Карльскруна: розьніца паміж вэрсіямі
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
Knedlik-Pod (гутаркі | унёсак) д Даданьне шаблёну {{Сусьветная спадчына Швэцыі}} |
шаблён-картка, дапаўненьне |
||
Радок 1:
{{Населены пункт
|Назва = Карльскруна
'''Карльскруна''' ({{Мова-sv|Karlskrona}}) — адміністрацыйны цэнтар швэдзкага [[лэн]]у [[Блекінге (лэн)|Блекінге]]. Закладзены [[Карл XI|Карлам XI]] як галоўная (а зараз і адзіная) база швэдзкага флёту на 33 выспах ля берагу [[Балтыйскае мора|Балтыйскага мора]]. Назва ў перакладзе азначае «карона Карла». Насельніцтва — 62.804 жыхароў (2009).▼
|Статус = горад
|Назва ў родным склоне = Карльскруны
|Назва на мове краіны = Karlskrona
|Код мовы назвы краіны = sv
|Краіна = Швэцыя
|Герб =
|Сьцяг =
|Гімн =
|Дата заснаваньня = 1680
|Першыя згадкі =
|Статус з =
|Магдэбурскае права =
|Былая назва =
|Мясцовая назва =
|Від адміністрацыйнай адзінкі 1 = [[Лэн]]
|Назва адміністрацыйнай адзінкі 1 = [[Блекінге (лэн)|Блекінге]]
|Від адміністрацыйнай адзінкі 2 = [[Карльскруна (камуна)|Камуна Карльскруна]]
|Назва адміністрацыйнай адзінкі 2 =
|Від адміністрацыйнай адзінкі 3 =
|Назва адміністрацыйнай адзінкі 3 =
|Пасада кіраўніка =
|Кіраўнік =
|Плошча = 21,72
|Крыніца плошчы =
|Вышыня =
|Унутраны падзел =
|Колькасьць насельніцтва = 35 212
|Год падліку колькасьці = 2010
|Крыніца колькасьці насельніцтва =
|Колькасьць насельніцтва аглямэрацыі =
|Год падліку колькасьці аглямэрацыі =
|Крыніца колькасьці аглямэрацыі =
|Этнічны склад насельніцтва =
|Год падліку этнічнага складу =
|Нацыянальны склад насельніцтва =
|Год падліку нацыянальнага складу =
|Дадатковы парамэтар насельніцтва =
|Значэньне дадатковага парамэтра насельніцтва =
|Год падліку дадатковага парамэтра насельніцтва =
|Часавы пас = +1
|Летні час = +2
|Тэлефонны код =
|Паштовы індэкс =
|Паштовыя індэксы =
|Назва лічбавага клясыфікатару =
|Лічбавы клясыфікатар =
|Аўтамабільны нумарны знак =
|Назва аўтамабільнага нумарнога знаку =
|Аўтамабільныя нумарныя знакі =
|Назва аўтамабільных нумарных знакаў =
|Выява = Fredrikskyrkan Karlskrona.jpg
|Апісаньне выявы = Царква Фрэдрыксчуркан у цэнтры Карльскруны
|Шырата паўшар’е = паўночнае
|Шырата градусаў = 56
|Шырата хвілінаў = 9
|Шырата сэкундаў = 39
|Даўгата паўшар’е = усходняе
|Даўгата градусаў = 15
|Даўгата хвілінаў = 35
|Даўгата сэкундаў = 10
|Назва мапы =
|Пазыцыя подпісу на мапе =
|Водступ подпісу на мапе =
|Commons =
|Сайт =
|Колер = {{Колер|Швэцыя}}
}}
▲'''Карльскруна''' ({{Мова-sv|Karlskrona}}) — адміністрацыйны цэнтар швэдзкага [[лэн]]у [[Блекінге (лэн)|Блекінге]] і цэнтар [[Карльскруна (камуна)|камуны Карльскруна]]. Закладзены [[Карл XI|Карлам XI]] як галоўная (а зараз і адзіная) база швэдзкага флёту на 33 выспах ля берагу [[Балтыйскае мора|Балтыйскага мора]]. Назва ў перакладзе азначае «карона Карла». Насельніцтва —
== Гісторыя ==
У [[XVII стагодзьдзе|XVII стагодзьдзі]] выспа Трусё, на якой пазьней была пабудавана Карльскруна, належыла сяляніну Вітусу Андэрсану. У некалькіх кілямэтрах адтуль — на мацярыку — існаваў [[Данія|данскі]] горад Лю́ка, пакуль у [[1658]] годзе Блекінге не адыйшоў да [[Швэцыя|Швэцыі]]. У [[1679]] Вітус Андэрсан быў вымушаны прадаць свае ўладаньні швэдзкай кароне, і там пачалося будаўніцтва марской базы. Ужо [[10 жніўня]] [[1680]] Карльскруна атрымлівае гарадзкі прывілей. У [[1682]] былі пабудаваныя масты, якія злучалі выспу з мацерыком. У [[1685]] была пабудавана Адміралтэйская царква. У [[1683]] арзітэктары [[Эрык Дальбэрг]], Ганс Вахтмайстэр і Карл Магнус Сьцюарт распрацавалі першы плян гораду — марской фартэцыі. Але ў [[1694]] Эрык Дальбэрг дапрацаваў гэты плян, у якім цяпер было месца і для гарадзкой забудовы. Ужо ў хуткім часе Карльскруна становіцца трэцім найбуйнейшым горадам тагачаснай Швэцыі, пасьля [[Рыга|Рыгі]] й [[Стакгольм]]у. Існавалі нават пляны перанесьці сталіцу з Стакгольма ў Карльскруну, аб чым сьведчыць забудова цэнтральнай часткі гораду. Але на працягу [[XVIII стагодзьдзе|XVIII стагодзьдзя]] горад пабачыў адразу некалькі эпідэміяў [[чума|чумы]], і насельніцтва гораду істотна паменшылася. Акрамя таго, Швэцыя страчвае статус Вялікай дзяржавы, і Карльскруна хай і застаецца галоўнай марской базай краіны, ужо ня мае былой велічы, як напачатку сваёй гісторыі. [[XIX стагодзьдзе]] становіцца стагодзьдзем застою, і толькі на яго прыканцы, з прыходам чыгункі і пачаткам прамысловага разьвіцьця, горад зноў пачынае адраджацца. Пасьля камунальнай рэформы [[1971]] Карльскруна становіцца цэнтрам аднайменнай камуны.
== Выдатныя мясьціны ==
* [[Марскі порт Карльскруны]]
* [[Адміралтэйская царква (Карльскруна)|Адміралтэйская царква]] ([[1685]])
* [[Фрэдрыксчуркан (Карльскруна)|Царква Фрэдрыксчуркан]] ([[1744]])
* [[Царква Сьвятой Тройцы (Карльскруна)|Царква Сьвятой Тройцы]] ([[1709]])
* [[Ваеннамарскі музэй (Карльскруна)|Ваеннамарскі музэй]]
* [[Музэй лэну Блекінге]]
* Статуя боцмана [[Русэнбум]]а
== Галерэя ==
<gallery>
Файл:Schweden Karlskrona 1.jpg|У цэнтры Карльскруны
Файл:Drottningskärs_kastell_daytime_shore_view.jpg|Дротнінгшэрская фартэцыя — частка ўмацаваньняў ваеннамарскога порту канца XVII ст.
Файл:Godnatt.jpg|Вежа Godnatt (даслоўна ''Дабранач'') — 1857-1863 гг.
Файл:Karlskrona_Amiralitetskyrkan.jpg|Адміралтэйская царква
Файл:Karlskrona_Trefaldighetskyrkan.jpg|Царква Тройцы
Файл:Blekinge_läns_museum.JPG|Музэй лэну Блекінге
Файл:Karlskrona_Rosenbom.jpg|Боцман Русэнбум
</gallery>
== Вонкавыя спасылкі ==
| |||