Райн: розьніца паміж вэрсіямі

'''Райн''' ({{мова-de|Rhein}} [райн], {{мова-fr|Rhin}} [рэ^н], {{мова-nl|Rijn}} [рэйн]) — буйная [[рака]] ў Заходняй [[Эўропа|Эўропе]]. Працякае па тэрыторыі [[Швайцарыя|Швайцарыі]], [[Ліхтэнштайн]]у, [[Аўстрыя|Аўстрыі]], [[Нямеччына|Нямеччыны]], [[Францыя|Францыі]], [[Нідэрлянды|Нідэрляндаў]]. Даўжыня ракі складае 1230 км, плошча басэйна — 185 тысячтысячаў км².

Райн бярэ свой пачатак у [[Альпы|Альпах]], працякае праз [[Бодэнскае возера]], перасякае адгор’і [[Юра (горы)|Юры]] і [[Шварцвальд]]а, пасьля чаго цячэ па [[Верхнярайнская нізіна|Верхнярайнскай нізіне]]. У сярэдняй плыні прарываецца праз [[Райнскія Сланцавыя горы]]. Ніжняя плынь — у межах [[Сярэднеэўрапейская раўніна|Сярэднеэўрапейскай раўніны]], дзе рэчышча шмат дзе агароджанае [[дамба]]мі. Упадае ў [[Паўночнае мора]], утвараючы складаную [[дэльта|дэльту]]. Асноўнымі [[прыток|прытокамі]]амі ракі зьяўляюцца [[Нэкар (рака)|Нэкар]], [[Майн (рака)|Майн]], [[Рур (рака)|Рур]] (правыя), [[Аарэ (рака)|Аарэ]], [[Мозэль (рака)|Мозэль]] (левыя). У левы рукаў дэльты ўпадае рака [[Маас]]. У вярхоўях — вяснова-летняя [[паводка]], у сярэдняй і ніжняй плыні шматводзьдзе на працягу ўсяго году. Сярэдні расход — 2500 м³/з, гадавы сьцёк дасягае каля 79 км³.

[[1 лістапада]] [[1986]] году на Райне адбылася адна з самых буйных у Эўропе экалягічных катастрофаў. Пажар на хімічным заводзе фірмы «[[Сандас]]» (Sandoz) у швайцарскім Базэлі прывёў да скіду ў раку 30 тонаў [[пэстыцыд|пэстыцыдаў]]аў, [[ртуць|ртуці]] і іншых сельскагаспадарчых хімікатаў. Райн набыў чырвоны колер, людзям у раёне ракі было забаронена выходзіць з хаты, у некаторых гарадох [[Нямеччына|ФРН]] былі зачыненыя вадаправоды, замест якіх выкарыстоўвалася прывазная вада ў цыстэрнах. На працягу 10 дзён забруджваньня дасягнулі Паўночнага мора. У выніку па некаторых адзнаках загінула паўмільёна рыбаў, некаторыя віды цалкам зьніклі.