Ах, мой мілы Аўгустын: розьніца паміж вэрсіямі

Змесціва выдалена Змесціва дададзена
афармленьне, катэгорыі
дНяма апісаньня зьменаў
Радок 1:
[[Файл:Lieber Augustin.JPG|міні|250пкс|Помнік Аўгустыну ў Вене]]
'''Ах, мой мілымі́лы АўгустынАўгусты́н''' ({{мова-de|O, du lieber Augustin}}; сустракаюцца розначытаньні «Ah, du lieber Augustin», «O du lieber Augustin» і г. д.) — папулярная [[Аўстрыя|аўстрыйская]] народная песьня. Лічыцца, што яна была напісананапісаная ў [[Вена|Вене]] падчас [[эпідэмія|эпідэміі]] [[чума|чумы]] [[1678]]—[[1679]] рр. Аўтарства гэтай песьні прыпісваецца нейкаму Аўгустыну Н.
 
== Гісторыя ўзьнікненьня ==
ПаПаводле існай легендзелегенды, Аўгустын Н., які жыў у [[Вена|Вене]], быў сьпеваком, вядомым таксама сваім [[алькагалізм|прыхільнасьцю да алькаголю]]. Аднойчы Аўгустын выйшаў уначы з карчмы ў стане моцнага ап’яненьня й зваліўся ў яму, куды скідалі прыгатаваныяпадрыхтаваныя для [[Пахаваньнепахаваньне|пахаваньня]] [[труп]]ы памерлых ад чумы гараджангараджанаў. У яме Аўгустын і заснуў. Раніцай, прачнуўшыся, ён выбраўся зь ямы. Дзякуючы «ўнутранай дэзінфэкцыі» ён умудрыўся ня толькі не захварэць чумойна чуму, але нават не падхапіць катару. ПаПаводле іншай вэрсіі, прачнуўшыся, Аўгустын спалохаўся, стаў клікаць на дапамогу і, каб даказаць гараджанам сваю прыналежнасьць да сьвету жывых, стаў сьпяваць песьні. Па іроніі лёсу, Аўгустын памёр [[11 сакавіка]] [[1685]] року ад атручваньня алькаголем ва ўзросьце 35 рокаў<ref>[http://www.vilavi.ru/pes/150606/150606.shtml Старая-старая казка. «Ах, мой мілы Аўгустын…»]</ref>, пра што сьведчыць запіс у царкоўнай кнізе<ref>[http://www.augustin.ws/ www.augustin.ws]</ref>.
 
Упершыню словы песьні «O, Du Lieber Augustin» былі надрукаванынадрукаваныя ў [[1788]] року<ref>James J. Fuld's «The Book of World-Famous Music: Classical, Popular, and Folk». Dover, 1966/1995.</ref>.
 
У Вене, недалёка ад меркаванага месца пахаваньня Аўгустына, на скрыжаваньні вуліцвуліцаў Нойштыфтгасэ ({{мова-de|Neustiftgasse|скарочана}}) і Келермангасэ ({{мова-de|Kellermanngasse|скарочана}}) у [[1908]] року яму ўсталяваны [[помнік]]-[[фантан]] (аўтар — доктар Карл Люгэр)<ref>[http://www.werbeka.com/wien/sagen/augustin.htm Der liebe Augustin]</ref>.
 
== Тэкст ==
[[Файл:Ach Du Lieber Augustin.jpg|міні|350пкс|«Ach Du Lieber Augustin». Ноты для [[губная гармоніка|губной гармонікі]]]]
{|class="toccolours" cellpadding="10" rules="cols"
![[Нямецкая мова|Арыгінальны тэкст]]!![[Беларуская мова|Даслоўны беларускі пераклад]]!!Беларускі пераклад{{Заўвага|Пераклад далёкі ад зьместу арыгіналаарыгіналу, але больш дакладна перадае сэнс тэксту.}}
|-
|
Радок 46:
|
<poem>Ах, дарагі ты Аўгустын,
Аўгустыне, Аўгустыне,
Аўгустын, Аўгустын,
Ах, дарагі ты Аўгустын,
Усё зьнікла.
 
Грошы зьніклі, чалавек (дзяўчына) зьнік(ала),
Усё зьнікла, АўгустынАўгустыне!
Ах, дарагі ты Аўгустын,
Усё зьнікла.
Радок 70:
Вось і ўсё.
 
Аўгустыне, Аўгустыне,
Аўгустын, Аўгустын,
Карацей, кладзіся ў магілу!
Ах, дарагі ты Аўгустын,
Усё зьнікла!</poem>
|
<poem>О мой мілы АўгустынАўгустыне,
Аўгустыне, Аўгустыне,
Аўгустын, Аўгустын,
О мой мілы Аўгустын, усё
Зьнікла, як дым!
Радок 87:
Зьнікла адзёжа, зьнік гаманец,
Аўгустын у бруд упаў!
О мой мілы АўгустынАўгустыне,
Сьвет увесь прапаў!
 
Радок 100:
Бо ўсюды чума.
 
Аўгустыне, АўгустынАўгустыне, АўгустынАўгустыен,
Магілу знайшоў!
О мой мілы АўгустынАўгустыне, сьвет
Прахам пайшоў!</poem>
|}
Радок 108:
== Культурны ўплыў ==
[[Файл:Plague Column in Vienna.jpg|міні|250пкс|Чумны слуп у Вене]]
* У [[Вена|Вене]] шэраг піцейных устаноўустановаў і гасьцініцгатэляў носяць назву «Мілы Аўгустын».
* МелодыюМэлёдыю песьні гуляе чароўны збанок у казцы [[Ганс Крыстыян Андэрсэн|Г. К. Андэрсэна]] «Сьвінапас».
* З [[1770]] року мелодыюмэлёдыю песьні вызвоньвалі куранты [[Спаская вежа|Спаскай Вежы]] [[Крэмль|Маскоўскага КрамляКрамлю]]. Цікаўна, што ў 1770 годугодзе ў Маскве пачалася эпідэмія чумы, якая дасягнулая свайго апагею да [[1771]] року<ref>[http://www.it-med.ru/library/ch/chuma_1.htm Чума]</ref>.
* У [[1905]] року [[Густаў Майрынк]] выдаваў у Вене часопіс «Мілы Аўгустын».
* Першае згадваньне «Аўгустына» ў [[кінэматограф|кіно]] належыць да [[1922]] року, калі выйшаў [[Аўстрыя|аўстрыйскі]] фільм «Oh, du lieber Augustin» (рэж. Г. К. Брэслаўэр)
* У [[1940]] року ў [[Нямеччына|НямеччыныНямеччыне]] выйшаў фільм «''Der liebe Augustin''» Вэрнэра Іма прапаводле раману Горста Гэйсьлера. Галоўную ролю выканаў Паўль ГэрбігэрГербігэр. У [[1960]] року РольфомРольфам Тыле быў зьняты яго рэмэйк «''Der liebe Augustin''».
* У грамзапісы [[Леанід Уцёсаў|Леаніда Ўцёсава]] [[1943]] року «Песенка пра нацыстаў» («З Бэрлінскага кічмана…кічману…») (Ф. Кэльман (М. ФэркэльманФэркельман) — І. Фрадкін) ва ўступе скарыстаны матыў песьні «O, du lieber Augustin».
 
== Факты ==
* Літара «N» замест прозьвішча Аўгустына — вынік дзейнасьці царкоўнай бюракратыі. Паводле прынятага парадку афармленьня памерлых, у царкоўных кнігах абавязкова павінныпавінныя былі быць запісанызапісаныя імя і прозьвішча нябожчыка. Калі ж прозьвішча па якім-небудзь чыньніку была невядомаяневядомае, замест яе запісвалася лацінская «N» ({{мова-de|namenlos|скарочана}} — «безыменны»).
 
== Заўвагі ==