Дзяленьне ядра: розьніца паміж вэрсіямі

'''Дзяле́ньне ядра́''' — працэс расшчапленьня [[атамнае ядро|атамнага ядра]] на два (радзей тры) ядры з блізкімі масамі, якія называюцца аскепкамі дзяленьня. У выніку дзяленьня могуць узьнікаць і іншыя прадукты рэакцыі: лёгкія ядры (у асноўным [[альфа-часьцінка|альфа-часьцінкі]]), [[нэўтрон]]ы і [[гама-выпраменьваньне]]. Дзяленьні ядра, якія сустракаеццасустракаюцца ў сучасным сьвеце, як правіла, зьяўляюцца сьвядомаштучна створанымі чалавекам, індукуючыся імапрамяненьнем нэўтронанэўтронамі. Радзей гэтая рэакцыя зьяўляецца натуральнай у форме спантанага радыёактыўнага распаду, яна адбываецца асабліва пры вельмі высокіх масавых ліках [[ізатоп]]аў. Дзяленьне цяжкіх ядраў — [[экзатэрмічная рэакцыя|экзатэрмічны працэс]], у выніку якога вызваляецца большаявялікая колькасьць энэргіі ў выглядзе кінэтычнай энэргіі прадуктаў рэакцыі, а таксама выпраменьваньня. Для таго, каб дзяленьне прывяло да стварэньня энэргіі, поўная энэргія атрыманых элемэнтаў павінна быць большай, чым у зыходнага элемэнту. Дзяленьне зьяўляецца формай трансмутацыі ядраў, бо выніковыя фрагмэнты не зьяўляюццца тым жа [[хімічны элемэнт|элемэнтам]], якім быў арыгінальныя атам.

Дзяленьне ядраў цяжкіх элемэнтаў было выяўлена [[17 сьнежня]] [[1938]] году [[Ота Ган|Ота Ганам]] і ягоным памочніцам [[Фрыц Штрасман|Фрыцам Штрасманам]]. Тэарытычнае тлумачэньне гэтай зьявыбылозьявы было зроблена ў студзені [[1939]] году [[Ліза Майтнэр|Лізай Майтнэр]] і ейным пляменьнікам [[Ота Робэрт Фрыш|Ота Робэртам Фрышам]]. Фрыш назваў гэты працэс па аналёгіі зь біялагічным дзяленьнем жывых вузаў. Колькасьць вольнай энэргіі, якая вырываецца пры выкарыстаньні ядзернага паліва ў мільёны разоў большая за колькасьць свабоднай энеэгііэнэргіі, якая вылучаецца пры выкарыстаньні аналягічнай масы хімічнага паліва, як то [[бэнзін]]а, што робіць ядзернае дзяленьне вельмі багатай крыніцай энэргіі, з-за чаго яно служыць пры вылучньні энэргіі ў [[ядзерны рэактар|ядзерных рэактарах]] і [[ядзерная зброя|ядзернай зброі]]. Аднак, прадукты дзяленьня ядраў у сярэднім значна больш радыёактыўныя, чымза цяжкія элемэнтаўэлемэнты, якія звычайна расшчапляюцца ў якасьці паліва, што прыводзіць да праблемы ядзерных адходаў.