Авёс пасяўны: розьніца паміж вэрсіямі

Змесціва выдалена Змесціва дададзена
Legobot (гутаркі | унёсак)
д Bot: Migrating 83 interwiki links, now provided by Wikidata on d:q12104 (translate me)
афармленьне
Радок 1:
{{Таксанамічная інфармацыя
| Назва = Авёс пасяўны
| Выява = Illustration Avena sativa0.jpg
| Подпіс да выявы = Авёс пасяўны<br />''Avena sativa''
| Надцарства =
| Царства = [[Расьліны]]
| Падцарства =
| Група =
| Разьдзел =
| Падразьдзел =
| Надтып =
| Тып =
| Падтып =
| Нададдзел =
| Аддзел = [[Кветкавыя расьліны|Кветкавыя]]
| Пададдзел =
| Надкляса =
| Кляса = [[Аднадольныя]]
| Падкляса =
| Інфракляса =
| Надатрад =
| Надпарадак =
| Атрад =
| Парадак = [[Метлюжкакветныя]]
| Падатрад =
| Падпарадак =
| Інфраатрад =
| Інфрапарадак =
| Надсямейства =
| Сямейства = [[КаласьнічныяМетлюжковыя]]
| Падсямейства =
| Трыба =
| Падтрыба =
| Род = [[Аднагадовыя травяністыяАвёс]]
| Падрод =
| Сэкцыя =
| Від = '''Авёс пасяўны'''
| Віды =
| Падвід = пасяўны
| Падвіды =
| Бяз рангу =
| Лацінская назва = Avena sativa
| Даччыныя таксоны =
| Назва разьдзелу даччыных таксонаў =
| Мапа =
| Шырыня мапы =
| Подпіс мапы =
| Commons = Category:Avena sativa
| ITIS =
| NCBI =
}}
'''Авёс пасяўны''' ({{мова-la|Avena sativa}}) — род аднагадовых травяністых расьлінаў сямейства каласьнічных[[метлюжковыя|метлюжковых]]. Каштоўная кармавая й харчовая культура.
 
== Гісторыя ==
[[Авёс]] пасяўны вырошчваецца з 2 стагодзьдзя да н. э., на тэрыторыі [[Беларусь|Беларусі]] з'явіўсязьявіўся ў 7 стагодзьдзі н. э. Спачатку быў пустазельлем у пасевах [[пшаніца|пшаніцы]], [[Ячмень|ячменю]] й іншых кульутрных расьлін.<ref name="enc">Г.А. Кім, Ф. І. Фамінчык. Авёс // Энцыклапедыя прыроды Беларусі: у 5 т. Т. 1: Ааліты ― Гасцінец / Рэдкал.: І. П. Шамякін (галоўны рэдактар) і інш. — Мн.: БелСЭ, 1983. — 574 с.: іл. — С. 23</ref> Пры пашырэньні на поўдзень як больш халадаўстойлівы стаў ужывацца ў чыстых пасевах.
Спачатку быў пустазельлем у пасевах [[пшаніца|пшаніцы]], [[Ячмень|ячменю]] й іншых кульутрных расьлін.<ref name="enc">Г.А. Кім, Ф. І. Фамінчык. Авёс // Энцыклапедыя прыроды Беларусі: у 5 т. Т. 1: Ааліты ― Гасцінец / Рэдкал.: І. П. Шамякін (галоўны рэдактар) і інш. — Мн.: БелСЭ, 1983. — 574 с.: іл. — С. 23</ref> Пры пашырэньні на [[Поўдзень]] як больш халодаўстойлівы стаў ужывацца ў чыстых пасевах.
 
== Біялёгія ==
Расьліна добра расьце на аэраваных дзярнова-падзолістых супяшчаных і лёгкасугліністых [[глеба]]х. У севазваротах сеецца пасьля ўгноенных азімых [[збожжа]]вых, [[лён]]у, зернебабовых і прапашных культураў.
 
* Тэрміны сяўбы самыя раньнія - як толькі пасьпее глеба.
* Спосаб сяўбы - вузкарадковы.
* Сярэдняя [[ўраджайнасьць]] - 2,3-23—2,5 т/га (найвялікшае - 7 т/га).<ref name="enc"/>
 
На значных плошчах высяваецца на корм у сумесі з лубімам, вікай, [[гарох]]ам і іншымі культурамі.
Радок 85 ⟶ 84:
== Вонкавы выгляд ==
Вышыня расьліны 70 – 11070—110 см. [[Вэгетацыйны пэрыяд]] 85 – 11585—115 сутак. Самаапыляльнік. Вільгацелюбівая, непатрабавальная да цяпла расьліна: усходы пераносяць кароткатэрміновыя замаразкі да -7С - -8С. Квіце ў [[ліпень|ліпені]].<ref name="enc"/>
 
== Уласьцівасьці ==
[[Зерне]] мае [[бялок|бялку]] 9%-15—15,7%, [[крухмал]]у 21%-25—25%, [[абалоніна|абалоніны]] 7%-24—24%, [[тлушч]]у 2%-11—11%, вітаміны й [[мінэральныя солі]].<ref name="enc"/>
 
== Выкарыстаньне ==
Зерне перапрацоўваюць на [[крупа|крупы]], [[мука|муку]], [[талакно]]. Аўсяную салому, зялёную масу, [[сена]], сілас скормліваюць жывёле.
 
Пажыўнасьць 1 кг зерня аўса прынята за кармавую адзінку.
 
== Крыніцы ==
{{ЗноскіКрыніцы}}
 
== Вонкавыя спасылкі ==
{{Commons|Category:Avena}}
 
[[Катэгорыя:Зерневыя культуры]]
[[Катэгорыя:РасьліныМетлюжковыя]]
[[Катэгорыя:Вікіпэдыя:Істотныя артыкулы]]