Летні час: розьніца паміж вэрсіямі

Змесціва выдалена Змесціва дададзена
revert inappropriate change (GlobalReplace v0.3)
Lš-k. (гутаркі | унёсак)
артаграфія, стыль, дапаўненьне (крыніца — ru:Летнее время)
Радок 1:
[[Файл:DaylightSaving-World-Subdivisions.png|324пкс|значак|Сінім колерам пазначаныя {{Легенда|#1a80e6|раёны, дзе ўжываецца пераход на летні час.}} Аранжавым —{{Легенда|#ef690a|раёны, дзе пераход быў скасаваны.}} {{Легенда|#c00000|раёны, дзе пераход ніколі не ўжываўся}}]]
'''ЛетніЛе́тні часча́с''' — час, ссунуты на 1 [[гадзіна|гадзіну]] наперад адносна часу, прынятага ў гэтым [[часавы пояспас|часавым поясепасе]]. Часам нармалёвынармальны паясныпасавы час завуць «[[зімовы час|зімовым]]», але гэты тэрмін не зьяўляецца карэктным.
 
'''Летні час''' — час, ссунуты на 1 [[гадзіна|гадзіну]] наперад адносна часу, прынятага ў гэтым [[часавы пояс|часавым поясе]]. Часам нармалёвы паясны час завуць «[[зімовы час|зімовым]]», але гэты тэрмін не зьяўляецца карэктным.
 
Летні час уводзіцца ў шматлікіх краінах у летні пэрыяд з мэтай эканоміі [[электраэнэргія|электраэнэргіі]] на [[асьвятленьне]]. Упершыню летні час быў ўведзены ў [[Вялікабрытанія|Вялікабрытаніі]] ў [[1908]] годзе.
 
У Расеі[[Расейская імпэрыя|Расейскай імпэрыі]] пераход на летні час упершыню быў ажыцьцёўлены ў ліпені [[1917]] году. іУ [[СССР]] летні час дзейнічаў да [[1930]] году, калі стрэлкі гадзіньнікаў былі пераведзеныя на адну гадзіну наперад адносна [[поясныпасавы час|пояснагапасавага часу]]. Гэты час звалі «[[Дэкрэтны час|дэкрэтным]]», бо ён быў уведзены Дэкрэтам СаўнаркамаСаўнаркаму 16 чэрвеня 1930 году. З [[1981]] году ў СССР ізноў стаў рэгулярна ўводзіцца летні час.
 
== Сучасны стан ==
У цяперашні час у [[паўночнае паўшар'е|паўночным паўшар’і]] летні час выкарыстоўваецца ў [[ЗША]], [[Канада|Канадзе]], краінах [[Эўропа|Эўропы]], Расеі. У [[паўднёвае паўшар'е|паўднёвым паўшар’і]] летні час выкарыстоўваецца ў [[Аўстралія|Аўстраліі]], [[Новая Зэляндыя|Новай Зэляндыі]], [[Парагвай|Парагваі]], [[Бразылія|Бразыліі]], [[Чылі]]. Прыэкватарыяльныя краіны не карыстаюцца летнім часам.
У 2012 годзе ў 78 краінах выкарыстоўваецца, у тым ці іншым варыянце, летні час (зь іх у 10 краінах ён ўжываецца ня ўва ўсіх рэгіёнах), і 161 краіна яго не выкарыстоўвае. У паўночным паўшар’і летні час выкарыстоўваецца амаль паўсюдна ў [[ЗША]], [[Канада|Канадзе]], [[Мэксыка|Мэксыцы]] (акрамя раду штатаў і правінцыяў), цалкам ува ўсіх краінах [[Эўропа|Эўропы]], акрамя [[Беларусь|Беларусі]], [[Ісьляндыя|Ісьляндыі]] й [[Расея|Расеі]], а таксама ў [[Марока]], [[Турэччына|Турэччыне]], [[Іран|Іране]], [[Азэрбайджан|Азэрбайджане]], [[Сырыя|Сырыі]], [[Ярданія|Ярданіі]], [[Лібан|Лібане]], [[Ізраіль|Ізраілі]], [[Палестына|Палестыне]]. У паўднёвым паўшар’і летні час выкарыстоўваецца ў [[Аўстралія|Аўстраліі]] (у радзе штатаў), [[Новая Зэляндыя|Новай Зэляндыі]], [[Парагвай|Парагваі]], [[Уругвай|Уругваі]], [[Бразылія|Бразыліі]] (у радзе штатаў), [[Чылі]], [[Намібія|Намібіі]].
 
Адмовіліся ад увядзеньня летняга часу [[Японія]], [[Кітай]], [[Індыя]], [[Сынгапур]], а таксама рэспублікі былога СССР: [[Армэнія]], [[Беларусь]], [[Грузія]], [[Казахстан]], [[Кыргыстан]], [[Расея]], [[Таджыкістан]], [[Туркмэністан]], [[Узбэкістан]]. Пры гэтым Грузія, Туркмэністан, Кыргыстан і большая частка Казахстану й Ўзбэкістану захавалі «[[дэкрэтны час]]».
У [[Расея|Расеі]] і Эўропе пераход на летні час адбываецца ў апошнюю нядзелю [[сакавік]]а ў 2:00 пераводам гадзінавых стрэлак на 1 гадзіну наперад, а зваротны пераход зьдзяйсьняецца ў апошнюю нядзелю [[кастрычнік]]а ў 3:00 пераводам стрэлак на 1 гадзіну назад.
 
== Вонкавыя спасылкі ==
У [[ЗША]] і [[Канада|Канадзе]] пераход на летні час зьдзяйсьняецца ў першую нядзелю красавіка ў 2:00, і вяртаецца назад у апошнюю нядзелю кастрычніка, таксама ў 2:00. З 2007 году, аднак, правілы зьмяніліся, і перавод стрэлак адбыўся ў другую нядзелю сакавіка з вяртаньнем у першую нядзелю лістапада. Варта зазначыць, што не па ўсёй тэрыторыі Штатаў і Канады летні час выкарыстоўваецца аднолькава. Да прыкладу, на паўночным-захадзе канадзкай правінцыі [[Антарыё]] жыхары адмаўляюцца пераводзіць стрэлкі ўлетку.
{{Commons}}
 
З-за ўжываньня летняга часу на тэрыторыі Расіі, расейцы жывуць са зрухам у +2 гадзіны у дачыненьні да паяснога часу. Зрух у 2 гадзіны выкліканы тым, што на тэрыторыі Расіі дзейнічае так званы «[[дэкрэтны час]]», які адрозьніваецца ад паяснога на +1 гадзіну. Летні час дадае яшчэ +1 гадзіну да дэкрэтнага часу, што ў суме складае +2 гадзіны ў дачыненьні да паяснога часу.
 
== Спасылкі ==
* [http://www.worldtimezone.com/daylight.html Мапа краінаў, якія пераходзяць на летні час і даты пераходу] (па-ангельску)
 
[[Катэгорыя:Час]]
 
{{Link FA|ca}}
{{Link FA|en}}
{{Link FA|es}}
{{Link FA|he}}