Генэральная акруга Валынь-Падольле: розьніца паміж вэрсіямі

[[1 верасьня]] [[1941]] года ў 12 гадзін дня <ref name="generalbezirk">[http://www.territorial.de/ukra/wolhyn/wolh.htm#fn2 Territoriale Veränderungen in Deutschland und deutsch verwalteten Gebieten 1874–1945. {{ref-de}}]</ref> была афіцыйна створана генэральная акруга Берасьце Літоўскі ({{мова-de|Generalbezirk Brest-Litowsk}}). Згодна з назвай, месцаммесцазнаходжанням знаходжання генеральнагагенэральнага камісарыяту быў горад [[Берасьце|Берасьце Літоўскі]]. ГэтаГенэральная ўтвораннеакруга ўключала тэрыторыі перадваенных [[Ровенская вобласьць|Ровенскай]], [[Валынская вобласьць|Валынскай]], [[Хмяльніцкая вобласьць|Камянец-Падольскай]], 6 паўночных раёнаў [[Тэрнопальская вобласьць|Тэрнопальскай]] і 3 заходнія раёны (Барскі, Мурованакурілавецкі і часткова [[Магілёў-Падольскі раён]]) [[Віньніцкая вобласьць|Віньніцкай]] вобласьці [[Украінская ССР|Украінскай ССР]]<ref>[http://www.dahmo.gov.ua/pyblication/Oliynuk.pdf Ю. В. Олійник. Адміністративний, судовий та поліційний апарат на окупованій території Хмельниччини] {{ref-uk}}</ref>, а таксама паўднёвай часткі перадваенных [[Берасьцейская вобласьць|Берасьцейскай]] і [[Пінская вобласьць|Пінскай]] абласьцей [[Беларуская ССР|Беларускай ССР]]. Напачатку генэральная акруга падзялялася на 27, а потым 25 акругаў або гебітаў ({{мова-de|Kreisgebiet}}). 1 студзеня 1942 адбылося перайменаванне генэральнай акругі Брэст-Літоўскі на генэральную акругу Валынь-Падольле. 19 чэрвеня 1942 адміністрацыйны цэнтр быў перанесены з [[Берасьце|Берасьця Літоўскага]] ў [[Луцак]]. 8 верасьня 1942 г. Берасьцейскі гарадскі ({{мова-de|Kreisgebiet Brest-Litowsk-Stadt}}) і Берасьцейскі сельскі гебіт ({{мова-de|Kreisgebiet Brest-Litowsk-Land}}) аб'ядналіся ў адзін новы Берасьцейскі гебіт ({{мова-de|Kreisgebiet Brest Litowsk}}). 15 студзеня 1943 Ровенскі гебіт ({{мова-de|Kreisgebiet Rowno}}) і [[Здалбунаў]]скі гебіт ({{мова-de|Kreisgebiet Sdolbunow}}) злучыліся ў адзін новы Ровенскі гебіт ({{мова-de|Kreisgebiet Rowno}}).

Тэрыторыя генэральнай акругі неаднаразова перажывала змены. У 1942 годзе яе плошча складала 77 035 км², уў 1943 - 80 507,99 км², у пачатку 1944 яе тэрыторыя паступова памяншалася. Па плошчы ў 1943 годзе яна займала першае месца ў райхскомісарыяце Украіны, па колькасці насельніцтва – другое (пасля генэральнай акругі Кіеў)<ref name="oliynyk"/>.

Паводле нацыянальнага складу насельніцтва пераважалі ўкраінцы (3 млн. 500 тыс. чалавек ці 75%), палякаў было 460 тыс. (10,9%), габрэяў – 330 тыс. (7,8%), беларусаў – 280 тыс. (6,6%), расейцаў – 330 тыс. (7,8%), немцаў — 3 тыс. (0,07%).<ref name="oliynyk">[http://dahmo.gov.ua/pyblication/oliynuk2.pdf Ю. В. Олійник. Нацистський окупаційний режим в генеральній окрузі «Волинь-Поділля» в документах архівних установ України] {{ref-uk}}</ref>

Генэральнай акругай кіравала [[Трэці Райх|нямецкая]] акупацыйная адміністрацыя – генэральны камісарыят. Спачатку яго месцам знаходжання быў [[Берасьце|Берасьце Літоўскі]], пасля – [[Луцак]]. Першапачаткова генэральным камісарам Валыні-Падольля быў обэргрупэнфюрэр СА Генрых Шёнэ ззь [[Калінінград|Кенігсбергу]]. Ад кастрычніка 1942 г. абавязкі генэральнага камісара Валыні-Падольля выконваў генэральны камісар генэральнай акругі Жытомір Курт Клем. Таксама да генэральнага камісарыята ўваходзіў начальнік [[СС]] і паліцыі, ім зь 1 верасьня 1941 года быў брыгадэфюрэр СС Гэрэт Корзэман, зь 1 верасьня 1942 – брыгадэфюрэр СС Вільгельм Гюнтэр, а зь 10 лютага 1944 – обэрфюрэр СС Эрнст Хартман ззь [[Пінск]]у. Начальнік СС і паліцыі Валыні спачатку знаходзіўся ў [[Берасьце|Берасьцю Літоўскім]], затым – ў [[Роўна|Роўне]] (штаб ў [[Луцак|Луцк]]у)<ref name="generalbezirk"/> .

* [http://www.dahmo.gov.ua/pyblication/Oliynuk.pdf Ю. В. Олійник. Адміністративний, судовий та поліційний апарат на окупованій території Хмельниччини] {{ref-uk}}

* [http://www.myslenedrevo.com.ua/uk/Sci/Local/Zaslav/Empires/AdminDivision.htm Єсюнін, Сергій. Адміністративно-територіяльний поділ Заславщини наприкінці XVIII – початку ХХІ ст.] {{ref-uk}}