Вікіпэдыя

Герб Беларускай ССР: розьніца паміж вэрсіямі

Інтэрактыўны прагляд гісторыі
← Папярэдняя зьменаНаступная зьмена →
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
ВізуальнаВікіразметка
renamed
д артаграфія, стыль
Радок 2:
[[Файл:Emblem of the Byelorussian SSR (1926-1937).svg|міні|Герб [[БССР|Беларускай ССР]], 1937-1938 г.г.
Дэвіз «Пралетары ўсіх краін, злучайцеся!» на чатырох мовах — беларускай, расейскай, польскай і ідыш]]
'''Герб БеларускайБелару́скай ССР''' — дзяржаўны сымбаль [[БССР|Беларускай Савецкай Сацыялістычнай Рэспублікі]]. Герб Беларускай ССР грунтуеццагрунтаваўся на [[Герб СССР|гербе Савецкага Саюзу]]. Быў прыняты [[30 сакавіка]] [[1927]] году на паседжаньні [[Саўнаркам]]у БССР.
 
[[Канстытуцыя ССРБ 1919 году|Канстытуцыя ССРБ]] (3.2.1919) у ст. 31 апісвала герб Беларусі:
Радок 10:
</blockquote>
 
А. Н. Лупол і Е. І. Каменцава ў Савецкай Гістарычнай Энцыкляпэдыі (т.4, М, 1963) прыводзяць малюнак дзяржаўнага гербу Беларускай ССР 1919 году, якоеякі практычна цалкам супадае з гербам [[РСФСР]] і адрозьніваецца ад яго толькі надпісамі «Б.С.С.Р.» і дэвізам «[[Пролетарыі ўсіх краёў, злучайцеся!]]».
 
У 1924 годзе Сакратарыят ЦВК Беларускай ССР абвясьціў конкурс на лепшы праект дзяржаўнага гербу рэспублікі. Ён павіненпавінны быў адбіць прыродныя і гаспадарчыя асаблівасьці Беларусі, яе непарыўную сувязь з Савецкім Саюзам. [[22 кастрычніка]] [[1924]] году былі прынятыя асноўныя становішчыпалажэньні аб гербе. [[24 лістапада]] [[1926]] году СНК БССР, разгледзеўшы прадстаўленыя праекты гербу, прапанаваў нар-кампрасунаркампрасу дапрацаваць праект. [[27 сьнежня]] 1926 году СНК БССР прызнаў удалым малюнак гербу, выкананы кіраўніком Беларускага мастацкага тэхнікуму [[Віцебск]]ау [[Валянцін Волкаў|Валянцінам Віктаравічам Волкавым]]. Саўнаркам занёс некаторыя папраўкі ў малюнак, тое ж было зроблена і ПрэзыдыўмамПрэзыдыюмам ЦВК [[5 лютага]] [[1927]] году.
 
У пастанове СаўнаркамаСаўнаркаму было сказанаесказана:
 
<blockquote>
Прыняць праект дзяржаўнага гербу БССР, які складаецца з малюнкамалюнку на чырвоным фоне ў прамянях узыходзячага сонцу сярпа і молата, зьмешчаных крыж-накрыж дзяржальнямі дадолу і акружаных вянком, якія складаюцца зьлева з жытніх каласоў, абвітых канюшынай, і справа − з дубовай галінкі; зьнізу — паміж абедзьвюма паловамі вянкавянку знаходзіцца частка зямнога шару з тэрыторыяй Беларускай ССР. Абедзьве паловы вянка абвіты чырвонай стужкай, на якой зьмешчаныя надпісы на чатырох мовах: «Пралетары ўсіх краін, злучайцеся!» — і ніжэй «Б. С. С. Р.» Наверсе гербу — пяціканцовая зорка.
</blockquote>
 
Тэкст дэвізу на беларускай мове з 1927 году выглядаў як: ''«[[Пролятары ўсіх краін, злучайцеся!]]»'' (да 1927 году было: «[[Пролетарыі ўсіх краёў, злучайцеся!]]»). З 1937 году дэвіз на беларускай мове выглядаў як: ''«[[Пролетарыі ўсіх краін, злучайцеся!]]»'')
 
[[5 красавіка]] [[1937]] году пастановай ПрэзыдыюмаПрэзыдыюму ЦВК БССР «Аб дзяржаўным гербе і сьцягу БССР» былобыў замацаваназамацаваны афіцыйны малюнак гербу. У жніўні 1938 году быў зацьверджаны новы варыянт гербу БССР, у адпаведнасьці з рэкамэндацыямі Камісіі пры Прэзыдыюме ВС СССР дэвіз стаў адлюстроўвацца толькі на двухдзьвюх мовах: [[Беларуская мова|беларускай]] і [[Расейская мова|расейскай]] (прыбралі надпісы на [[Польская мова|польскай]] і на [[ідыш]]), дубовая галіна была замененая каласамі іржы, пераплеценымі льном. Малюнак перапрацаваў В. В. Ваўкоў. Указам ПрэзыдыюмаПрэзыдыюму ВС БССР ад [[20 лістапада]] [[1938]] году быў удакладнены пераклад на беларускую мову дэвізу, ён стаў чытацца як: ''«Пролетарыі ўсіх краін, еднайцеся!»'', таксама былі занесеныя папраўкі ў малюнак (зьмененая групоўка сонечных прамянёў).
 
Ініцыятаркай зьменаў лёзунгу і наўмыснага ўвядзеньня ў яго артаграфічнай памылкі была [[Старшыня Вярхоўнага Савету БССР]] [[Надзея Грэк|Надзея Грэкава]]. [[Аўген Калубовіч]] апісваў гэта наступным чынам:
{{Цытата|— Ну а Грэкава? — зноў перапыніў яго [[Якуб Колас|Я.&nbsp;Колас]]. Відаць было, што ён сьпяшаўся. Грэкава, працягваў [[Гурскі|К. Гурскі]], загадала ўнесьці ў правапіс дзьве зробленыя ёю «папраўкі» ў лёзунг «Пролетарыі ўсіх краёў, злучайцеся!» Па-першае, слова «злучайцеся» замяніць на «еднайцеся», бо вось яна як сакратар ЦК часта падпісвае «дырэктывы» калгасам, што ўжо пара пачынаць «злучную кампанію для ската»; таму заклік «злучайцеся!» у дачыненьні да пралетарыяту «неяк нядобра гучыць». Па-другое, у слове «яднайцеся» пачатнае «я», хоць і стаіць у першым складзе перад націскам, павінна пісацца празь «е», бо могуць быць выпадкі, тлумачыла Грэкава, калі слова гэтае пры пісьме ці друку трэба пераносіць і тады пры падзеле яго можа выйсьці «яд-». Для палітычнага лёзунгу гэта недапушчальнае і ЦК партыі на гэта ня можа згадзіцца. Я.Колас нічога не адказаў.<ref>[http://knihi.com/kalubovic/kolas.html Аўген Калубовіч. Якуб Колас і Янка Купала. Крокі гісторыі. Менск, 1993.]</ref>|Аўген Калубовіч|Якуб Колас і Янка Купала. Крокі гісторыі}}
[[11 красавіка]] 1927 году малюнак дзяржаўнага гербу БССР і яго апісаньне былі прынятыя VIII зьездам РадСаветаў БССР і занесеныя ў Канстытуцыю. Паводле Канстытуцыі, прынятай XI зьездам РадСаветаў БССБССР [[19 лютага]] 1937 году, геральдычная абрэвіятура рэспублікі «Б. С. С. Р.» стала расшыфроўвацца як Беларуская Савецкая Сацыялістычная Рэспубліка. [[5 красавіка]] 1937 году пастановай ПрэзыдыўмаПрэзыдыюму ЦВК БССР «Аб дзяржаўным гербе і сьцягу БССР» было замацавана афіцыйны малюнак гербу.
 
У [[1950-я|50-я]] гады народным мастаком Савецкага Саюзу [[Ян Іванавіч Дубасаў|Янам Дубасавым]] быў распрацаваны новы, зьлёгку зьменены праект гербу. Лён на гербе БССР стаў адлюстроўвацца не зса скрыначкамі, а з колерамі. З 1956 году абрэвіятура назвы рэспублікі не падзяляецца кропкамі. [[28 лютага]] [[1958]] году Прэзыдыюм ВярхоўнайВярхоўнага РадыСавету БССР прыняў указ аб чарговым удакладненьні беларускага тэксту дэвізу, з тых часоў ён выглядае як: ''«[[Пролетарыі ўсіх краін, яднайцеся!]]»''.
 
Апошняе ўдакладненьне гербу БССР рушыла ўсьлед у 1981 годзе, тады былі трохі зьменены малюнак колераў льна і сонечных прамянёў.
Радок 35:
[[19 верасьня]] [[1991]] году быў заменены на [[Пагоня (герб)|герб «Пагоня»]], у мінулым — герб [[ВКЛ|Вялікага княства Літоўскага]] й [[БНР]].
 
Сучасны герб Беларусі, прыняты на [[рэфэрэндум]]е 1995 году, засноўваецца на гербе БССР з заменай малюнкамалюнку сярпа і молата на контуры Беларусі.
 
== Глядзіце таксама ==
Радок 43:
 
== Крыніцы ==
{{ЗноскіКрыніцы}}
 
== Вонкавыя спасылкі ==
Атрымана з «https://be-tarask.wikipedia.org/wiki/Герб_Беларускай_ССР»