[[Файл:Połacak,_Horny_Zamak Horny Zamak._Полацак Полацак,_Горны_Замак_ Горны Замак (N._Orda Orda,_XIX XIX).jpg|міні|250пкс|Полацак у XXI ст., пасярэдзіне Верхні замак. У XI—XIII стст. на гэтым месцы быў дзядзінец гораду.]]
'''Дзядзінец''' — цэнтральная умацаванаяўмацаваная частка раньнесярэднявечнага [[грод]]у або [[горад]]у, якая служыць сядзібай князю ці яго намеснікунамесьніку, выконвае ваенныя і адміністратыўна-палітычныя функцыі.
Як супрацьпастаўленнесупрацьпастаўленьне ''дзядзінцу'' мусіць разглядацца гандлёва-рамесны ''[[пасад]]'', які звычайна быў меней абаронены, і меў і ў прававым і ў архітэктурным пляне падначалены статус. Выдзяленьне ''дзядзінца'' ў структуры раньнесярэднявечнага [[грод]]а можа служыць прыкметай разьвіцьця фэадальных адносінаў. А ''дзядзінец'' можна разглядаць як прататып пазьнейшых [[замак|замкаў]]. Шмат дзядзінцаў і часткова [[пасад]]аў старажытных гарадоў Вялікага Княства Літоўскага носяць назвы «замак», «верхні» або «горні» ці «ніжні» або «дольны». У старажытным [[Полацак|Полацку]] ўмацаваны старажытны ''дзядзінец'' пазьней атрымаў назоў «Верхні замак», а частка моцна абароненага пасаду — назоў «Ніжні замак». Падобны комплекс замкаў існаваў у [[Горадня|Горадні]], [[Вільня|Вільні]], [[Віцебск]]у і інш. Захаваўся дзядзінец у [[Вялікі Ноўгарад|Вялікім Ноўгарадзе]].
ПаходжаннеПаходжаньне тэрміну '''дзядзінец''' выклікае спрэчкі паміж навукоўцаў. Па адной ззь версый тэрмін '''дзядзінец''' утварыўся ад слова '''деці''' (пад час нападу найбольш каштоўнае разам з децьмі і жонкамі захоўвалі ў '''дзядзінцу'''), па другой -— ад слова '''дзед''' (месца, дзе дзяды-старэйшыны збіралісязьбіраліся на нараду), па трэцяй версыі тэрмін паходзіць ад слова '''дзіда''' (рус. копьё, заострённый предметпрэдмет): '''дзядзінец''' гэта аналаганаляг расейскага слова '''частокол'''.
