Нэаклясыцызм: розьніца паміж вэрсіямі

Змесціва выдалена Змесціва дададзена
Lš-k. (гутаркі | унёсак)
Няма апісаньня зьменаў
Радок 1:
'''Нэаклясыцы́зм''' ({{мова-gr|νέος nèos}} і {{мова-gr|κλασσικός}} — ''новы клясыцызм'') — тэрмін, які ў шырокім сэнсе абазначае працяг эстэтычных прынцыпаў клясыцызму ў новых умовах разьвіцьця мастацкай культуры; у больш вузкім сэнсе — стылістычны прыём, заснаваны на выкарыстаньні ў [[літаратура|літаратуры]], [[музыка|музыцы]], [[архітэктура|архітэктуры]], [[тэатар|тэатры]] й [[выяўленчае мастацтва|выяўленчым мастацтве]] [[міталёгія|міталягічных]] вобразаў і матываў, [[Антычнасьць|антычнай]] тэматыкі й сюжэтаў. Росквіт нэаклясычнага рух супаў з [[18 стагодзьдзе|XVIII ст.]] эпохі [[Асьветніцтва]], і працягваўся да пачатку [[19 стагодзьдзе|XIX ст.]], падчас якога канкураваў з [[рамантызм]]ам. У архітэктуры стыль выкарыстоўваецца на працягу XIX і [[20 стагодзьдзе|XX]] стст., актуальны й у [[21 стагодзьдзе|XXI]]-м<ref>{{Літаратура/БелЭн|11}} С. 254.</ref>.
'''Нэаклясыцызм''' — тэрмін, які ўжываецца ў расейскім мастацтвазнаўстве для абазначэньня мастацкіх зьяваў апошняй трэці 19 і першай чвэрці 20 стагодзьдзяў, якім уласьцівы зварот да традыцыяў мастацтва [[Антычнасьць|антычнасьці]], [[Эпоха Адраджэньня|эпохі Адраджэньня]] ды [[Клясыцызм|клясыцызму]] (у музыцы — таксама і эпохі [[барока]]). У замежным мастацтвазнаўстве неаклясыцызмам называюць клясыцызм у архітэктуры ды выяўленчым мастацтве другой паловы 18 — першай трэці 19 стагодзьдзяў, у адрозьненьне ад клясыцызму больш раньняга пэрыяду<ref>[http://bse.sci-lib.com/article081125.html Неоклассицизм] — Большая Советская Энциклопедия</ref>.
 
== Нэаклясыцызм у архітэктуры ==
У Францыі клясыцызмам называюць стыль 17 стагодзьдзя, стыль [[Людовік XIV|Людовіка XIV]]. Пад неаклясыцызмамнэаклясыцызмам жа разумеюць стыль другой паловы 18 стагодзьдзя, стыль Людовіка XVI — тое, што ў Расеі (як і ў Нямеччыне) традыцыйна называюць ''[[клясыцызм]]ам'', пэрыяд (1762—1840). ''Нэаклясыцызмам'' жа ў Расеі ды Нямеччыне называюць рэтраспэктыўны стыль пачатку 20 стагодзьдзя, якія «адрозьніваюцца ад „старога добрага“ расейскага клясыцызму ды матэрыяламі (ня белыя адштукатураныя калёны, а натуральны камень), і падкрэсьлена адрознай прамалёўкай клясычных формаў ды дэталяў, а часам скарачэньнем дэталяў ды зьмяшэньнем клясычных ды рэнесансных матываў».<ref>{{Кніга|аўтар =Костылев Р.П., Пересторонина Г.Ф. |частка =Модернизированные ретростили |загаловак =Петербургские архитектурные стили. (XVIII — начало XX века) |арыгінал = |спасылка = |адказны = |выданьне =Доп. тираж |месца =СПб. |выдавецтва =Паритет |год =2007 |том = |старонкі =210—219 |старонак = |сэрыя = |isbn =978-5-93437-127-3 |наклад =4000 }}</ref>
 
Аналягі нэаклясыцызму ў замежнай практыцы — амэрыканскі рэнэсанс ды каляніяльнае адраджэньне ў ЗША (1876—1914).
 
=== КрызісКрызыс стылю мадэрн ===
Пры канцы 19 стагодзьдзя сфармаваўся новы архітэктурны стыль, які ў Расеі завецца «мадэрн». Але ён ня змог спаталіць патрэбу ў вялікім манумэнтальным стылі, якая назрэла. Нэаклясыцызм зьявіўся ў пачатку стагодзьдзя як антытэза залішняй дэкаратыўнасьці модэрну. Апора на клясыку, ордэрную сыстему, якая адпавядае клясычным прапорцыям. Імкненьне да ўтульнасьці й гармоніі. Характэрныя аздабленьні: лісьце, ракавіны, архітэктурныя франтоны, антычныя фігуры. Мэбля лёгкая, вытанчаная, прамыя лініі.