Сьцяпан Некрашэвіч: розьніца паміж вэрсіямі
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
commons |
д +2 спасылкі |
||
Радок 1:
{{Навуковец
|Імя = Сьцяпан Некрашэвіч
|Арыгінал імя = Сьцяпан Міхайлавіч Некрашэвіч
|Фота = Сцяпан Некрашэвіч.jpg
|Шырыня =
|Подпіс =
|Дата нараджэньня = {{Нарадзіўся|8|5|1883|0|1}}
|Месца нараджэньня = [[
|Дата сьмерці = {{Памёр|20|12|1937}}
|Месца сьмерці = [[Менск]], [[
|Грамадзянства = [[Беларуская Народная Рэспубліка|БНР]]
|Навуковая сфэра = [[Мовазнаўства]]
|Месца працы =
|Альма-матэр = [[Віленскі настаўніцкі інстытут]]<ref>У [[1914]] г. далучаны да Самарскага настаўніцкага інстытуту, цяпер — {{Артыкул у іншым разьдзеле|Паволжская дзяржаўная сацыяльна-гуманітарная акадэмія||ru|Поволжская государственная социально-гуманитарная академия}}, г. [[Самара]], [[Расія]]. Гл.: [http://www.pgsga.ru/history/history.php| ПГСГА. История. {{ref-ru}}]</ref>
|Навуковы кіраўнік = [[Яўхім Карскі]]
|Знакамітыя вучні =
|Вядомы як = Арганізатар [[Інбелкульт|Інстытуту беларускай культуры
|Узнагароды і прэміі =
|Сайт =
Радок 35:
|Колер загалоўку =
}}
'''Сьцяпан
== Біяграфія ==
=== Пэрыяд да 1920 [[рок (год)|року]] ===
З [[1914]] падчас [[Першая сусьветная вайна|1-й сусьветнай вайны]] — на [[Румынія|Румынскім]] фронце. Пасьля [[Лютаўская рэвалюцыя|Лютаўскай рэвалюцыі]] [[1917]] абраны ў армейскі камітэт 6-ай арміі. Уваходзіў у
З восені [[1917]] — у месьце [[Адэса]] ([[Украіна]]). Загаднік беларускай сэкцыі пры губэрнскім аддзеле народнай асьветы, у выніку працы якой у Адэсе напачатку [[1918]] навучальнага [[рок (год)|року]] былі адкрытыя 30 пачатковых беларускіх школ і мяшаная беларуская [[гімназія]] ў складзе першых чатырох клясаў (навучаліся дзеці ўцекачоў з прыфрантавых тэрыторыяў Беларусі).
Пасьля абвяшчэньня [[БНР|Беларускай Народнай Рэспублікі]] ў 1918 — прадстаўнік яе ўрада на Поўдні Ўкраіны і ў зносінах з [[Францыя|францускім]] камандаваньнем Антанты. Быў прыхільнікам фармаваньня беларускай арміі для барацьбы з бальшавікамі. Старшыня Беларускага нацыянальнага цэнтру, які быў створаны [[13 студзеня]] [[1919]]. Адначасова вучыўся ў Адэскім вышэйшым міжнародным інстытуце.
Радок 51:
З [[1920]] — у [[Менск]]у. Працаваў у Народным камісарыяце асьветы [[Беларуская Савецкая Сацыялістычная Рэспубліка|БССР]]: загаднік літаратурна-выдавецкага аддзелу, старшыня навукова-[[тэрміналёгія|тэрміналягічнай]] камісіі, намесьнік старшыні Акадэмічнага цэнтру, намесьнік старшыні Галоўнага кіраваньня прафэсійнай асьветы і інш.
У [[студзень|студзені]] [[1921]] на сходзе працаўнікоў асьветы і культуры прапанаваў у дакладзе стварыць інстытут, які займаўся б вывучэньнем беларускай культуры. Удзельнічаў у арганізацыі Інстытута беларускай культуры (Інбелкульт), у [[1922]]—[[1925]] — яго першы старшыня, у [[1926]]—[[1928]] — старшыня Аддзелу гуманітарных навук і старшыня слоўнікавай камісіі Інбелкульту. Адначасова ў [[1923]]—[[1925]] — выкладнік [[беларусазнаўства]] на мэдычным факультэце, з [[1927]] — дацэнт пэдагагічнага факультэту [[Беларускі дзяржаўны ўнівэрсытэт|Беларускага дзяржаўнага ўнівэрсытэту]].
З пачатку [[1925]] да ліпеня [[1926]] — на падвышэньні [[мовазнаўства|мовазнаўчай]] кваліфікацыі ў Навукова-досьленым інстытуце [[мова|мовы]] і літаратуры пры [[Санкт-Пецярбург|Ленінградзкім]] унівэрсытэце ([[Расея]]), працаваў пад кіраўніцтвам [[Яўхім Карскі|Я. Карскага]].
Уваходзіў ва ўрадавую камісію па рэарганізацыі Інбелкульта ў Акадэмію навук. З [[1928]] — акадэмік, віцэ-прэзыдэнт Беларускай Акадэміі навук (БелАН), адначасова з [[1929]] — дырэктар Інстытуту мовазнаўства БелАН, старшыня камісіі па ўкладаньні слоўніка жывой [[беларуская мова|беларускай мовы]], старшыня правапіснай і асьпіранцкай камісіяў. З [[1 студзеня]] [[1928]] — старшыня Галоўнавукі пры Народным камісарыяце асьветы БССР. У [[1927]]—[[1931]] быў абраны ў [[Цэнтральны выканаўчы камітэт БССР]].
[[21 ліпеня]] [[1930]] г. арыштаваны Дзяржаўным палітычным упраўленьнем (ДПУ) БССР па справе «[[Саюз вызваленьня Беларусі|Саюза вызваленьня Беларусі]]». [[6 сьнежня]] [[Савет народных камісараў БССР]] на патрабаваньне бюро Цэнтральнага камітэту [[Камуністычная партыя Беларусі|Камуністычнай партыі (бальшавікоў) Беларусі]] пазбавіў Ластоўскага званьня акадэміка<ref>{{Кніга|аўтар=[[Мікалай Галадзед]].|частка=Пастанова Савета Народных Камісараў БССР ад 6 снежня 1930 г. аб пазбаўленні годнасці акадэмікаў|загаловак=На крутым павароце|арыгінал=|спасылка=|адказны=[[Расьціслаў Платонаў]]|выданьне=|месца=Менск|выдавецтва=[[Беларускі навукова-дасьледчы інстытут дакумэнтазнаўства і архіўнай справы|БелНДІДАС]]|год=1999|том=|старонкі=298|старонак=385|сэрыя=|isbn=985-6099-48-x|наклад=100}}</ref><ref>{{Кніга|аўтар=[[Канстантын Гей]].|частка=Рэзалюцыя бюро ЦК КП(б)Б ад 6 снежня 1930 г. аб кампаніі пратэсту ў сувязі са справай нацдэмаў|загаловак=На крутым павароце|арыгінал=|спасылка=|адказны=Расьціслаў Платонаў|выданьне=|месца=Менск|выдавецтва=[[БелНДІДАС]]|год=1999|том=|старонкі=297-298|старонак=385|сэрыя=|isbn=985-6099-48-x|наклад=100}}</ref>. [[10 красавіка]] [[1931]] пастановай калегіі Аб’яднанага ДПУ [[Саюз Савецкіх Сацыялістычных Рэспублік|СССР]] прыгавораны да 5 [[рок (год)|рокаў]] высылкі ў места [[Сарапул]] ([[Удмуртыя]], [[Расея]]); у [[1936]] тэрмін высылкі прадоўжаны на 2 рокі. Працаваў плянавіком-эканамістам каапэратыўна-прамысловай арцелі інвалідаў, затым — бухгальтарам канторы «Нарыхтзерне» ({{мова-ru|«Зоготзерно»}}). Паўторна арыштаваны ў [[лістапад]]зе [[1937]], дастаўлены ў Менск, [[19 сьнежня]] [[1937]] Ваеннай калегіяй Вярхоўнага суда БССР прыгавораны да расстрэлу.
Рэабілітаваны па 2-м прысудзе Ваеннай калегіяй Вярхоўнага суда СССР [[12 кастрычніка]] [[1957]], адноўлены ў званьні акадэміка ў [[1978]], рэабілітаваны па 1-м прысудзе ў закрытым пасяджэньні Судовай калегіі Вярхоўнага суда БССР [[10 чэрвеня]] [[1988]].
|