Вікіпэдыя

Махмуд Ахмадзінэжад: розьніца паміж вэрсіямі

Інтэрактыўны прагляд гісторыі
← Папярэдняя зьменаНаступная зьмена →
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
ВізуальнаВікіразметка
дапаўненьне
абнаўленьне зьвестак, артаграфія, прыбраныя паўторы
Радок 6:
|пасада = 6-ы прэзыдэнт Ісламскай рэспублікі Іран
|пачатак_тэрміну = 3 жніўня 2005
|канец_тэрміну = 3 жніўня 2013
|прэм'ер-міністар = Махамад Рэза Рахімі
|папярэднік = [[Махамат Хатамі]]
|наступнік = [[Хасан Рухані]] (абраны)
 
|пасада2 = 56-ы Мэр [[Тэгеран]]а
Радок 27:
|прэзыдэнт3 =
 
|дата_нараджэньня = {{Нарадзіўся|28|10|1956|1}}
|месца_нараджэньня = в. Арадан каля [[Гамсары]]
|дата_сьмерці =
Радок 33:
|нацыянальнасьць =
|назва_палітычнай_арганізацыі = <!-- Рух, Аб’яднаньне, і пад. Неабавязковы. Па змоўчаньні — «Партыя» -->
|партыя = Саюз будаўнікоў ісламскага ІранаІрану
|жонка = Азам Садат Фарахі (ад 1981)
|сужэнец =
Радок 45:
|узнагароды =
}}
'''Махму́д Ахмадзінэжа́д''' ({{мова-fa|محمود احمدی‌نژاد}} [Махмуд Ахмадінэджад], нар. 28 кастрычніка 1956 году ў [[Гамсары]]) — дзяржаўны дзяяч [[Іран]]у, шосты прэзыдэнт Ісламскай рэспублікі Іран. Быў(ад выбраны2003 прэзыдэнтамда 24 чэрвеня 20052013 году. Нарадзіўся 28 кастрычніка 1956 году ў месьце [[Гамсары]]. У 1976 годзе паступіў у ВНУ і атрымаў дыплём транспатрнага інжынэра. З 1980 году ўдзельнічаў добраахвотнікам у вайне з [[Ірак]]ам. Пасьля заканчэньня вайны працаваў дзяржаўным служачым у [[Адміністрацыйна-тэрытарыяльны падзел Ірану|астане]] Хой і Маку. У 1993 годзе стаў начальнікам астану [[Ардабіль (астан)|Ардабіль]]. З 1997 году выкладчык у [[Тэгеранскі ўнівэрсытэт|Тэгеранскім унівэрсытэце]], які сам закончыў. З 2003 году начальнік [[места]] [[Тэгеран]].
 
Падчас займаньня пасады прэзыдэнта кіраваўся ў сваёй дзейнасьці поглядамі ісламскага духавенства. У адносінах зь дзяржавамі захоўвае [[Антысыянізм|антыізраільскую]] і антыамэрыканскую палітыку. Прыхільнік шчыльных адносін з [[Расея]]й і [[Кітай|Кітаем]]. Адкрыта заявіў аб адмаўленьні [[галакост]]у. Лічыць гэта выдумкай «сыяністаў», дзяржаўных колаў Ізраілю.▼
 
== Біяграфія ==
Махмуд Ахмадзінэжад нарадзіўся 28 кастрычніка 1956 году непадалёк ад в. [[Гамсары]] (астан [[Сэмнан (астан)|Сэмнан]]). Ягоны бацька Ахмад быў прадаўцом гародніны, цырульнікам і рэлігіёзным шыітам, які выкладаў Каран<ref name=Melman>Melman, Yossi; Meir Javedanfar (2007). ''The Nuclear Sphinx of Tehran: Mahmoud Ahmadinejad and the State of Iran.'' Basic Books. pp. 1–31-3. ISBN 978-0-7867-1887-0.</ref>. Маці Махмуда Ахмадзінэжада, Khanom, мела ганаровы тытул Sayyida, які сьведчыў пра яе прамое паходжаньне ад прарока [[Мухамад]]а<ref name=Melman/>. Калі Махмуду Ахмадзінэжаду было чатыры гады, ягоны бацька зьмяніў імя з "«Saborjhian"»<ref>Robert Tait. "«A humble beginning helped to form Iran'sIran’s new hard man"». ''The Guardian'' (London). 2 ліпеня 2005. Праверана 14 ліпеня 2013.</ref> на "«Sabaghian"»<ref>Kasra Naji сьцьвярджае, што спачатку ягонае імя было '«Sabaghian'», што абазначае '«dye-masters'» па-[[Пэрсыдзкая мова|персыдзску]]; Kasra Naji. "«Ahmadinejad: The Secret History of Iran'sIran’s Radical Leader"». University of California Press (2008), p. 4</ref>, каб пазьбегнуць дыскрэдытацыі. Слова «Sabor» па-[[Пэрсыдзкая мова|персыдзску]] абазначае мастака па тканінах. Гэты занятак некалі быў шырока распасюджаны пры вырабе дываноў у астане [[Сэмнан (астан)|Сэмнан]]. Прозьвішча Ахмадзінэжад было ўтворана ад аднаго зь імёнаў прарока Мухамада - — Ахмад. Вядома, што Махмуд Ахмадзінэжад невялікага росту.
 
У 1976 годзе Махмуд Ахмадзінэжад прыняў удзел ў нацыянальным конкурсе сярод паступаючых у ВНУ. У сваёй аўтабіяграфіі ён напісаў, што заняў 132 месца сярод 400 000 удзельнікаў у тым годзе<ref>[{{спасылка|url=http://news.bbc.co.uk/2/hi/middle_east/4790005.stm "|загаловак=Iran's president launches weblog"]. |выдавец=BBC.|дата публікацыі=14 жніўня 2006.|дата=7 Праверана 14 ліпенялістапада 2013 году|мова=en}}</ref>, што дало яму магчымасьць паступіць у Іранскі Унівэрсытэт Навукі і Тэхналёгіі (IUST, Тэгеран) на спэцыяльнасьць "«будаўніцтва"». УАтрымаў 1997дыплём годзетранспатрнага ён абараніў дысэртацыю на званьне доктара філязофіі у IUST па тэме інжынэрнае забесьпячэньне ды плянаваньне транспарту. У той час ён быў мэрам [[Ардабіль (астан)|Ардабіля]] (паўночна-заходняя частка краіны)інжынэра.
 
Прыхільнікі Ахмадзінэжада сьцьвярждаюць, што ён просты чалавек, які жыве "сьціпла"<ref>(AFP) (12 траўня 2009). [http://www.google.com/hostednews/afp/article/ALeqM5hJCaIeo2jqxiNDPX4-zKk3baqpog "Khamenei offers implicit support to Ahmadinejad"]. Google. Праверана 14 ліпеня 2013 году.</ref>. Калі ён быў абраны прэзыдэнтам, ён хацеў працягваць жыць са сваёй сям’ёй у Тэгеране, яле ягоныя дарадцы па бясьпецы параілі пераехаць. Ахмадзінэжад перадаў старажытныя пэрсыдзкія дываны з палацу прэзыдэнта ў музэй дываноў і замяніў іх таннымі. Сцьвярджаюць, што ён адмовіўся ад VIP месца ў прэзыдэнцкім самалёце і нават замяніў яго на грузавы<ref>Jon Lee Anderson. ["Can Iran Change? High stakes in Mahmoud Ahmadinejad’s reelection campaign" http://www.newyorker.com/reporting/2009/04/13/090413fa_fact_anderson]. New Yorker. (7 студзеня 2009) Праверана 14 ліпеня 2013 году.</ref><ref>[http://www.africanexecutive.com/modules/magazine/articles.php?article=4368 "Africa can Learn from President Mahmoud Ahmadinejad" ]. The African Executive.</ref>. Пасьля інаўгурацыі ў якасьці прэзыдэнта Ірану, свой першы афіцыйны прынём Ахмадзінэжад правёў у маўзалеі Алі ібн Мусы, што было яскравым знакам<ref>Pepe Escobar. [http://www.atimes.com/atimes/Middle_East/GI15Ak02.html "Travels in Ahmadinejadland".]</ref>.▼
[[Файл:Mahmoud Ahmadinejad 2009.jpg|значак|Махмуд Ахмадзінэжад у 2009 годзе]]▼
 
=== Кар’ера ды выкладчыцкая дзейнасьць ===
Некаторыя акалічнасьці жыцьця Ахмадзінэжада ў 1980-я невядомыя шырокай публіцы, але вядома, што ён займаў шэраг пасадаў у [[Заходні Азэрбайджан|Заходнім Азэрбайджане]].
 
З 1980 году ўдзельнічаў добраахвотнікам у вайне з [[Ірак]]ам. Шмат хто сьцьярджаесьцьвярджае, што пасьля заяўленьня Садама Хусэйна пра ўварваньне Ірану Ахмадзінэжад уступіў у Армію [[Сторажы ісламскага перавароту|сторажаў ісламскага перавароту]], дзе служыў у разьведцы ды службе бясьпекі<ref>John Pike. [http://www.globalsecurity.org/military/world/iran/ahmadinejad.htm "«President Mahmoud Ahmadinejad"»]. Global Security. Праверана 14 ліпеня 2013 году.</ref>. Разам з тым, ягоны дарадца Mojtaba Samareh Hashemi кажа, што "«Ён ніколі не быў сябрам ці афіцыйным сябрам сторажаў ісламскага перавароту"», але быў хутчэй добраахвотнікам кшталту Basiji<ref> Najmeh Bozorgmehr. "«Interview transcript: Mojtaba Samareh-Hashemi"». Financial Times. 30 траўня 2008. Праверана 14 ліпеня 2013 году.</ref>. Пасьля заканчэньня вайны працаваў дзяржаўным служачым у [[Адміністрацыйна-тэрытарыяльны падзел Ірану|астане]] Хой і Маку.
 
У 1986 годзе Ахмадзінэжада прынялі ў праграму магістэрскай дысэртацыі ў ягонай alma mater. У 1989 годзе ён пачаў выкладаць<ref>[http://www.president.ir/eng/ahmadinejad/bio/ Biography of H.E. Dr. Ahmadi Nejad, Honourable President of Islamic Republic of Iran]. студзень 2008 <sub>[http://web.archive.org/web/20081118220529/http://www.president.ir/eng/ahmadinejad/bio/ копія]</sub></ref>, а ў 1997 атрымаў ступень доктара.▼
 
У 1993 годзе стаў начальнікам астану [[Ардабіль (астан)|Ардабіль]] (паўночна-заходняя частка краіны). З 1997 году выкладчык у [[Тэгеранскі ўнівэрсытэт|Тэгеранскім унівэрсытэце]], які сам закончыў. У 1997 годзе ён абараніў дысэртацыю на званьне доктара філязофіі у IUST па тэме «інжынэрнае забесьпячэньне ды плянаваньне транспарту». З 2003 году начальнік [[места]] [[Тэгеран]].
 
▲Быў выбраны прэзыдэнтам Ірану 24 чэрвеня 2005 году. Падчас займаньня пасады прэзыдэнта кіраваўся ў сваёй дзейнасьці поглядамі ісламскага духавенства. У адносінах зь дзяржавамі захоўвае [[Антысыянізм|антыізраільскую]] і антыамэрыканскую палітыку. Прыхільнік шчыльных адносін з [[Расея]]й і [[Кітай|Кітаем]]. Адкрыта заявіў аб адмаўленьні [[галакост]]у. Лічыць гэта выдумкай «сыяністаў», дзяржаўных колаў Ізраілю.
 
▲Прыхільнікі Ахмадзінэжада сьцьвярждаюць, што ён просты чалавек, які жыве "«сьціпла"»<ref>(AFP){{Спасылка (| дата публікацыі =12 траўня 2009). [| url =http://www.google.com/hostednews/afp/article/ALeqM5hJCaIeo2jqxiNDPX4-zKk3baqpog "| копія = | дата копіі = | загаловак =Khamenei offers implicit support to Ahmadinejad"]. Google.| Праверанавыдавец 14=AFP | дата = 7 ліпенялістапада 2013 году.| мова =en}}</ref>. Калі ён быў абраны прэзыдэнтам, ён хацеў працягваць жыць са сваёй сям’ёй у Тэгеране, ялеале ягоныя дарадцы па бясьпецы параілі пераехаць. Ахмадзінэжад перадаў старажытныя пэрсыдзкія дываны з палацу прэзыдэнта ў музэй дываноў і замяніў іх таннымі. Сцьвярджаюць, што ён адмовіўся ад VIP месца ў прэзыдэнцкім самалёце і нават замяніў яго на грузавы<ref>{{Спасылка | аўтар =Jon Lee Anderson. ["Can| Iranдата Change?публікацыі High=7 stakesстудзеня in2009 Mahmoud| Ahmadinejad’s reelection campaign"url =http://www.newyorker.com/reporting/2009/04/13/090413fa_fact_anderson]. | копія = | дата копіі = | загаловак =Can Iran Change? High stakes in Mahmoud Ahmadinejad’s reelection campaign | выдавец =New Yorker. (7| студзенядата 2009)= Праверана7 14 ліпенялістапада 2013 году.| мова =en}}</ref><ref>[http://www.africanexecutive.com/modules/magazine/articles.php?article=4368 "«Africa can Learn from President Mahmoud Ahmadinejad"» ]. The African Executive.</ref>. Пасьля інаўгурацыі ў якасьці прэзыдэнта Ірану, свой першы афіцыйны прынёмпрыём Ахмадзінэжад правёў у маўзалеі Алі ібн Мусы, што было яскравым знакам<ref>Pepe Escobar. [http://www.atimes.com/atimes/Middle_East/GI15Ak02.html "«Travels in Ahmadinejadland"».]</ref>.
▲[[Файл:Mahmoud Ahmadinejad 2009.jpg|значак|Махмуд Ахмадзінэжад у 2009 годзе]]
 
▲У 1986 годзе Ахмадзінэжада прынялі ў праграму магістэрскай дысэртацыі ў ягонай alma mater. У 1989 годзе ён пачаў выкладаць<ref>[http://www.president.ir/eng/ahmadinejad/bio/ Biography of H.E. Dr. Ahmadi Nejad, Honourable President of Islamic Republic of Iran]. студзень 2008 <sub>[http://web.archive.org/web/20081118220529/http://www.president.ir/eng/ahmadinejad/bio/ копія]</sub></ref>, а ў 1997 атрымаў ступень доктара.
== Крыніцы ==
{{Крыніцы}}
Атрымана з «https://be-tarask.wikipedia.org/wiki/Махмуд_Ахмадзінэжад»