Вікіпэдыя

Граматыка: розьніца паміж вэрсіямі

Інтэрактыўны прагляд гісторыі
← Папярэдняя зьменаНаступная зьмена →
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
ВізуальнаВікіразметка
Lš-k. (гутаркі | унёсак)
13 332 праўкі
д Typo fixing using AWB
Dymitr (гутаркі | унёсак)
61 253 праўкі
https://uk.wikipedia.org/w/index.php?title=Граматика&oldid=13643330
Радок 1:
[[Файл:Grammatica slovenska.png|міні|220пкс|Граматыка [[1618]] году]]
'''Грама́тыка''' — разьдзел [[лінгвістыкамовазнаўства|лінгвістыкі]], што займаецца вывучэньнем і апісаньнем будовы [[слова]]ў ([[словаўтварэньне]]) і словазьмяненьняў ([[марфалёгія]]), відаў [[словазлучэньне|словазлучэньняў]] і тыпаў сказаў (сынтаксыс[[сынтаксіс]]). Граматыка, як будова мовы, зьяўляецца характэрнай для пэўнай мовы сукупнасьцю правілаў па якіх словы аб’ядноўваюцца ў зьмястоўныя фразы й [[сказ]]ы, якія пры гэтым залежаць ад функцыі й формаў сказаў, а таксама правілаў стварэньня словаў. У граматыцы мовы вылучаюць марфалягічныя адзінкі, катэгорыі й формы, сынтаксічныя адзінкі й катэгорыі, а таксама словаўтваральныя адзінкі й спосабы словаўтварэньня. Граматыка канкрэтнай мовы ў адрозьненьне ад ейнай [[лексыка|лексыкі]] адносна стабільная, аднак і яна зьмяняецца зь цягам часу пад уплывам розных фактараў паводле агульных законах разьвіцьця мовы.
 
Граматыка, як навука пра граматычны лад мовы, вывучае агульныя заканамернасьці граматык розных канкрэтных моваў і адрозьненьні паміж імі. Яна складаецца з двух разьдзелаў: марфалёгіі й сынтаксісу. Некаторыя навукоўцы адносяць да граматыцы таксама разьдзел словаўтварэньня, у прыватнасьці пытаньне пра спосабы марфалягічнага словаўтварэньня — [[афіксацыя]] й [[асноваскладаньня]], — цесна зьвязваюцца з вучэньнем аб чысьціны мовы. Цэнтральным у граматыцы ёсць вучэньне пра [[граматычнае значэньне|граматычныя значэньні]], [[граматычная форма|граматычныя формы]] й [[граматычная катэгорыя|граматычныя катэгорыі]].
Сукупнасьць правілаў зьмены [[слова]]ў і іх спалучэньня ў [[сказ]]ы таксама завецца ''граматыкай''; яна супрацьпастаўляецца [[слоўнік]]у. Гэтае мноства правілаў (як і [[слоўнік]]) можа быць прадстаўлена ў выглядзе [[тэкст]]у (апісальнага або навучальнага) (напрыклад: ''«Граматыка мовы ...»''.)▼
 
У ''граматыцы'' як навуцы вылучаюць:▼
▲Сукупнасьць правілаў зьмены [[слова]]ў і іхіхнага спалучэньня ў [[сказ]]ы таксама завецца ''граматыкай''; яна супрацьпастаўляецца [[слоўнік]]у. Гэтае мноства правілаў (як і [[слоўнік]]) можа быць прадстаўлена ў выглядзе [[тэкст]]у (апісальнага або навучальнага) (напрыклад: ''«Граматыка мовы ...»''.)
* ''гістарычную граматыку'' — [[навука|навуку]], якая вывучае будову [[слова]], словазлучэньні й [[сказ]]ы ў разьвіцьці, праз параўнаньне розных этапаў гісторыі [[мова|мовы]]▼
 
* ''апісальную граматыку'' — [[навука|навуку]], якая вывучае будову [[слова]], словазлучэньні й [[сказ]]ы ў сынхронным пляне.▼
▲У ''граматыцы'' як навуцы вылучаюць:
Тэрмін ''«граматыка»'' часам можа ўжывацца як эквівалентны тэрміну ''«[[марфалёгія]]»'' .▼
▲* ''гістарычную граматыку'' — [[навука|навуку]], якая вывучае будову [[слова]], словазлучэньні й [[сказ]]ысказы ў разьвіцьці, праз параўнаньне розных этапаў гісторыі [[мова|мовы]]
▲* ''апісальную граматыку'' — [[навука|навуку]], якая вывучае будову [[слова]], словазлучэньні й [[сказ]]ысказы ў сынхронным пляне.
 
▲Тэрмін ''«граматыка»'' часам можа ўжывацца як эквівалентны тэрміну ''«[[марфалёгія]]»'' .
 
== Глядзіце таксама ==
* [[Беларускі клясычны правапіс]]
 
== Вонкавыя спасылкі ==
{{Commonscat|Grammar}}
* [http://knihi.com/storage/pravapis2005.html Беларускі клясычны правапіс]
* [http://knihi.com/Branislau_Taraskievic/Bielaruskaja_hramatyka_dla_skol.html Беларуская граматыка для школ]. Браніслаў Тарашкевіч
* [http://thepointjournal.com/fa/library/blr-grammar.pdf Граматыка беларускае мовы] Янкі Станкевіча
* [http://mova.na.by/mova/hramatyka.html Беларуская мова: граматыка і сынтаксыс]
 
[[Катэгорыя:Мовазнаўства]]
Атрымана з «https://be-tarask.wikipedia.org/wiki/Граматыка»