Паспалітай| ]]
[[Катэгорыя:Гісторыя Беларусі (1569—1795)]]
[[Катэгорыя:Гісторыя Аўстрыі]]
[[Катэгорыя:Гісторыя Расеі]]
 
{{Link FA|de}}
 
[[be:Рэч Паспалітая#Падзелы Рэчы Паспалітай]]