Фэрдынанд II (кароль Арагону): розьніца паміж вэрсіямі
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
д Red Winged Duck перанёс старонку Фэрдынанд II (кароль Арагона) у Фэрдынанд II (кароль Арагону): артаграфія |
артыкул перанесены |
||
Радок 1:
{{Артаграфія}}
[[Файл:FerdinandIIA.jpg|міні|215пкс|Фэрдынанд II]]
'''Фэрдынанд ІІ''' «Каталіцкі» ({{мова-es|Fernando II de Aragón y V de Castilla «el Católico»}}, {{мова-ca|Ferran II d'Aragó «el Catòlic»}}, [[Арагонская мова|па-арагонску]]: Ferrando II d'Aragón «lo Catolico»; [[10 сакавіка]] [[1452]] — [[23 студзеня]] [[1516]]) — быў каралём [[Арагонія|Арагоніі]] (1479—1516), [[Сыцылія|Сыцыліі]] (1468—1516), [[Нэапаль|Нэапалю]] (1504—1516), [[Валенсія|Вaленсіі]], [[Сардынія|Сардыніі]] ды [[Навара|Навары]], [[граф Барсэлёнскі|графам Барсэлёнскім]], праз сваю жонку дэ-юрэ [[кароль Кастыліі|каралём Кастыліі]] (1474—1504) і рэгентам і сапраўдным гаспадаром гэтай краіны з 1508 году да сваёй сьмерці ў імя сваёй псыхічна неўраўнаважанае дачкі [[Хуана I
== Біяграфія ==
Фэрдынанд быў сынам [[Ян ІІ Арагонскі|Яна ІІ Арагонскага]] (чыя
Першае
Пазьнейшая частка жыцьця Фэрдынанда была па большасьці занята барацьбой з каралямі Францыі за кантроль над Італіяй пад час, так званых, [[Італьянскія войны|Італьянскіх войнаў]]. У 1494 годзе, [[Карл VІІІ, кароль Францыі]], ўварваўся ў Італію і выгнаў [[Альфонс ІІ|Альфонса ІІ]] (які быў стрыечным братам Фэрдынанда і прыёмным сынам Фэрдынандавай сястры) з трона Неапаля. Фэрдынанд уступіў у хаўрус з некаторымі італьянскімі гаспадарамі і з імпэратарам [[Максыміліян I Габсбург|Максыміліянам І]] і пасьпяхова выбіў французаў ў [[1496]] годзе, пасадзіўшы на неапалітанскі трон [[Фэрдынанд II|Фэрдынанда ІІ]], сына караля Альфонса. У [[1501]] годзе, пасьля сьмерці Фэрдынанда Неапалітанскага і уступленьня на трон яго дзядзькі [[Фрэдэрык]]а, Фэрдынанд Арагонскі падпісаў пагадненьне з наступнікам Карла VІІІ, [[Людовік ХІІ (кароль Францыі)|Людовікам ХІІ]], які толькі што пасьпяхова адстаяў свае прэтэнзіі на [[Міланскае герцагства]], аб падзеле Неапалітанскіх уладаньняў. Паводле гэтага дакуманта [[Кампанія]] і [[Абруццы]], якая уключае ў сябе сам [[Неапаль]], мусілі адысьці да французаў, у той час калі [[Апулія]] і [[Калябрыя]] мусілі застацца за Фэрдынандам. Неўзабаве дамова развалілася на часткі, і на працягу некалькіх наступных гадоў найлепшы генэрал Фэрдынанда, [[Ганзала Фернандэс де Кордаба]], веў вайну супраць французаў, захапіўшы Неапаль у [[1504]] годзе. Яшчэ адзін менш знакаміты "захоп" адбыўся ў [[1503]] годзе, калі [[Андрэас Палеолаг]], de jure [[імпэратар]] [[Усходняя Рымская імпэрыя|Усходняе Рымскае імпэрыі]] зрабіў сваімі спадкаемцамі Фэрдынанда ды Ізабэлу. Такім чынам Фэрдынанд стаў de jure усходнерымскім імпэратарам.
== Па сьмерці Ізабэлы ==
Пасьля сьмерці Ізабэлы яе каралеўства перайшло да іх дачкі [[Хуана I
Фэрдынанд не пагаджаўся з палітыкай, якую праводзіў Філіп. У 1505 годзе Фэрдынанд ізноў ажаніўся на [[Жэрмэн дэ Фуа]], пра-праўнучке яго зводнае сястры [[Элеянора Наварская|каралевы Элеяноры Наварскае]], спадзяючыся мець дзіця мужскога полу, каб, такім чыман, разьяднаць Кастылію ды Арагон, і адмовуць Філіпу ў будучай магчымасьці караляваньня ў Арагоне, а таксама закласьці падмурак прэтэнзіяў на землі наварскае кароны.
Радок 19 ⟶ 17:
У 1508 годзе ў [[Італія|Італіі]] ізноў выбухнула вайна - гэтым разам з [[Вэнэцыя]]й, супраць якой аб'ядналіся усе дзяржавы паўвыспы, разам з [[Людовік XII (кароль Францыі)|Людовікам XII]], Фэрдынандам, [[Максімілян I Габсбург|Максімілянам І]] ды [[Юлі II (папа рымскі)|Папам Юліям ІІ]], ў так званай [[Ліга Камбрэ|Лізе Камбрэ]]. Нягледзячы на тое, што французы здолелі атрымаць перамогу на вэнэцыянцамі ў [[бітва пры Аньядэлла|бітве пры Аньядэлла]], Ліга неўзабаве развалілася з-за падозраньняў якія мелі Папа і Фэрдынанд наконд намераў французаў. У гэтых варунках была сфармаваная [[Сьвятая Ліга]], у якую таксама увайшлі ўсе дзяржавы, але гэтым часам яна была скіраваная супраць [[Францыя|Францыі]].
У
Фэрдынанд памёр у [[1516]] годзе ў мястэчку Мадрыгалеха, [[Карсэрэс]], [[Экстрэмадура]], [[Гішпанія]].
== Спадчына ==
Фэрдынанд меў славу вельмі прадбачлівага і бязьлітаснага палітыка. Адным зь першых ён зразумеў моц і патанцыял
== Вонкавыя спасылкі ==
|