Дом Кастравіцкай: розьніца паміж вэрсіямі

Змесціва выдалена Змесціва дададзена
Lš-k. (гутаркі | унёсак)
Няма апісаньня зьменаў
Lš-k. (гутаркі | унёсак)
Няма апісаньня зьменаў
Радок 45:
|Commons = Kastravickaja House
}}
'''ДаходныДом дом КастравіцкайКастраві́цкай''' — жылыколішні трохпавярховы[[даходны будынакдом]] з рысамі стылю [[мадэрн]] у [[Менск]]у, які месьціцца на скрыжаваньні [[Вуліца КіраваВаладарскага (Менск)|вул. КіраваВаладарскага]] й [[Вуліца ВаладарскагаКірава (Менск)|Валадарскагавул. Кірава]] 11/26/11, [[Дзяржаўны сьпіс гісторыка-культурных каштоўнасьцяў Рэспублікі Беларусь|гісторыка-культурныя каштоўнасьць рэгіянальнага значэньня]]. Пабудаваны ў [[1911]] г. (арх. А. Краснапольскі) у стылі [[мадэрн]]<ref name="Архітэктура ">Архітэктура Беларусі: Энцыклапедычны даведнік. — Мінск : Беларус. энцыкл., 1993.— 620 с.: іл. ISBN 5-85700-078-5.</ref>.
 
== Гісторыя ==
На 1-м паверсе месьцілася ўпраўленьне [[Лібава-Роменская чыгунка|Лібава-Роменскай чыгункі]], аптэка, таварыства ўзаемадапамогі чыгуначнікаў, на астатніх — жыльлё<ref name="Архітэктура "/>.
[[Файл:Jadwiga Woyniłłowicz.jpg|thumb|злева|180пкс|Ядзьвіга Адамаўна Кастравіцкая (з роду Вайніловічаў)]]
[[Файл:Упраўленне Лібава-Роменскай чыгункі.jpg|thumb|злева|180пкс|Упраўленьне Лібава-Роменскай чыгункі, пач. XIX ст.]]
Пабудаваны ў [[1911]] годзе (архітэктар А. Краснапольскі) у стылі [[мадэрн]]<ref name="Архітэктура ">Архітэктура Беларусі: Энцыклапедычны даведнік. — Мінск : Беларус. энцыкл., 1993.— 620 с.: іл. ISBN 5-85700-078-5.</ref>. Стары адрас — ''Магазынная, 5 — рог Серпухаўскай і Магазыннай''. Дом [[Ядзьвіга Кастравіцкая|Ядзьвігі Кастравіцкай]] (1867—1935), сястры старшыні (1907—1921) [[Менскае таварыства сельскай гаспадаркі|Менскага таварыства сельскай гаспадаркі]] [[Эдвард Вайніловіч|Эдварда Вайніловіча]] (1847—1928).
 
На 1-м паверсе месьцілася ўпраўленьне [[Лібава-Роменская чыгунка|Лібава-Роменскай чыгункі]], тут жа месьцілася аптэка й таварыства ўзаемадапамогі чыгуначнікаў, арганізаванае пасьля [[1905]] году, на астатніх — жыльлё<ref name="Архітэктура "/><ref name="шыбека">{{Кніга|аўтар = [[Захар Шыбека|Шыбека З. В.]]|частка = |загаловак = Минскъ сто гадоў таму|арыгінал = |спасылка = |адказны = |выданьне = |месца = [[Менск|Мінск]]|выдавецтва = [[Беларусь (выдавецтва)|Беларусь]]|год = 2007|том = |старонкі = |старонак = 304|сэрыя = |isbn = 978-985-01-0729-9|наклад = 3000}}</ref>.
Дом Ядзьвігі Адамаўны Кастравіцкай (1867—1935), сястры старшыні (1907—1921) [[Менскае таварыства сельскай гаспадаркі|Менскага таварыства сельскай гаспадаркі]] [[Эдвард Вайніловіч|Эдварда Вайніловіча]] (1847—1928), уяўляе сабой трохпавярховы мураваны П-падобны ў пляне будынак, пастаўлены на высокі [[цокаль]]. Аб’ёмна-пляніровачная кампазыцыя складаецца з трох частак: вуглавой і дзьвюх франтальных (па вул. Кірава й Валадарскага), фасады якіх аформленыя рознымі па канфігурацыі аконнымі й дзьвярнымі праёмамі, бальконамі, дэкаратыўным [[арнамэнт]]ам, разнастайнымі керамічнымі ўстаўкамі, фактурнымі тынкаванымі слаямі. Мастацкая выразнасьць дасягаецца спалучэньнем неатынкаваных плоскіх сьценаў з тэракотавай цэглы і пабеленых атынкаваных прасьценкаў, [[карніз]]аў, [[ліштва]]ў. Цэнтар фасаду, арыентаванага на вул. Кірава, вылучаны аб’яднанымі па вэртыкалі аконнымі праёмамі й завершаны паўцыркульным атыкам. Сьцены фасаду, арыентаванага на вул. Валадарскага, завершаныя 2 трапэцападобнымі [[атык]]амі, дах — трапэцападобным [[ліхтар (архітэктура)|ліхтар]]ом. Вугал будынка зрэзаны, а на ўзроўні 2-га паверху створаны [[эркер]], над ім — 3-гранны аб’ём, які завяршаўся вежачкай (не захавалася)<ref name="Архітэктура "/>.
 
За савецкім часам у доме месьціся камісійная крама й кафэ<ref>{{Спасылка | аўтар = | прозьвішча = | імя = | аўтарlink = | суаўтары = | дата публікацыі = | url = http://minchanin.esmasoft.com/books/minsk67/index.html| копія = | дата копіі = | загаловак = Минск. Краткий справочник. 1967| фармат = | назва праекту = | выдавец = minchanin.esmasoft.com| дата = 17 жніўня 2014 | мова = ru| камэнтар = }}</ref>. Цяпер у будынку месьціцца салён мэблі й кафэ<ref>{{Спасылка | аўтар = | прозьвішча = | імя = | аўтарlink = | суаўтары = | дата публікацыі = | url = http://map.by/streets/%D0%9C%D0%B8%D0%BD%D1%81%D0%BA/%D0%92/%D1%83%D0%BB.%20%D0%92%D0%BE%D0%BB%D0%BE%D0%B4%D0%B0%D1%80%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B3%D0%BE/26| копія = | дата копіі = | загаловак = ул. Володарского, дом 26| фармат = | назва праекту = | выдавец = map.by| дата = 28 жніўня 2014 | мова = ru| камэнтар = }}</ref>.
 
== Архітэктура ==
Дом Ядзьвігі Адамаўны Кастравіцкай (1867—1935), сястры старшыні (1907—1921) [[Менскае таварыства сельскай гаспадаркі|Менскага таварыства сельскай гаспадаркі]] [[Эдвард Вайніловіч|Эдварда Вайніловіча]] (1847—1928), уяўляе сабой трохпавярховы мураваны П-падобны ў пляне будынак, пастаўлены на высокі [[цокаль]]. Аб’ёмна-пляніровачная кампазыцыя складаецца з трох частак: вуглавой і дзьвюх франтальных (па вул. Кірава й Валадарскага), фасады якіх аформленыя рознымі па канфігурацыі аконнымі й дзьвярнымі праёмамі, бальконамі, дэкаратыўным [[арнамэнт]]ам, разнастайнымі керамічнымі ўстаўкамі, фактурнымі тынкаванымі слаямі. Мастацкая выразнасьць дасягаецца спалучэньнем неатынкаваных плоскіх сьценаў з тэракотавай цэглы ій пабеленых атынкаваных прасьценкаў, [[карніз]]аў, [[ліштва]]ў. Цэнтар фасаду, арыентаванага на вул. Кірава, вылучаны аб’яднанымі па вэртыкалі аконнымі праёмамі й завершаны паўцыркульным атыкам. Сьцены фасаду, арыентаванага на вул. Валадарскага, завершаныя 2 трапэцападобнымі [[атык]]амі, дах — трапэцападобным [[ліхтар (архітэктура)|ліхтар]]ом. Вугал будынка зрэзаны, а на ўзроўні 2-га паверху створаны [[эркер]], над ім — 3-гранны аб’ём, які завяршаўся вежачкай (не захавалася)<ref name="Архітэктура "/>.
 
== Крыніцы й заўвагі ==