Русінская мова: розьніца паміж вэрсіямі

Змесціва выдалена Змесціва дададзена
Няма апісаньня зьменаў
д стыль
Радок 16:
|Код па SIL =
}}
'''Русінская мова''' (карпатаруская мова) або русінскія мовы зьяўляюцца сукупнасьцю разнастайных дыялектных, наддыялектных і літаратурна-моўных утварэньняў, якія існуюць або існавалі сярод [[Русіны (этнічная група)|русінскага этнасу]] як на яго спрадвечных землях у Прыкарпацьці, Заходняй Украіне, ЦсходняйУсходняй Славаччыне, так ў і раёнах кампактнага пражываньня на тэрыторыі Ваяводзіны ў Сэрбіі, і збольшага ў Славоніі ў Харватыі, у Вугоршчыне, у Румыніі і ў Польшчы, а таксама ў ЗША і Канадзе.<ref name=inter_konferencia>[http://www.philol.msu.ru/~slavphil/books/30_10_2001.pdf Cерболужицкий (серболужицкие) и русинский(русинские)языки: к проблематике их сравнительно-исторической синхронности и общности. В сборнике: Исследование языков в русле традиций сравнительно-исторического и сопоставительного языкознания], инф. материалы и тезисы докладов, Москва, издательство МГУ, 2001, ISBN 5-211-04448-7</ref> Лінгвісты маюць розныя меркаваньні адносна таго, ці зьяўляецца русінская мова асобнай усходне-славянскай мовай<ref>http://www.philology.ru/linguistics3/musorin-06b.htm</ref>, або дыялектам [[украінская мова|украінскай мовы]]. Распаўсюджаная ў [[Закарпацкая вобласьць|Закарпацкай вобласьці]] [[Украіна|Ўкраіны]] (6724 носьбітаў па перапісе 2001 году<ref name=rusyn-ukr>[http://2001.ukrcensus.gov.ua/results/nationality_population/nationality_popul2/select_5/?data1=1&box=5.5W&rz=1_1&rz_b=2_1&k_t=21&botton=cens_db Чисельність осіб окремих етнографічних груп украінського етносу та їх рідна мова, Закарпатьска область]</ref>), а таксама на ўсходзе [[Славаччына|Славаччыны]] (каля 20 тысяч носьбітаў і 24 тысячы, якія назвалі нацыянальнасьць — русін, перапісы 1991 і 2001 гг.<ref name=rusyn-sk>[http://portal.statistics.sk/files/Sekcie/sek_600/Demografia/SODB/Tabulky/Tabulky_AJ_SODB/tab11.pdf Statistical Office of the Slovak Republic. "Population and Housing Census 2001: Table 11. Resident population by nationality - 2001, 1991]</ref>), у [[Польшча|Польшчы]], [[Вугоршчына|Вугоршчыне]], [[Румынія|Румыніі]], [[Харватыя|Харватыі]] і [[Сэрбія|сэрбскім]] аўтаномным краі [[Ваяводзіна]].<ref name=rusyn-sr>[http://webrzs.stat.gov.rs/axd/Zip/VJN3.pdf Афіцыйны перапіс 2002 г., Сэрбія]</ref>
 
== Гісторыя ==
Радок 30:
 
=== Прызнаньне мовы ===
У [[СССР]] русінская мова разглядаўсяразглядалася як дыялект [[украінская мова|украінскай мовы]]. Той жа афіцыйны падыход ужываецца да ягояе ў цяперашні час ва [[Украіна|Ўкраіне]]. Большасьць украінскіх навукоўцаў выступае супраць прызнаньня русінскай мовы як асобнай.
 
Першай краінай, якая прызнала русінскую мову афіцыйнай, была былая [[Югаславія]] (''гл. таксама'' [[Панонскія русіны]]). У [[1995]] [[Славаччына]] таксама прызнала русінскую мовай нацыянальнай меншасьці, але афіцыйнай мовай у Славаччыне яна не зьяўляецца. Некаторыя дакумэнты (напрыклад, напамінкі выбарнікам) у Славаччыне ўтрымоўваюць часткі на русінскай мове нараўне зь літаратурнай украінскай, вугорскай, цыганскай, нямецкай і ангельскай. У некаторых [[Сьпіс славацка-русінскіх назваў населеных пунктаў|славацка-русінскіх населеных пунктаў]], прысутнічаюць дзьвюхмоўныя шыльды (напрыклад, [[Медзілаборцэ]]).<ref>[http://www.iabsi.com/gen/public/settlements/images/Ulic/Ulic%20Postcard%202.jpg гл. прыклад 1]</ref><ref>[http://www.iabsi.com/gen/public/settlements/images/Dobroslava%20Slovakia%20Oct%202003%20chubak.jpg гл. прыклад 2]</ref>