Румынская мова: розьніца паміж вэрсіямі
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
– непацьверджаныя зьвесткі |
|||
Радок 1:
{{Інфармацыя пра мову
|Назва мовы = Румынская
|Назва мовы ў арыгінале = Română
|Краіны ўжываньня = [[Румынія|Румыніі]], [[Малдова|Малдове]], [[Вугоршчына|Вугоршчыне]], [[Украіна|Украіне]], [[Сэрбія|Сэрбіі]] ([[Ваяводзіна]])
|Рэгіён = [[Усходняя Эўропа]]
|Колькасьць карыстальнікаў = 23,498 млн
|Клясыфікацыя = [[Індаэўрапейскія мовы|Індаэўрапейская]]<br />
[[Раманскія мовы|Раманскія]]<br />
[[Балканска-раманскія мовы|Балканска-раманскія]]<br />
'''Румынская'''
|Афіцыйная мова ў = Румыніі, Малдове, Сэрбіі, [[Эўразьвяз]]е
|Рэгулюецца = [http://www.academiaromana.ro/ Academia Română]
|Код па ISO 639-1 = ro
|Код па ISO 639-2(B) = rum
|Код па ISO 639-2(T) = ron
|Код па SIL = RUM
}}
'''Румы́нская мо́ва''' (саманазва: ''limba română'') — [[раманскія мовы|раманская мова]] [[індаэўрапейскія мовы|індаэўрапейскай моўнай
== Гісторыя ==
Радок 24:
Афіцыйны варыянт гісторыі румынскай мовы, прызнаваны большасьцю сучасных гісторыкаў, засноўваецца на тэорыі раманізацыі [[Дакія|Дакіі]]. У адпаведнасьці з гэтай тэорыяй [[Рымская імпэрыя]] калянізавала Дакію за вельмі кароткі пэрыяд. Асаднікі прыбывалі ў Дакію з усёй тэрыторыі імпэрыі, але большасьць зь іх было носьбітамі лацінскай культуры (каля 80 %).
Чыньнікам гэтага інтэнсіўнага асадніцтва было амаль поўнае зьнішчэньне мужчынскага насельніцтва Дакіі ў войнах з Рымам. Гэтая вэрсія пацьвярджаецца аналізам імёнаў у пісьмовых крыніцах таго часу (было вывучанае прыкладна
Гэтае беспрэцэндэнтнае асадніцтва прывяла да таго, што мясцовая мова правінцыі зьнікла амаль цалкам. На дадзены момант у румынскай мове налічваецца ня больш за сотню словаў чыстага гета-дакійскага паходжаньня.
Радок 35:
Фармаваньне румынскай мовы скончылася ў XI стагодзьдзі з памяншэньнем уплыву [[Бізантыйская імпэрыя|Бізантыйскай імпэрыі]]. Нягледзячы на наяўнасьць некалькіх вэрсіяў, у цэлым агульнай гіпотэзай зьяўляецца пункт гледжаньня, згодна зь якім румынская мова сфармавалася з протарумынскае мовы, якая, у сваю чаргу, паўстала на мясцовым варыянце [[вульгарная лаціна|вульгарнае лаціны]] — рэгіянальнага [[лацінская мова|лацінскага]] маўленьня, што засталося ў якасьці спадчыны рымскага панаваньня ў правінцыях, што зазналі рымскі ўплыў.
Шмат якія народы (германцы, туркі, славяне, вугорцы) у розны час пранікалі ў лінгвістычны арэал румынскай мовы. Усе яны зрабілі свой унёсак у эвалюцыю мовы, разнастаіўшы лексыкон, але пакінуўшы амаль не закранутай структуру граматыкі. Зь іншага боку, па прыняцьці румынамі [[хрысьціянства]] асабліва прыкметны ўплыў аказала [[царкоўнаславянская мова]]. Некаторыя іншыя засвоеныя рысы дазваляюць уключаць румынскую мову зь іншымі, не-раманскімі мовамі Балканаў, у г. зв. [[балканскі моўны зьвяз]].▼
▲Шмат якія народы (германцы, туркі, славяне, вугорцы) у розны час пранікалі ў лінгвістычны арэал румынскай мовы. Усе яны зрабілі свой унёсак у эвалюцыю мовы, разнастаіўшы лексыкон, але пакінуўшы амаль не закранутай структуру граматыкі. Зь іншага боку, па прыняцьці румынамі [[хрысьціянства]] асабліва прыкметны ўплыў аказала [[царкоўнаславянская мова]]. Некаторыя іншыя засвоеныя рысы дазваляюць уключаць румынскую мову зь іншымі, не-раманскімі мовамі Балканаў, у г.зв. [[балканскі моўны зьвяз]].
== Геаграфічнае распаўсюджаньне ==
{| border=1
|+<big><big>'''Краіны і тэрыторыі, у якіх гавораць на румынскай мове'''</big></big>
|-
Радок 133 ⟶ 131:
== Вонкавыя спасылкі ==
{{Interwiki|ro|румынскай|}}
{{Commons}}
{{Раманскія мовы}}
| |||