Вікіпэдыя

Атэізм: розьніца паміж вэрсіямі

Інтэрактыўны прагляд гісторыі
← Папярэдняя зьменаНаступная зьмена →
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
ВізуальнаВікіразметка
W (гутаркі | унёсак)
27 270 правак
Радок 2:
{{Няма крыніц}}
{{Сумнеўна}}
[[Файл:Ephesians_2Ephesians 2,12_12 -_Greek_atheos Greek atheos.jpg|міні|300пкс|Грэцкае слова αθεοι (atheoi) у пасланьні да Эфэсянаў на папірусе пачатку III ст. Літаральна перакладаецца як «[тыя хто] бяз Бога»]]
'''Атэі́зм''' ({{мова-el|άθεος}}, гэта значыць ''бязбожны'') — сьветапогляд, паводле якога натуральны, матэрыяльны сьвет зьяўляецца адзіным і самадастатковым, а для тлумачэньня зьяваў і апісаньня законаў прыроды не патрабуецца прыцягненьне звышнатуральных сілаў, напрыклад [[Бог]]а, богаў, духаў, іншых зьнешматэрыяльных істот. Атэісты лічаць усе наяўныя рэлігіі і вераваньні тварэньнем самога чалавека, а зьяўленьне Сусьвету разглядаюць з навуковага пункту гледжаньня.
 
Радок 15:
 
== Сучасны стан атэізму ==
[[Файл:Irreligion_mapIrreligion map.png|міні|300пкс|Распаўсюд атэізму па краінах (па выніках апытаньняў 2006)]]
Для сучаснай заходняй цывілізацыі характэрна падзеньне цікавасьці да рэлігіі сярод шырокіх пластоў насельніцтва, асабліва сярод тэхнічнай інтэлігенцыі. У разьвітых краінах зьніжаецца наведвальнасьць храмаў, памяншаецца колькасьць рытуалаў, адбываецца павелічэньне колькасьці людзей, якія лічаць сябе агностыкамі або атэістамі, нават у веруючых рэлігія губляе сваё вярхоўнае становішча. Характэрным у гэтым дачыненьні зьяўляецца публікацыя вядомым амэрыканскім біскупам кнігі пад назовам «Чаму хрысьціянства павінна зьменіцца або памерці: Біскуп зьвяртаецца да веруючых» (травень [[1998]]). У прамыслова разьвітых краінах асноўнай апорай рэлігійнага сьветапогляду застаецца нешматлікае сельскае насельніцтва, а ідэалягічным стрыжнем — гуманітарная інтэлігенцыя. Атэісты злучаюць рэлігійнасьць гэтай часткі інтэлігенцыі зь яе аднабаковай адукацыяй, адсутнасьцю ведаў пра перадавыя дасягненьні натуральных навук і тэхнікі.
 
Цалкам іншая сытуацыя ў краінах, якія разьвіваюцца зараз, у тым ліку й краінах былога [[СССР]]. У краінах [[Афрыка|Афрыкі]], на [[Блізкі Ўсход|Блізкім Усходзе]] бесьперапынна ўзрастае рост рэлігійнасьці, які даходзіць да фанатызму й [[фундамэнталізм]]у. У большасьці ісламскіх краінкраінаў атэізм лічыцца злачынствам, за так званае «блюзьнерства» ў [[Пакістан]]е могуць прысудзіць да сьмяротнай кары. Сытуацыя з атэістычным рухам у [[Расея|Расеі]] й краінах [[СНД]] гэтак жа вельмі складаная. Крах пануючай «камуністычнай» ідэалёгіі, якая абвяшчала ў якасьці асноўнага сьветапогляду «афіцыйны атэізм» і дзейнічала пры гэтым мэтадамі не перакананьня, а рэпрэсіяў, гвалтоўна ўкараняючы гэты псэўдаатэізм, дзе замест Бога прапаноўвалася верыць у бязгрэшнасьць прарокаў марксізму-ленінізму, прывёў да моцнай рэакцыі грамадзтва, кіўнуў маятнік грамадзкай прытомнасьці ў бок непрыманьня атэізму. Узрос ўплыў [[Расейская Праваслаўная Царква|Расейскай Праваслаўнай Царквы]], пачалося яе частковае зрошчваньне зь дзяржаўнымі органамі ўлады, узрастаюць містычныя настроі ў грамадзтве й захапленьні рознымі [[ілжэнавука]]мі (напрыклад, [[астралёгія]]й). Нягледзячы на гэта, атэістычны рух набірае сілу.
 
== Вызначэньне і адрозьненьні ==
Радок 24:
 
=== Шырата панятку ===
Часта незразумеласьцяў і спрэчак, якія тычацца вызначэньня атэізму, узьнікае празпразь неадназначнасьць у вызначэньні такіх словаў, як «божышча» і «бог». Праз тое, што існуе мноства абсалютна розных уяўленьняў пра звышнатуральнае, узьніклі розныя меркаваньні адносна таго, да якім зь іх мае дачыненьне тэрмін «атэізм». Калі лчыць «тэізм» верай у адзінага пэрсаніфікаванага бога, то людзей, якія вераць у мноства іншых багоў, дэістаў і нават політэістаў можна клясыфікаваць як атэістаў. У XX стагодзьдзі такой падыход згубіў папулярнасьць, бо тэрмін «тэізм» пачаў успрымацца хутчэй як праяўленьне веры ў любое божышча.
 
У залежнасьці ад шыраты вызначэньня, пад атэізмам можа разумецца непрыняцьце розных канцэпцыяў, пачынаючы ад ідэі бога, як існай асобы і сканчываючы існаваньне чаго заўгодна нематэрыяльнага, звышнатуральнага ці трансцэндэнтнага, уключаючы канцэпцыі індуізму і будызму.
Радок 38:
Аднак да 1937 г. асабовы склад СВБ БССР скараціўся да 35 тысячаў (16% ад 1932 г.). У кастрычніку 1937 г. ЦК КП(б)Б ухваліў пастанову аб стварэньні ''Аргбюро'' СВБ БССР для адновы суполак, якія распаліся. [[Савет народных камісараў БССР]] абавязалі павялічыць у 1938 г. лік кіраўніцтва і ўтрыманьне мясцовых сакратароў СВБ, выдаткі на выдавецкую дзейнасьць і курсы антырэлігійнікаў. [[28 кастрычніка]] 1938 г. бюро ЦК КП(б)Б прызначыла 5 партыйцаў у Цэнтральную раду СВБ БССР і 15 [[камсамол]]ьцаў у якасьці няштатных інструктараў. На пачатак 1940 г. 2857 суполак СВБ БССР улучалі 90 913 чалавек. У выніку звыш 14 тыс. бязбожных [[Лекцыя|чытаньняў]] да канца году ў яго склад увайшлі яшчэ 12 тыс. чалавек. Таксама цягам году ў Менску двойчы ладзілася 320-гадзінная месячная падрыхтоўка 103 [[Ідэалёгія|ідэолягаў]] бязбожжа<ref>{{Кніга|аўтар=[[Уладзімер Восіпавіч Навіцкі|Уладзімер Навіцкі]].|частка=Адносіны савецкага ўрада да канфесій. Распаўсюджванне атэізму|загаловак=Канфесіі на Беларусі (к. XVIII — XX ст.)|арыгінал=|спасылка=http://files.knihi.com/00038/Kanfesii_na_Bielarusi.djvu|адказны=|выданьне=|месца=Менск|выдавецтва=[[Экапэрспэктыва]]|год=1998|том=|старонкі=155-199|старонак=340|сэрыя=|isbn=985-6102-17-0|наклад=5000}}</ref>.
 
З [[1957]]/[[1958]] навучальнага году на гістарычных [[факультэт]]ах [[ВНУ]] пачалі выкладаць курс бязбожжа. У канцы 1957 — пачатку 1958 г. 2-тыднёвую падрыхтоўку пры абласных камітэтах і 6-месячную — пры 20 раённых камітэтах КПБ прайшлі звыш 800 бязбожных лектараў. За 1957 г. яны зладзілі 28 тыс. бязбожных чытаньняў. У 1957—1958 гадох [[Веды (таварыства)|таварыства «Веды»]] выдала 76 бязбожных [[брашура]]ў. [[2 студзеня]] [[1964]] г. ЦК [[КПСС]] увёў сваёй пастановай з 1964/[[1965]] навуч. г. ва ўнівэрсытэтах, [[Мэдыцына|мэдычных]], [[Сельская гаспадарка|сельскагаспарадчых]] і [[Пэдагогіка|пэдагагічных]] інстытутах выкладаньне курса «Асновы навуковага бязбожжа» са здачай [[іспыт]]у, у іншых ВНУ — факультатыў. На гістарычным і [[Філязофія|філязофскім]] факультэтах [[унівэрсытэт]]аў, гісторыка-[[Філялёгія|філялягічных]] факультэтах пэдагагічных ВНУ ўводзілася [[спэцыялізацыя]] па бязбожжубязбожжы. Ва ўнівэрсытэтах і пэд'інстытутахпэдінстытутах ствараліся катэдры «навуковага» бязбожжа. Пры 5 унівэрстытэтах [[марксізм]]у-[[ленінізм]]у БССР утварылі факультэты «навуковага» бязбожжа. У выніку ў 1964/1965 навуч. г. антырэлігійную прапаганду ў БССР выкладалі 14 тыс. слухачам. На пачатак 1965 г. у БССР налічвалася каля 5,5 тыс. бязбожных лектараў, 1379 прапагандыстаў і звыш 23 тыс. агітавальнікаў<ref>{{Кніга|аўтар=Уладзімер Навіцкі.|частка=Новая хваля ўціску канфесій у гады палітычнай "адлігі"|загаловак=Канфесіі на Беларусі (к. XVIII — XX ст.)|арыгінал=|спасылка=|адказны=|выданьне=|месца=Менск|выдавецтва=Экапэрспэктыва|год=1998|том=|старонкі=263-292|старонак=340|сэрыя=|isbn=985-6102-17-0|наклад=5000}}</ref>.
 
Падчас агульнакраёвага апытаньня [[Незалежны інстытут сацыяльна-эканамічных і палітычных дасьледаваньняў|Незалежным інстытутам сацыяльна-эканамічных і палітычных дасьледаваньняў]] (НІСЭПД) у верасьні [[2002]] г. бязбожжа спавядалі 4,9% апытаных<ref>{{Навіна|аўтар=|загаловак=Праваслаўныя атэісты пераваг не шукаюць|спасылка=http://www.charter97.org/bel/news/2002/10/07/03|выдавец=[[Хартыя’97]]|дата публікацыі=7 кастрычніка 2002|дата доступу=9 студзеня 2014}}</ref>.
Атрымана з «https://be-tarask.wikipedia.org/wiki/Атэізм»