Вікіпэдыя

Вайна: розьніца паміж вэрсіямі

Інтэрактыўны прагляд гісторыі
← Папярэдняя зьменаНаступная зьмена →
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
ВізуальнаВікіразметка
д {{Забойства}}
д артаграфія
Радок 1:
{{Забойства}}
'''Вайна́'''  — арганізаваная збройная барацьба паміж [[дзяржава]]мі, [[грамадзкі кляс|грамадзкімі клясамі]] і  г. д. У пераносным значэньні: стан варожасьці між кім-небудзь; супярэчка, сварка з кімськімсьці; барацьба.
 
== Вайна і палітыка ==
Радок 9:
Вайна ня толькі залежыць ад палітыкі, але і сама актыўна ўплывае на яе. Унутрыпалітычнае жыцьцё дзяржаваў, што ваююць, і [[міжнародныя адносіны]] церпяць істотныя зьмяненьні ў залежнасьці ад ходу вайны.
 
Як асаблівы стан грамадзтва, вайна ўяўляе сабою складаную спэцыфічную грамадзка-палітычную зьяву, якая падпарадкоўваецца сваім законам. Два узаемазьвязаныя аспэкты вайны  — сацыяльна-палітычны і ваенна-тэхнічны.
 
Сацыяльна-палітычны аспэкт вайны выражае дачыненьне вайны да асноўнай тэндэнцыі гістарычнага разьвіцьця і да асноўнага зьместу эпохі, яе адпаведнасьць інтарэсам сацыяльных групіровак. Гэты аспэкт паказвае, якія групоўкі і дзеля чаго вядуць вайну, якое дачыненьне да вайны маюць розныя сацыяльныя сілы і інш.
 
Ваенна-тэхнічны аспэкт адлюстроўвае тыя матэрыяльныя сродкі, ваенную тэхніку і людзкія масы, якія выкарыстоўваюцца ва ўзброенай барацьбе, а таксама формы і спосабы вядзеньня ваенных дзеяньняў.
Радок 19:
Рэалізацыя эканамічных, сацыяльна-палітычных, навукова-тэхнічных і ваенных магчымасьцяў у хадзе вайны забясьпечваецца [[палітычнае кіраўніцтва|палітычным кіраўніцтвам]] і [[ваеннае камандаваньне|ваенным камандаваньнем]].
 
== Прычыны войнвойнаў ==
Асноўная прычына ўзьнікненьня войнаў  — імкненьне палітычных сіл выкарыстоўваць узброеную барацьбу для дасягненьня разнастайных зьнешне- і ўнутрыпалітычных мэтаў. Існуе мноства тэорый, якія даюць тлумачэньне глыбінных прычынаў пераходу сацыяльнага канфлікта ў ваенную стадыю.
 
=== Эвалюцыйная псыхалёгія ===
Сьцьвярджаецца, што чалавечыя войны  — аналяг паводзінаў жывёлаў, якія змагаюцца за тэрыторыю, або канкурыруюць за ежу ці партнёра. Жывёлы агрэсіўныя па сваёй прыродзе, а ў чалавечым грамадзтве агрэсія выліваецца з вайны.
 
=== Дэмаграфічныя тэорыі ===
Прадстаўленыя двума асноўнымі накірункамі:
* мальтузіянскія тэорыі тлумачаць прычыны войнаў ростам насельніцтва і недахопам рэсурсаў;
[[Файл:Median_age.png|thumb|300px|Сярэдні ўзрост па краінах]]
* тэорыі пераважання моладзі апісваюць, як спалучэньне вялікай колькасьці маладых мужчынаў з недахопам пастаяннай мірнай працы вядзе да вялікай рызыкі ўзьнікненьня вайны (адносяцца да найбольш папулярных у цяперашні час тэорый). Рэлігія і ідэалёгія зьяўляюцца другаснымі фактарамі і служаць для наданьня вайне легітымнасьці. Паводле гэтых тэорыяў перакос адбываецца, калі ад 30 да 40% мужчынскага насельніцтва краіны належыць да «выбухованебясьпечнай» узроставай групы  — ад 15 да 29 гадоў.
 
=== Рацыяналістычныя тэорыі ===
Радок 37:
Марксізм тлумачыць войны канфліктам паміж клясамі і паміж імпэрыялістычнымі сіламі.
 
== Вонкавыя спасылкі ==
== Спасылкі ==
{{commons|Category:War|выгляд=міні}}
 
[[Катэгорыя:Вікіпэдыя:Істотныя артыкулы]]
Атрымана з «https://be-tarask.wikipedia.org/wiki/Вайна»