Тарас Шаўчэнка: розьніца паміж вэрсіямі

Змесціва выдалена Змесціва дададзена
д {{Бібліяінфармацыя}}
W (гутаркі | унёсак)
д +шаблён, be
Радок 1:
{{Бяз карткі|Пісьменьнік}}
[[Файл:Taras Shevchenko selfportrait oil 1840.jpg|thumb|]]
|Імя = Тарас Шаўчэнка
|Арыгінал імя = {{мова-uk|Тарас Григорович Шевченко|скарочана}}
[[Файл:|Партрэт = Taras Shevchenko selfportrait oil 1840.jpg|thumb|]]
|Памер = 200пкс
|Апісаньне = [[Аўтапартрэт]], 1840 г.
|Імя пры нараджэньні = Тара́с Рыго́равіч Шаўчэ́нка
|Псэўданімы = Кабза́р
|Дата нараджэньня = {{Нарадзіўся|25|2|1814|0|1}}
|Месца нараджэньня = [[сяло]] [[Морынцы]], [[Кіеўская губэрня]], [[Расейская імпэрыя]]
|Дата сьмерці = {{Памёр|26|2|1861}}
|Месца сьмерці = [[Санкт-Пецярбург]], Расейская імпэрыя
|Грамадзянства = Расейская імпэрыя
|Род дзейнасьці = Мастак
|Гады актыўнасьці = [[1836]]—[[1856]]
|Напрамак =
|Жанр = [[Паэзія]], [[аповесьць]]
|Мова = [[Украінская мова|Украінская]]
|Мова2 = [[Расейская мова|расейская]]
|Дэбют =
|Значныя творы = [[Баляда]] «[[Сурочаная]]» ([[1837]]), [[паэма]] «[[Наймічка]]» ([[1845]]), аповесьць «Княгіня» ([[1847]])
|Прэміі =
|Узнагароды =
|Подпіс = Taras_Shevchenko%E2%80%99s_signature.gif
|Апісаньне подпісу =
|ВікіКрыніца =
|ВікіКрыніца пераклады на беларускую =
|commons = Category:Taras_Shevchenko
|Палічка = http://www.knihi.com/Taras_Saucenka
|Камунікат =
|Сайт =
}}
[[Файл:D002.JPG|міні|Тарас Шаўчэнка на купюры наміналам 100 украінскіх грыўняў]]
[[Файл:50 PMR 2000 ruble obverse.jpg|міні|300пкс|50 рублёў [[Прыднястроўе|ПМР]] з выявай Тараса Шаўчэнкі]]
'''Тара́с Рыго́равіч Шаўчэ́нка''' ({{мова-uk|Тарас Григоровичстар. Шевченко}};ст. [[9 сакавіка]] [[1814]] — [[10 сакавіка]] [[1861]]) — выбітны ўкраінскі мастак, літаратар.
{{Бяз карткі|Пісьменьнік}}
'''Тара́с Рыго́равіч Шаўчэ́нка''' ({{мова-uk|Тарас Григорович Шевченко}}; [[9 сакавіка]] [[1814]] — [[10 сакавіка]] [[1861]]) — выбітны ўкраінскі мастак, літаратар.
 
Аб’яднаўшы ў сваіх паэтычных творах жывую размоўную мову са сродкамі кніжнае мовы, Шаўчэнка ўзьнёс украінскую літаратурную мову на новы, якасна болей высокі ўзровень. Шырока карыстаючыся лексыкаю розных галінаў навукі й мастацтва, Шаўчэнка фактычна заклаў падмурак тэрміналягізацыі ўкраінскае лексыкі.
Радок 11 ⟶ 41:
 
== Творчасьць ==
[[File:Shevchenko Taras.jpg|міні|240пкс|left|Скульптура пісьменьніка ў Луганскім нацыянальным універсітэце імя Тараса Шаўчэнкі (скульптар [[Мікалай Гаўрылавіч Шмацько]])]]
 
Пісаць пачаў каля 1836-37. Выдаў зборнік «Кабзар» (1840). Творы Тараса Шаўчэнкі прасякнутыя любоўю да радзімы, напісаныя народнай мовай, вызначаюцца блізкасьцю да фальклёру, разнастайнасьцю рытмаў, мэлядычнасьцю. У раньняй творчасьці (вершы, баляды, паэмы «Кацярына», 1838, «[[Гайдамакі]]», 1841; драма «[[Назар Стадоля]]», 1843) спалучэньне [[рамантызм]]у з рэалістычнымі тэндэнцыямі. У паэме «Наймічка» (1845) стварыў яркі драматычны вобраз жанчыны-[[маці]]. У паэмах «Сон» (1844), «Каўказ», «Ератык» (абедзьве 1845), «Нэафіты» (1857), цыклах «У каземаце» (1847), «Цары» (1848), паэзіі пэрыяду ссылкі, аповесьцях «Княгіня» (1853) і «Музыка» (1855) рэвалюцыйныя і антыпрыгонніцкія матывы. Аўтар паэмаў «Сьляпая» (1842), «Князёўна» (1847), «Марына» (1848), «Юродзівы» (1857), «Марыя» (1859), баляды «Сурочаная» (1837), [[трыпціх]]а «Доля», «Муза», «Слава» (1858), аповесьцяў «Варнак» (1845), «Няшчасны», «Капітанша», «Блізьняты» (усе 1855), «Мастак» (1856), «Прагулка з задавальненьнем і не без маралі» (1856-58). Многія вершы сталі народнымі песьнямі.
 
[[Image:Image-Shevchenko Kateryna Olia 1842 large.jpg|міні|Кацярына (алей, 1842)]]
Тарас Шаўчэнка — заснавальнік рэалістычнага кірунку ва ўкраінскім выяўленчым мастацтве. Майстар партрэта, гістарычных і жанравых кампазіцыяў, ілюстрацыяў, натурных замалёвак, [[афорт]]аў («Аўтапартрэт», 1840-41; «Кацярына», 1842; сэрыя афортаў «Жывапісная Ўкраіна», выд. 1844). За працы ў галіне гравюры атрымаў званьне [[акадэмік]]а (1860). Яго мастацкая спадчына прасякнута народнасьцю, сацыяльнай накіраванасьцю, гуманістычным [[патас]]ам.
 
У сваёй творчасці выразіў думкі і настроі, якія былі важнымі ў жыцьці ўкраінцаў у той час. Яго творчасьць знайшла водгук у сэрцах людзей, аб чым сьведчыць тое, што ў другой палове XIX і на пачатку XX ст. ці не адзінаю кніжкаю ў большасьці вясковых хат Украіны быў «[[Кабзар]]», вершы зь яго вучылі напамяць, па яму вучыліся чытаць. У той час творы Шаўчэнкі аб'ядналі ўкраінскі народ, асабліва жыхароў [[Левабярэжная Ўкраіна|Левабярэжнай Украіны]].
 
«Заповіт», адзін з самых вядомых вершаў, беларускай моваю (пераклад [[Янка Купала|Янкі Купалы]]):
Радок 46 ⟶ 84:
 
== Вонкавыя спасылкі ==
{{Commons|Category:Taras Shevchenko}}
* [http://www.kingofmarble-shmatko.com/w83z.html Т. Р. Шаўчэнка (Уральскі мармур 0,38x0,35x1,38). Аўтар — вядомы ўкраінскі скульптар Мікалай Шмацько]
* [http://knihi.com/Taras_Saucenka/ Творы на беларускай палічцы]