Гарбата: розьніца паміж вэрсіямі

'''Гарба́та''', (з [[лацінская мова|лаціны]]: ''herba theae'' — «зельле гарбаты»), '''чай''' (ад [[кітайская мова|кітайскага]] 茶 — «ча») — вечна зялёная [[расьліна]] зь віду [[камэлія (расьліна)|камэлія]], якая паходзіць з паўднёва-ўсходняй [[Азія|Азіі]], а таксама [[напой]] зь лісьця гэтай расьліны.

 

Гарбата — унівэрсальны гаючы [[напой]], менавіта ў такіх выпадках казаць — «ад 100 [[хвароба]]ў». На радзіме гарбаты, у [[Кітай|Кітаі]], першапачаткова гарбата выкарыстоўвалася толькі як лекі, потым як рытуальны напой, і ўжо зусім параўнальна нядаўна стала бытавым харчовым напоем. Аб тым, што нам жыцьцёва неабходна паветра мы ўспамінаем толькі тады, калі гэтага самога паветра нам не стае. Тое самае й з гарбатай — тыя, хто п’е гэты напой рэгулярна й у конскіх дозах, абвыкаюць да гаючага дзеяньня гарбаты й часта перастаюць прымячаць яго. (Аднак, гэта не азначае, што само гаючае дзеяньне ад гэтага становіцца менш).

 

У сілу бытавой распаўсюджанасьці й паўсядзённых празьмернасьцяў людзі звычайна не ўспрымаюць гарбату як лекі. «Лекі» ў жыцьцёвым сэнсе слова, гэта тое, што дапамагае пэўна й відавочна «ад галавы», «ад жывата» і г.д. Пра гарбату так сказаць складана, т.ш. яна валодае КОМПЛЕКСНЫМ гаючым узьдзеяньнем, які закранае ўсе фізіялягічныя сыстэмы арганізма.

 

Комплекснае гаючае ўзьдзеяньне звычайна зьяўляецца мяккім і спэцыфічнымі, г.з. вядзе да агульнага паляпшэньня стану здароўя, да паляпшэньня адаптацыйных здольнасьцяў і супраціўляльнасьці арганізма, да павелічэньня працягласьці жыцьця і г.д. Калі пагадзіцеся, то гарбата па аналёгіі з жэнь-шэням, ляўзеяй, элеўтэракокам і інш. можна назваць «малым адаптагенам».

 

Падушыце, што найбольшым гаючым эфэктам валодаюць зялёная (й белая) гарбата, некалькі меншым эфэктам – [[улун]]ы, найменшым – чорная (чырвоная) гарбата. Дадзены факт некалькі сумны для эўрапейцаў, прывучаных выключна да пітва чорнай гарбаты, але, здароўе даражэй...

 

 

* ''Забарона першая'' – гарбата на пусты страўнік. Калі п'еш гарбату на пусты страўнік, халодная прырода гарбаты, пранікаючы ўнутр, можа астудзіць селязёнку і страўнік, што падобна «пранікненьню ваўка ў хату», у Кітаі спрадвеку раілі «не піць гарбату на пустое сэрца».