Бітва пад Венай 1683 году: розьніца паміж вэрсіямі
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
Няма апісаньня зьменаў |
Няма апісаньня зьменаў |
||
Радок 43:
У 1682 у прыналежнай да [[Аўстрыя|Аўстрыі]] частцы [[Вугоршчына|Вугоршчыны]] (сучаснай Славаччыне) выбухнула антыгабзбурскае паўстаньне. Туркі, якія ўжо захапілі частку Вугоршчыны, спрабавалі выкарыстаць паўстаньне у далейшым заваяваньні Аўстра-Вугоршчыны. Яны падтрымалі кіраўніка паўстаньня і такім чынам 6 жніўня 1682 абвясьцілі вайну Аўстрыі. Аўстрыйцы пачалі інтэнсіўна рыхтавацца да вайны, складалі саюзы зь іншымі дзяржавамі Эўропы, што і згуляла вырашальную ролю ў ходзе вайны. [[1 красавіка]] [[1683]] року імпэратар [[Леапольд I (імпэратар Сьвятой Рымскай імпэрыі)|Леапольд I]] склаў саюз з каралём Рэчы Паспалітай [[Ян Сабескі|Янам Сабескім]].
У пачатку 1683 турэцкія войскі прыбылі ў [[Бялград]], а затым пайшлі на [[Вена|Вену]]. 7 ліпеня 40 000 [[Крымскія татары|татараў]] сталі лягерам у 40 км да ўсходу ад аўстрыйскай сталіцы. Пасьля першых сутычак Леапольд I адступіў у [[Лінц]] з 80 000 уцекачоў.
Асноўная ўдарная моц турак (паводле розных ацэнак, ад 90 да 140 тысячаў) прыбыла пад Вену 14 ліпеня. У той час у горадзе знаходзілася 11 000 жаўнераў і 5 000 апалчэнцаў. На баку абаронцаў былі вельмі моцныя гарадзкія ўмацаваньні,
[[29 ліпеня]] [[Ян Сабескі|Сабескі]] з 27-тысячным войскам рушыў з Кракава на дапамогу хаўрусьнікам. У пачатку верасьня польска-літоўскае войска перайшло [[Дунай]] і злучылася з астатнімі сіламі Сьвятой Лігі, дзеяньні якой блаславіў [[Папа]] [[Інакенцыюс XI]]. У той час 5000 турэцкіх сапёраў падарвалі значныя ўчасткі гарадскіх сьценаў, у выніку ўтварыліся прамежкі шырынёй у некалькі мэтраў. Аўстрыйцы ж спрабавалі рыць свае тунэлі дзеля перашкоды турэцкім сапёрам. Але 8 верасьня туркі занялі Бурскі равелін і Нізавую сьцяну. Саюзнае войска з-за хуткай сабранасьці і арганізаванасьці ўжо праз 3 дні здолела падысьці да Вены. Раніцаю 12 верасьня хаўрусьнікі былі гатовыя да бітвы.▼
▲[[29 ліпеня]] [[Ян Сабескі|Сабескі]] з 27-тысячным войскам рушыў з Кракава на дапамогу хаўрусьнікам. У пачатку верасьня польска-літоўскае войска перайшло [[Дунай]] і злучылася з астатнімі сіламі Сьвятой Лігі, дзеяньні якой
== Бітва ==
Бітва пачалася а 4 гадзіны раніцы
Тады Кара Мустафа ў сваю чаргу контаратакаваў, а частка элітных янычарскіх падпадзяленьняў пакінуў для штурму гораду. Турэцкія сапёры пракапалі тунэль для поўнамаштабнага падрыву сьцен, а пакуль яны ліхаманкава засыпалі яго для ўзмацненьня выбуху, аўстрыйцы паспелі пракапаць сустрэчны тунэль і своечасова нэўтралізаваць міну.
Польская [[кавалерыя]]
Пасьля 12 гадзін бітвы польска-літоўскае войска працягвала трывала трымацца на правым флянгу турак. Прыкладна а 17-й гадзіне вечара падзеленая на чатыры часткі кавалерыя,
Асманскія войскі былі ня толькі фізычна выматаныя, але і псыхалягічна
Ян Сабескі адаслаў у падарунак Папе Рымскаму [[Інакенцыюс XI|Інакенцыюсу XI]] зялены сьцяг прарока, захоплены ў асманскім лягеры, а ў [[Кракаў]] адаслаў 400 вазоў з трафеямі, частка якіх да гэтага часу захавалася ў каралеўскім замку [[Вавэль]].
| |||