Узвышша (літаратурнае аб’яднаньне): розьніца паміж вэрсіямі
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
д Bot: Migrating 3 interwiki links, now provided by Wikidata on d:q2340964 (translate me) |
д +шаблён, спасылка |
||
Радок 1:
{{Іншыя значэньні|Узвышша (неадназначнасьць)}}
{{Арганізацыя
| назва = «Узвышша»
| арыгінальная назва =
'''Беларускае літаратурна-мастацкае згуртаваньне «Узвышша»''' — аб’яднаньне [[Беларуская літаратура|беларускіх пісьменьнікаў]], якое існавала з [[26 траўня]] [[1926]] па сьнежань [[1931]]. Заснаванае групай былых сяброў літаб’яднаньня «[[Маладняк (літаратурнае аб’яднаньне)|Маладняк]]». З [[1927]] па [[1930 год]] выдаваўся літаратурнай суполкай «Узвышша», а ў [[1931 год]]зе — Беларускім дзяржаўным выдавецтвам у [[Менск]]у. Усяго было выдадзена 44 нумары часопіса ў 39 кнігах. Лічыцца адным з самых адметных і значных літаратурна-мастацкіх выданьняў у гісторыі новай беларускай літаратуры<ref>{{Спасылка | аўтар = | прозьвішча = | імя = | аўтарlink = | cуаўтары = | дата публікацыі = | url = http://prajdzisvet.org/critique/30-chasopis-uzvyshsha.html| загаловак = Літаратурнае аб'яднанне Узвышша: "Узвышша" | фармат = | назва праекту = | выдавец = [[ПрайдзіСвет]]| дата = 15 лістапада 2011 | мова = | камэнтар = }}</ref>.▼
| выява = Uzvyšša1928.jpg
| рамка выявы =
| памер выявы = 300пкс
| альтэрнатыўны тэкст выявы =
| подпіс выявы = Менск, [[1929]] г. (першы рад: Я. Пушча, А. Бабарэка, У. Дубоўка, К. Чорны, З. Бядуля, К. Крапіва; другі рад: М. Лужанін, С. Дарожны, А. Адамовіч, Т. Кляшторны, У. Жылка, В. Шашалевіч, П. Глебка)
| мапа =
| памер мапы =
| альтэрнатыўны тэкст мапы =
| подпіс мапы =
| мапа 2 =
| абрэвіятура =
| дэвіз =
| папярэднік = [[Маладняк (літаратурнае аб’яднаньне)|«Маладняк»]]
| наступнік =
| дата ўтварэньня = {{Дата пачатку|26|5|1926|1}}
| дата спыненьня існаваньня = Сьнежань [[1931]]
| тып = Літаратурнае
| юрыдычны статус = [[Грамадзкае аб’яднаньне]]
| мэта = Стварэньне школы літаратурнага мастацтва
| штабкватэра =
| месцазнаходжаньне = [[Менск]]
| каардынаты =
| дзейнічае ў рэгіёнах = [[Беларуская ССР]]
| сяброўства =
| афіцыйныя мовы =
| генэральны сакратар =
| пасада кіраўніка = Старшыня
| імя кіраўніка = [[Кузьма Чорны]]
| пасада кіраўніка 2 = Скарбнік
| імя кіраўніка 2 = [[Кандрат Крапіва]]
| пасада кіраўніка 3 = Сакратар
| імя кіраўніка 3 = [[Адам Бабарэка]]
| асноўныя асобы = [[Уладзімер Дубоўка]], [[Язэп Пушча]]
| кіроўны орган = Сход
| матчыная кампанія =
| зьвязаныя кампаніі = Часопіс [[Узвышша (часопіс)|«Узвышша»]]
| бюджэт =
| колькасьць супрацоўнікаў =
| колькасьць валянтэраў =
| сайт =
| заўвагі =
| колішняя назва =
}}
'''«Узвышша»''' — [[Беларуская літаратура|беларускае літаратурна]]-мастацкае [[Зацікаўленае згуртаваньне|згуртаваньне]], якое існавала з 26 траўня 1926 году па сьнежань 1931-га. Заснавальнікамі выступілі 6 пісьменьнікаў (А. Бабарэка, З. Бядуля, У. Дубоўка, К. Крапіва, Я. Пушча і К. Чорны), якія выйшлі з аб’яднаньня «[[Маладняк (літаратурнае аб’яднаньне)|Маладняк]]» праз яго [[пралеткульт]]аўскую недаацэнку мастацкай спадчыны. Яны абгрунтавалі літаратурна-мастацкі кірунак [[аквітызм]] ({{мова-la|aqua vita|скарочана}} — [[жывая вада]]) — разьвіцьцё звычаяў нацыянальнага адраджэньня і творчае выкарыстаньне новаўвядзеньняў сусьветнай мастацкай [[Культура|культуры]]. Заява згуртаваньня [[1927]] г. асуджала адмаўленьне літаратурнай традыцыі ў творчасьці маладых пісьменьнікаў. Прапаноўвалася выхоўваць адоранасьць праз разьвіцьцё высокай культуры мовы з апорай на аўтэнтычны [[фальклёр]] і клясычную літаратуру, выкарыстаньнем мастацкіх знакаў і засяроджанай вобразнасьці, нацыянальна-спэцыфічнай тэматыкі. У выніку [[Рэпрэсіі ў БССР|перасьледу]] кіраўніцтва ў [[1930]] г. ўхваліла пастанову «пра палітычныя памылкі ў літаратурна-публіцыстычнай творчасьці», што зьмяшчала пярэчаньні супраць шэрагу артыкулаў У. Дубоўкі, Ф. Купцэвіча і К. Чорнага. У артыкуле «Пралетарскім шляхам» кіраўнікі ''вымушана'' адмовіліся ад «[[Наша Ніва|нашаніўскіх]] [[традыцыя]]ў старэйшага пакаленьня пісьменьнікаў» і паабяцалі засвоіць [[марксізм]]-[[ленін]]ізм і ўлучыцца ў змаганьне за [[Калектывізацыя|калектывізацыю]] вёскі. У сьнежні 1931 г., пасьля [[арышт]]у і [[Ссылка|ссылкі]] А. Бабарэкі, У. Дубоўкі, Я. Пушчы і Ў. Жылкі, сход «Узвышша» ўхваліў самароспуск згуртаваньня<ref>{{Кніга|аўтар=[[Уладзімер Конан]].|частка=«Узвышша»|загаловак=[[Беларуская энцыкляпэдыя]] ў 18 тамах|арыгінал=|спасылка=|адказны=[[Генадзь Пашкоў]]|выданьне=|месца=Менск|выдавецтва=[[Беларуская энцыкляпэдыя імя Петруся Броўкі]]|год=2003|том=16|старонкі=179-180|старонак=576|сэрыя=|isbn=985-11-0263-6|наклад=10 000}}</ref>.
== Часопіс ==
[[
Сябрамі аб’яднаньня сталі [[Кузьма Чорны]] (старшыня), [[Кандрат Крапіва]] (намесьнік старшыні), [[Адам Бабарэка]] (сакратар), [[Зьмітрок Бядуля]], [[Пятро Глебка]], [[Сяргей Дарожны]], [[Уладзімер Дубоўка]], [[Максім Лужанін]], [[Язэп Пушча]], [[Васіль Шашалевіч]], [[Тодар Кляшторны]], [[Фэлікс Купцэвіч]], [[Лукаш Калюга]], [[Андрэй Мрый]], [[Клімэнт Кундзіш|Клімэнт Кундзіш (Клімэнт Мартынавіч Якаўчык)]], [[Антон Адамовіч]], [[Юрка Віцьбіч]]<ref>Адамовіч і Віцьбіч называюцца сябрамі аб’яднаньня ў інфармацыйных дадатках да: [[Юрка Віцьбіч|Ю. Віцьбіч (Стукаліч)]]. Антыбальшавіцкія паўстаньні і партызанская барацьба на Беларусі. У выд. [[Лявон Юрэвіч|Л. Юрэвіча]].</ref>. Аб’яднаньне выдавала літаратурны часопіс «[[Узвышша (часопіс)|Узвышша]]» (1927—1930), зборнікі творчасьці сваіх сяброў.▼
▲
== Сябры ==
▲Сябрамі аб’яднаньня сталі [[Кузьма Чорны]] (старшыня), [[Кандрат Крапіва]] (намесьнік старшыні), [[Адам Бабарэка]] (сакратар), [[Зьмітрок Бядуля]], [[Пятро Глебка]], [[Сяргей Дарожны]], [[Уладзімер Дубоўка]], [[Максім Лужанін]], [[Язэп Пушча]], [[Васіль Шашалевіч]], [[Тодар Кляшторны]], [[Фэлікс Купцэвіч]], [[Лукаш Калюга]], [[Андрэй Мрый]], [[Клімэнт Кундзіш|Клімэнт Кундзіш (Клімэнт Мартынавіч Якаўчык)]], [[Антон Адамовіч]], [[Юрка Віцьбіч]]<ref>Адамовіч і Віцьбіч называюцца сябрамі аб’яднаньня ў інфармацыйных дадатках да: [[Юрка Віцьбіч|Ю. Віцьбіч (Стукаліч)]]. Антыбальшавіцкія паўстаньні і партызанская барацьба на Беларусі. У выд. [[Лявон Юрэвіч|Л. Юрэвіча]].</ref>.
== Крыніцы і заўвагі ==
{{
== Літаратура ==
Радок 19 ⟶ 67:
{{Накід:Літаратура}}
[[Катэгорыя:Зьявіліся ў 1926 годзе]]
| |||