Агонь: розьніца паміж вэрсіямі

З прычыны надзвычай важнага значэньня агню розныя спосабы яго здабываньня вынайшлі яшчэ першабытныя людзі, выкарысталыя яго для асьвятленьня, саграваньня, прыгатаваньня ежы, абароны ад дзікіх жывёл і падачы ўмоўных [[сыгналы|сыгналаў]]. Першым спосабам, відаць, быў мэтад атрыманьня з адвольнай крыніцы награваньня, такой як [[маланка]] (хоць маланкі, улічваючы розныя прыродныя ўмовы і надвор’е, ударалі ў дрэвы досыць рэдка). Падвышаючая [[церце]], але малаэфектыўнаямалаэфэктыўная ''палачка'', што верціцца ў кавалку дрэва, была замененая на [[кнот]], які рабілі з [[грыб]]ных нарастаў на [[дуб]]е або [[ясень (дрэва)|ясені]]. Традыцыйнай формай падтрыманьня агню тады і цяпер, пры мінаньні курсу выжываньня, было [[вогнішча]].

Нараўне з [[вада|вадой]], [[зямля|зямлёй]] і [[паветра]]м, агонь лічыцца адной з чатырох [[стыхія|стыхіяў]]ў (''першаэлемэнтаў'') і ў сувязі з гэтым займаў важную ролю асабліва ў антычнай [[філязофія|філязофіі]], напрыклад у [[Геракліт]]а, а таксама ў [[альхімія|альхіміі]]. У заходняй [[астралёгія|астралёгіі]] элемэнт агню зьвязаны з [[задыяк]]альнымі знакамі [[Авен (знак задыяку)|Авена]], [[Леў (знак задыяку)|Льва]] і [[Стралец (знак задыяку)|Стральца]], яго дамінанты — [[Сонца]] і [[Плютон (міталёгія)|Плютон]]. У [[Кітай|кітайскайкітай]]скай астралёгіі агонь — адна ззь пяці стыхіяў і зьвязваўся з плянэтай [[Марс (плянэта)|Марс]], энэргіяй [[цы]], поўднем, улетку (6 красавіка — 17 чэрвеня паводле [[грэгарыянскі каляндар|грэгарыянскага календара]]), чырвоным колерам, горкім густам і рэзкім, пякучым пахам, лікам 7, зямнымі «галінамі» [[зьмяя|зьмеі]] («сы») і [[конь|каня]] («у»), 3-м і 4-м нябеснымі «стваламі» («бін», «дын») і ў тым ліку суадносіўся з гадамі, якія сканчаліся на 6 і 7.