Міхал Валовіч: розьніца паміж вэрсіямі
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
д Bot: Migrating 1 interwiki links, now provided by Wikidata on d:Q13031646 |
Knedlik-Pod (гутаркі | унёсак) |
||
Радок 37:
У [[1822]]—[[1825]] навучаўся ў [[Віленскі ўнівэрсытэт|Віленскім унівэрсытэце]], быў блізкім да таемных таварыстваў [[Філяматы|філяматаў]] і [[філарэты|філарэтаў]], сябраваў з [[Ігнат Дамейка|І. Дамейкам]], [[Міхал Ходзька|М. Ходзькам]] і інш.
Удзельнічаў у [[Паўстаньне 1830—1831 гадоў|нацыянальна-вызвольным паўстаньні]] ў складзе атраду генэрала А. Гелгуда. У зьвязку з паразай паўстанцаў мусіў эміграваць у [[Францыя|Францыю]], дзе зблізіўся з дэмакратычнымі арганізацыямі, рухам карбанарыяў. Прытрымліваўся радыкальных поглядаў на шляхі сацыяльнай перабудовы
[[Файл:Michał Vałovič, Artur Zaviša. Міхал Валовіч, Артур Завіша.jpg|міні|Паўстанцы Міхал Валовіч і Артур Завіша каля шыбеніцы, гравюра М. Ходзькі]]
Пад уплывам [[Ю. Заліўскі|Ю. Заліўскага]] вырашыў узяць удзел у ягонай ваеннай экспэдыцыі на тэрыторыю колішняга [[Вялікае Княства Літоўскае|Вялікага Княства Літоўскага]], каб узьняць там (у
Але такія дзеяньні ўстрывожылі ўлады. Гарадзенскі губэрнатар [[Міхаіл Мураўёў|Мураўёў]] даў загад абкружыць атрад над [[Шчара]]й. Дакумэнты сьведчаць, што пры затрыманьні М. Валовіч параніў кінжалам двух чалавек, а затым спрабаваў забіць сябе. Паўстанцы трапілі ў палон. Усяго па Гарадзеншчыне расейскія ўлады арыштавалі больш за 150 чалавек. На допыце М. Валовіч не назваў нікога з паплечнікаў, а таксама засьведчыў, што «''хацеў выкарыстаць мяркуемае паўстаньне, каб зьдзейсніць свой намер і вызваліць сялян''». [[11 чэрвеня]] [[1833]] у Горадні распачаўся судовы працэс. Побач з М. Валовічам на лаве падсудных сядзелі 10 сялянаў, кіраўніка атраду прысудзілі да пакараньня сьмерцю праз [[чацьвертаваньне]], аднак князь Далгарукаў зьмякчыў прысуд. [[2 жніўня]] [[1833]] Ю. Валовіча павесілі ў Горадні (паміж вуліцамі Лідзкай і Белуша, Парахавым завулкам і праспэктам Касманаўтаў). Цела павешанага ўначы перавезьлі ў закінуты вапнавы кар’ер і закапалі такім чынам, каб яно не магло быць адшуканае і ня сталася б месцам таемных набажэнстваў.
Радок 47:
== Памяць ==
У вёсцы [[Парэчча (Слонімскі раён)|Парэчча]], побач з вуніяцкай царквой, якую збудавалі Валовічы, стаяў крыж у гонар М. Валовіча і 12 паўстанцаў, якія загінулі ў барацьбе супраць расейскага імпэрыялізму. Аднак у [[2003]] сьвятар [[Маскоўскі патрыярхат|Маскоўскага патрыярхату]], які прыехаў у прыход з [[Прыднястроўе|Прыднястроўя]], загадаў выкапаць крыж. Пазьней крыж адшукалі побач са [[Шчара
Мясцовы скульптар Лявон Богдан плянуе паставіць помнік Міхалу Валовічу паміж парэцкімі могілкамі й былой вуніяцкай царквой, аднак ня можа атрымаць дазвол ад уладаў<ref>[http://www.svaboda.org/content/article/1144412.html?page=1&s=1&x=1#relatedInfoContainer На Гарадзеншчыне ўшанавалі Міхала Валовіча] // «[[Радыё Свабода]]», [[22 чэрвеня]] [[2008]].</ref>.
| |||