Этыка: розьніца паміж вэрсіямі

Змесціва выдалена Змесціва дададзена
Legobot (гутаркі | унёсак)
д Bot: Migrating 97 interwiki links, now provided by Wikidata on d:q9465 (translate me)
Dymitr (гутаркі | унёсак)
-en, -de, -fr, -ru
Радок 1:
'''Этыка''' ({{langмова-el|ἠθικόν}}, ад стараж.-грэчгрэцк. ''ἦθος'' — этас, «нораў, звычай») — [[філязофія|філязофскае]] дасьледваньне сутнасьці, мэтаў і прычынаў [[мараль|маралі]] і [[маральнасьць|маральнасьці]]. Вывучэньне маралі як адной з формаў грамадзкай сьвядомасьці, ейнай сутнасьці і законах разьвіцьця, ролі ў грамадзкім жыцьці. Этыка зьяўляецца дадаткам да [[эстэтыка|эстэтыкі]] ў філязофіі галіны [[аксіялёгія|аксіялёгіі]]. У філязофіі этыка вывучае маральныя паводзіны ў арганізьме чалавека і як слушна трэба дзейнічаць. Этыку і вытворныя ад яе дысцыпліны, як то прававая, палітычная і сацыяльная філязофія, таксама называюць «практычнай філязофіяй», таму што яна мае справу з чалавечай дзейнасьцю, у адрозьненьне ад «тэарэтычнай філязофіі», да якой адносяцца [[лёгіка]], [[гнасэалёгія]] і [[мэтафізыка]], якія лічацца клясычнымі дысцыплінамі.
 
Існуюць розныя формы этыкі, якія адрозьніваюцца паводле ступені супольнасьці, напрыклад, прыкладная этыкі ня мае ступені агульнасьці з агульнай этыкай. Яны таксама адрозьніваюцца аб’ектам вывучэньня, то бок існуюць такія галіны этыкі, як то біяэтыка, экалягічная этыка, дзелавая этыка і кампутарная этыка, або адрозьніваюцца [[культура|культурным]] фондам, то бок вылучаюць грамадзкую, рэлігійную этыку, этыку канкрэтнай традыцыі краіны, сацыяльнай групы або ідэалягічнай сыстэмы. Тэрмін ўпершыню ўжытыбыў ужыты [[Арыстотэль|Арыстотэлем]] як абазначэньне асаблівай галіны дасьледваньня «практычнай» філязофіі, якая спрабуе адказаць на пытаньне: «што мы павінны рабіць?» Асноўнай мэтай этыкі Арыстотэль называў [[шчасьце]]  — дзейнасьць [[душа|душы]] ў паўнаце дабрачыннасьці, г. зн. самарэалізацыі. Самарэалізацыя [[чалавек]]а — гэтаёсьць разумныя ўчынкі, якія пазьбягаюць крайнасьцей і трымаюцца залатой сярэдзіны. Таму асноўная дабрачыннасьць  — гэта ўмеранасьць і разважлівасьць.
Асноўныя праблемы этыкі:
 
* Праблема крытэрыяў [[дабро|дабра]] і [[зло|зла]]
== Прадмет ==
* Праблема сэнсу жыцьця і прызначэньня чалавека
Некаторыя дасьледчыкі адзначаюць складанасьці з вызначэньнем прадмета этыкі як філязофскай дысцыпліны. У адрозьненьне ад [[натуральная навука|натуральных навук]], чый прадмет зьвязаны зь сьветам прыродных зьяваў, што дае магчымасьць пазначыць прадмет указаньнем на аб’екты [[рэчаіснасьць|рэчаіснасьці]], этыка і філязофія патрабуюць засваеньне некаторага мінімуму філязофскіх ведаў, каб прыйшло разуменьне прадмета. Агляд гісторыі этычных уяўленьняў дазваляе азнаёміцца ​​з прадметам этыкі<ref>Введение. О предмете этики // Этика. Под редакцией А. Гусейнова, Е. Дубко.</ref>.
* Праблема справядлівасьці
 
== Праблемы дысцыпліны ==
Асноўнымі праблемамі этыкі зьяўляюцца:
* Праблема крытэрыяў [[дабро|дабра]] і [[зло|зла]];
* Праблема сэнсу жыцьця і прызначэньня чалавека;
* Праблема справядлівасьці;
* Праблема належнага.
 
== Крыніцы ==
Тэрмін ўпершыню ўжыты [[Арыстотэль|Арыстотэлем]] як абазначэньне асаблівай галіны дасьледваньня «практычнай» філязофіі, якая спрабуе адказаць на пытаньне: «што мы павінны рабіць?» Асноўнай мэтай этыкі Арыстотэль называў [[шчасьце]] — дзейнасьць [[душа|душы]] ў паўнаце дабрачыннасьці, г.зн. самарэалізацыі. Самарэалізацыя [[чалавек]]а — гэта разумныя ўчынкі, якія пазьбягаюць крайнасьцей і трымаюцца залатой сярэдзіны. Таму асноўная дабрачыннасьць — гэта ўмеранасьць і разважлівасьць.
{{Крыніцы}}
 
== Вонкавыя спасылкі ==
* [https://inpho.cogs.indiana.edu/taxonomy/2243 Этыка] на Indiana Philosophy Ontology Project {{ref-en}}
* [http://philpapers.org/browse/meta-ethics Мэта-этыка] на PhilPapers {{ref-en}}
* [http://www.iep.utm.edu/Ethics Этыка] на Internet Encyclopedia of Philosophy {{ref-en}}
* [http://www.galilean-library.org/manuscript.php?postid=43789 Уводзіны ў этыку] на Galilean-Library {{ref-en}}
* [http://ethicscenter.ru/ Этыка]. Адукацыйны рэсурсны цэнтар {{ref-ru}}
 
{{Накід:Філязофія}}
 
[[Катэгорыя:Этыка]]