Андэрс Цэльсіюс: розьніца паміж вэрсіямі

Змесціва выдалена Змесціва дададзена
Alaksiej (гутаркі | унёсак)
дапаўненьне
Alaksiej (гутаркі | унёсак)
д артаграфія
Радок 18:
| Узнагароды і прэміі =
| Сайт =
}}'''Андэрс Цэльсіюс''' ({{мова-sv|Anders Celsius}}; нар. [[27 лістапада]] [[1701]] [[Упсала]], [[Швэцыя]] — пам. [[25 красавіка]] [[1744]] Упсала, Швэцыя) — швэдзкі [[Астраномія|астраном]] і [[Матэматыка|матэматык]], [[Геалёгія|геоляг]] і [[Мэтэаралёгія|мэтэароляг]]. [[Прафэсар]] [[Упсальскі ўнівэрсытэт|ўпсальскага ўнівэрсытэту]]. Набыў сусьветную вядомасьць дзякуючы вынаходніцтву тэрмомэтра са стаградуснай шкалою вымярэньня, якая атрымала яго імя. Выкарыстоўваецца ў большасьці краін сьвету. Сам навуковец называў сваё вынаходніцтва прыладай, якая дазваляе ўбачыць «у якой ступені цяплее, або халаднее ў пакоі». Спачатку Цэльсіюс вызначыў кропку кіпеньня вады як 0 градусаў, а кропку раставаньня лёду як 100 градусаў. Пасьля сьмерці Андэрса шкалу ў [[1744]] року «перакуліў» [[Карл Лінэй]]. З тых часоў тэмпэратура плаўленьня лёду — 0 градусаў, а тэмпэратура кіпеньня — 100 градусаў.
 
[[Файл:UppsalaCelsiusObservatory Busser.jpg|значак|зьлева|[[Абсэрваторыя]] ўпсальскага ўнівэрсытэту]]Акрамя таго, навуковец зрабіў вялікі ўклад у вывучэньне [[Поўнач|паўночных]] зямель, у прыватнасьці ён удзельнічаў у [[Ляпляндыя|ляпландзкай]] экспэдыцыі (1736—1737) па вымярэньне [[мэрыдыян]]а. Аналягічная экспэдыцыя была потым арганізавана на [[экватар]]. Параўнаньне вынікаў даследаваньня пацьвердзіла разлікі й здагадкі [[Ісак Ньютан|Ньютан]]а пра тое, што [[Зямля]] мае форму [[эліпсоід]]а, пляскатага ў палюсоў.