Сэпаратызм: розьніца паміж вэрсіямі

'''СэпаратызмСэпараты́зм''' ({{langмова-fr|séparatisme}} отад {{langмова-la|separatus|скарочана}} — асобны) — [[палітыка]] і практыка адасабленьня, адзяленьняаддзяленьня часткі тэрыторыі [[дзяржава|дзяржавы]] з мэтаю стварэньня новай самастойнай дзяржавы ці атрыманьня статусу вельмі шырокай [[Аўтаноміяаўтаномія|аўтаноміі]] (індывідуальная свабода дзеяньня; самастойнасьць). Сэпаратызм вядзе да парушэньня сувэрэнітэту, адзінства і тэрытарыяльнай цэласнасьці дзяржавы, прынцыпу непарушнасьці межаў і, як вынікае з практыкі, можа стацца крыніцаю самых вострых міждзяржаўных і міжнацыянальных канфліктаў. Разам з тым нельга ня бачыць, што прычыны сэпаратызму вельмі часта бываюць зьвязаны з грубым парушэньнем правоў чалавека і народаў, нацыянальных, расавых і рэлігійных груп (меньшасьцяў). У гэтым пляне сэпаратызм можа адыграць істотную ролю, як гэта мела месца, напрыклад, у барацьбе супраць прыгнёту каляніялізму, пры ўтварэньні новых маладых нацыянальных дзяржаваў. Сэпаратызм сёньня стварае нямала складаных і вострых праблем у жыцьці як развітых ([[Канада]], [[Гішанія]] і інш), так разьвіваючыхся ([[Індыя]], [[Пакістан]], [[Ірак]], шмат афрыканскіх дзяржаў) краін. Сваю ролю сэпаратызм адыграў у распадзе [[СССР]], [[Югаславія|Югаславіі]] , [[Чэхаславаччына|Чэхаслаччыны]].