Швэдзкая мова: розьніца паміж вэрсіямі

Змесціва выдалена Змесціва дададзена
дапаўненьне, крыніца — https://en.wikipedia.org/wiki/Swedish_language?oldid=593656406
д артаграфія
Радок 20:
|Шырыня выявы =
}}
'''Швэ́дзкая мова''' (саманазва: ''svenska'', вымаўл. {{IPA|[ˈsvɛ̂nskâ]}}) — мова ўсходняй падгрупы [[паўночнагерманскія мовы|скандынаўскай групы]], на якой размаўляюць ўу [[Швэцыя|Швэцыі]], частцы [[Фінляндыя|Фінляндыі]] і на аўтаномных [[Аляндзкія астравы|Аляндзкіх астравох]] (частка Фінляндыі). Мае афіцыйны статус у Швэцыі, а таксама ў Фінляндыі, дзе швэдзкая мова ўроўненая зь [[фінская мова|фінскай]]. Колькасьць носьбітаў паводле стану на [[2007]] год — 8,7 млн чал.<ref>{{Кніга|аўтар = Nationalencyklopedin.|частка = |загаловак = Världens 100 största språk 2007|арыгінал = |спасылка = |адказны = |выданьне = Nationalencyklopedin|месца = |выдавецтва = |год = |том = |старонкі = |старонак = |сэрыя = |isbn = |наклад = }}</ref> На цяперашні час швэдзкая мова зьяўляецца найбуйнейшай серад паўночнагерманскіх моваў паводле колькасьці носьбітаў.
 
Разам зь іншымі мовамі паўночнагерманскае групы германскае галіны моваў, швэдзкая мова зьяўляецца нашчадкам старажытнскандынаўскайстаражытнаскандынаўскай мовы — германскай мовы, якая існавала ў [[Скандынавія|Скандынавіі]] ў часы эпохі [[вікінгі|вікінгаў]]. Швэдзкая мова ў значнай ступені зьяўляецца ўзаемназразумелай зь лінгвістычна й геагарфічнагеаграфічна блізкімі мовамі, [[нарвэская мова|нарвэскай]] і [[дацкая мова|дацкай]].
 
[[Літаратурная мова]] выкарыстоўваецца большасьцю [[швэды|швэдаў]]. Структурна яна паходзіць ад цэнтральнашвэдзкіх дыялектаў, была распрацаваная ў пачатку [[20 стагодзьдзе|ХХ]] ст. Апрача літаратурнай мовы, ва ўжытку застаюцца [[дыялект]]ы, некаторыя зь якіх маюць значныя разыходжаньні ад літаратурнай мовы ў галіне [[лексыка|лексыкі]] й [[граматыка|граматыкі]] і могуць быць не заўсёды ўзаемназразумелымі зь літаратурнай швэдзкай. Гэтыя дыялекты распаўсюджаныя перадусім серад людзей зь нізкім узроўнем кантактаў па-за роднаю мясцовасьцю, яны не знаходзяцца пад пагрозаю зьнікненьня, а іх выкарыстаньне можа нават часта заахвочвацца мясцовымі ўладамі.
 
У [[марфалёгія (лінгвістыка)|марфалягічным]] дачыненьні блізкая роднаснай [[ангельская мова|ангельскай]] мове, адзначаючыся, як і ангельская, параўнальна нізкай ступеньню [[словазьмена|словазьмяненьня]]. У граматыцы адзначаюцца два граматычныя роды, два склоны й адрозьненьне між адзіночным ды множным лікам. Старыя зьвесткі адлюстроўваюць былую наяўнасьць [[назоўны склон|назоўнага]] й [[родны склон|роднага]] сконаў, а таксама рэшткі [[вінавальны склон|вінавальнага]] й [[давальны склон|давальнага]] склонаў. Прыметнікі маюць ступені параўнаньня (блізкія ангельскай мове), могуць узгадняцца паводле роду, ліку й пэўнасьці. Крытэр пэўнасьці існуе таксама й для назоўнікаў, апрача таго — вызначаныя й нявызначаныя артыклі.