|
|ВікіКрыніца-тэкст =
}}
'''«Хо́біт, або́ Туды́ й наза́д»''' ({{Мова-en|The Hobbit, or There and Back Again}}) — [[Дзіцячая літаратура|дзіцячы]] [[фэнтэзі]]йны [[раман]] ангельскага пісьменьніка [[Дж. Р. Р. Толкін]]а, апублікаваны 21 верасьня 1937. Кніга атрымала прызнаньне і лічыцца клясыкай дзіцячае літаратуры. Галоўны пэрсанаж твору — [[хобіт]] [[Більба Торбінс|Більба]], які ўдзельнічае ў выправе [[Гном (Міжзем’е)|гномаў]] па скарбы, ахоўваныяякія ахоўвае [[Цмок (Міжзем’е)|цмокамцмок]] па ймю [[Смог (Міжзем’е)|Смог]]. Прайшоўшы праз розныя выпрабаваньні і пабачыўшы дзівосы сьвету, Більба становіцца дасьведчаным, мужным ды адважным. Мноства сустрэтых ім на шляхударозе пэрсанажаў сыходзяцца зноў у [[Бітва пяці войскаў|заключнай бітве]] дзеля перамогі над злом. Цэнтральнай тэмай раману зьяўляюцца пэрсанальнае разьвіцьцё і гераізм.
Уражаны посьпехам «Хобіту», выдавец запатрабаваў ад аўтара працягу, і Толкін пачаў працу над «[[Уладар пярсьцёнкаў|Уладаром пярсьцёнкаў]]», падчасу час якой уносіў у «Хобіта» пэўныя зьмяненьні дзеля іхняе большае адпаведнасьці. Гэтыя значныя зьмены былі ўключаныя ў другое выданьне раману, наступныя выданьні таксама выдаваліся з папраўкамі, аднак ужо нязначнымі.
Па матывахПаводле «ХобітуХобіта» былі створаныяствораны сцэнічныя, тэле-, кіна- і радыёадаптацыі, настольныя і відэагульні.
== Сюжэт ==
[[Гэндальф]] заваблівае [[Більба Торбінс]]а ў склад купкісуполкі гномаў на чале з [[Торын Дубатарч|Торынам Дубатарчам]], якія маюць намер адваяваць Самотную горугару зь ейнымі скарбамі, якая ахоўваецца [[Цмок (Міжзем’е)|цмокам]] [[Смог (Міжзем’е)|Смог]]ам. Задача Більба ў выправе — выконваць ролю злодзея, бо ён здольны красьціся цішэй за гномаў. Ня верачы сваім словам, Більба пагаджаецца, абражаны недаверам гномаў.
Першым выпрабаваньнем на іхнім шляху стала сустрэча з [[Троль (Міжзем’е)|тролямі]], уратавацца ад якіх гномы здолелі толькі дзякуючы Гэндальфавай дапамозе. У [[Долы Яр|Долым Яры]] [[Эльранд]] расшыфроўваеразгадвае мапу гары, тлумачачы, што існуе сакрэтны праход да пячораў. Трапіўшы ў [[Туманныя горы]], яны былі спайманыя [[гоблін]]амі ды апынуліся глыбока ў падзямельлях. Гэндальф выратаваў іх і тут, аднак падчас уцёкаў вонкі Більба адстаў і, блукаючы ў тунэлях, знайшоў [[Адзіны пярсьцёнак|загадкавы пярсьцёнак]]. Спаткаўшы [[Глыкс]]а, ён просіць таго дапамогі, аднак Глыкс прапануе яму паразьвязваць загадкі. Калі пераможа Більба, тады Глыкс абяцае вывесьці яго вонкі; у супрацьлеглым выпадку ж Більба будзе зьедзены. З дапамогаю пярсьцёнка, які можа рабіць носьбіта [[Нябачнасьць|нябачным]], Більба ўцякае і даганяе гномаў. За кампаніяй гоняцца горныя оркі на [[варг]]ах, аднак вандроўнікаў уратоўваюць [[арлы (Міжзем’е)|арлы]].
Пэўны час пана дарозешляху да [[Ліхалесьсе|Ліхалесься]] ім дапамагае пярэварацень [[Бэарн]], аднак у цёмны лес яны ўваходзяць безь ягоных поні і бяз Гэндальфа. У Ліхалесьсі Більба ўратоўвае гномаў ад [[Сьпіс жывёлаў Міжзем’я|гіганцкіх павукоў]], а пасьля з падзямельляў [[Лясныя эльфы (Міжзем’е)|лясных эльфаў]]. На іхнім шляху да Самотнае гары знаходзіцца [[Эсгарот|места пасярод возера]], насельнікі якога бачаць у гномах выканаўцаў даўняга прароцтва пра зьнішчэньне Смога.
Кампанія дасягае Самотнае гары і адшуквае сакрэтныя дзьверы; Більба дасьледуе цмокава логава, дзе выкрадае вялікі кубак і выяўляе прарэху ў цмокавай скуры. Смог, вырашыўшы, што госьці прыйшлі з Азёрнага места, вырашае зьнішчыць яго. Аднак [[дрозд]], што пачуў Більбаў расповед пра неабароненае месца на цмокавым бруху, паведамляе пра гэта аднаму з абаронцаў горада [[Бард Лучнік|Барду]], які забівае Смога трапным стрэлам.
|
