Правапіс: розьніца паміж вэрсіямі
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
д выдаленая Катэгорыя:Мовазнаўства; дададзеная Катэгорыя:Правапіс з дапамогай HotCat |
|||
Радок 1:
'''Пра́вапіс''' (таксама '''артаграфія
Звычайна прызнаным зьяўляецца правапіс, які замацавала адпаведная дзяржаўная навуковая ўстанова (у [[Беларусь|Беларусі]] [[Інстытут мовазнаўства НАН]]) альбо аўтарытэтны навуковец, альбо той правапіс, якім карыстаецца значная частка носьбітаў [[мова|мовы]].
Правапіс замацоўваецца на аснове пэўных прынцыпаў, якія зьвязаныя з рознымі сфэрамі пісьмовай практыкі: [[пунктуацыя]], вялікія і малыя [[літара|літары]], разьдзельнае і зьлітнае напісаньне [[слова]]ў, запіс [[гук (мовазнаўства)|гукаў]] і іншыя.
Правапісы канкрэтных моваў клясыфікуюць галоўным чынам паводле спосабу запісу гукаў. Правапіс канкрэтнай мовы практычна ніколі не бывае заснаваны на адным такім спосабе (прынцыпе). Але зь некалькіх прынцыпаў адзін як правіла пераважае, паводле яго правапіс і набывае сваю характарыстыку. ▼
▲Правапісы канкрэтных моваў клясыфікуюць галоўным чынам паводле спосабу запісу гукаў. Правапіс канкрэтнай мовы практычна ніколі не бывае заснаваны на адным такім спосабе (прынцыпе). Але зь некалькіх прынцыпаў адзін як правіла пераважае, паводле яго правапіс і набывае сваю характарыстыку.
== Прынцыпы правапісу ==
=== [[фанэтыка|Фанэтычны]] прынцып ===
Паводле гэтага правіла гукі мусілі б запісвацца дакладна так, як вымаўляюцца. Гэта значыць, што, напрыклад, слова
=== [[фаналёгія|Фаналягічны]] прынцып ===
Калі ў мовазнаўстве не былі адасобленыя фанэтыка і фаналёгія, правапісы, якія былі арганізаваныя паводле фаналягічных прынцыпаў, называлі фанэтычнымі. Фаналёгія займаецца не гукамі ў іхнім фізычным выражэньні, а гукамі, якія існуюць у сьвядомасьці маўленцы пэўнай мовы. Гэтыя абагульненыя гукі называюцца [[фанэма
=== [[марфалёгія|Марфалягічны]] прынцып ===
Паводле гэтага прынцыпу запісваюцца ня тыя фанэмы, якія сапраўды вымаўляюцца, а тыя, якія на іхнім месцы вымаўляліся ў асноўнай форме слова альбо ў вытворным слове. Напрыклад, у слове
=== Этымалягічны прынцып ===
Гэты прынцып таксама дасюль не пераважаў ні ў водным правапісе. Гэты прынцып —
==
* [[Беларускі правапіс]]
|